Zrównoważona turystyka to pozytywny trend zyskujący coraz większą popularność. Jednak tak jak w przypadku wielu ekotrendów – trzeba uważać na greenwashing i starannie ocenić wszystkie aspekty. Pomóc nam w tym może ranking Euromonitor International. Organizacja stworzyła Sustainable Index Travel klasyfikujący kraje pod względem zrównoważenia sektora turystycznego. Pod uwagę wzięto 57 wskaźników z 7 kategorii: środowisko, społeczeństwo, stabilność gospodarcza, ryzyko, transport, zakwaterowanie, popyt na zrównoważoną turystykę. Pierwsza 20 w rankingu to kraje europejskie, ze Szwecją jako zwycięzcą. To właśnie Szwecja jest kolebką pojęcia flygskam – wstydu spowodowanego podróżami samolotem. Najwyżej spośród krajów nieeuropejskich, na miejscu 22 znalazła się Boliwia, tuż za nią Nowa Zelandia.

Zrównoważenie naszego podróżowania będzie czymś koniecznym w nadchodzących latach. Wiele popularnych destynacji na świecie doświadcza zjawiska overtourismu – nadmiernego negatywnego wpływu turystyki na jakość życia mieszkańców i walory środowiska. W szczególnym stopniu dotyczy to wysp, gdzie są ograniczone możliwości gospodarowania odpadami, zarządzania kanalizacją czy dostarczania wody pitnej.

Różne są sposoby radzenia sobie z tym zjawiskiem. Przykładowo władze Tajlandii w 2018 postanowiły zamknąć na dwa lata plażę Maya Bay, znaną z filmu Niebiańska Plaża z Leonardo di Caprio. Departament Parków Narodowych, Ochrony Przyrody i Roślin postanowił dać szansę przyrodzie na regenerację. W 2020 roku stan natury, a zwłaszcza rafy koralowej, wciąż nie był zadowalający, zakaz wstępu przedłużono więc do co najmniej połowy 2021 roku. Po otwarciu wstęp na plażę pozostanie ograniczony co do liczby osób, nie będą mogły również cumować tam łodzie.[1] Ciekawym przykładem nowoczesnych rozwiązań jest Wenecja. Do tej pory te 50-tysięczne miasto było odwiedzane przez nawet 30 milionów turystów rocznie. Wenecja wprowadza technologie umożliwiające śledzenie ruchu turystycznego i lepszą jego ocenę, by usprawnić poruszanie się po zatłoczonym mieście. Planuje też wprowadzić opłatę za całodzienny pobyt w mieście.[2] Podatki dla turystów wprowadziła także wyspa Bali oraz Japonia. Pieniądze zostaną wykorzystane na ochronę zabytków i krajobrazu oraz budowę infrastruktury turystycznej.[3]

W 100% etyczne podróżowanie to brak podróżowania. Jest to jednak zupełnie nierealna wizja abyśmy całkowicie powstrzymali się od podróży. Jak więc możemy minimalizować swój wpływ? Oto kilka sposobów:

• w podróży podtrzymuj swoje dobre nawyki – w miarę możliwości pij wodę z kranu, unikaj jednorazowych plastikowych opakowań i naczyń – zabierz ze sobą bidon i węglowy filtr do wody, spakuj lekkie, bambusowe sztućce, odmawiaj pakowania rzeczy w foliowe torebki
• wybieraj etyczne rozrywki – slumsy to nie atrakcja turystyczna, a sanktuaria dla zwierząt nie zawsze mają na celu pomoc zwierzętom – unikajmy miejsc wykorzystujących zwierzęta
• wybierając się na wolontariat krytycznie oceńmy jego założenia – czy nasza pomoc rzeczywiście będzie mieć pozytywny wpływ czy raczej bardziej zaszkodzimy? Nie wspierajmy biznesu wolonturystycznego[4]
• jeśli naszym celem jest odpoczynek od pracy i relaks w basenie w hotelu z all-inclusive zastanówmy się, czy na pewno musimy wybierać miejsce na innym kontynencie, a może tę samą funkcję spełni jakiś bliższy, europejski kurort?
• wspierajmy lokalną gospodarkę poprzez wybór miejsc noclegowych prowadzonych przez lokalsów, jedzmy lokalne jedzenie, wybierajmy rękodzieło zamiast masowo produkowanych pamiątek
• warto wyszukać zrównoważone miejsce noclegowe na portalach: https://ecobnb.com/ , a w Polsce: https://slowhop.com/pl/ , zamiast wspierać Airbnb mające negatywny wpływ na jakość życia mieszkańców i rynek mieszkaniowy[5]
• w miarę możliwości wybierajmy transport lądowy, najlepiej kolejowy – kolej emituje nawet 3-krotnie mniej CO₂ na każdy kilometr podróży, unikamy wtedy także dodatkowych negatywnych efektów związanych z emisją innych gazów cieplarnianych – tlenków azotu i pary wodnej.[6] Na stronie http://www.ecopassenger.org/bin/query.exe/en?L=vs_uic możemy porównać wpływ naszej podróży w zależności od wybranego środka transportu
• jeśli transportu powietrznego nie da się uniknąć, wybierajmy loty bezpośrednie – unikamy wtedy zwiększonych emisji przy każdym starcie samolotu
• zamiast  pierwszej klasy czy klasy biznesowej wybierajmy ekonomiczną – obniżymy swoje emisje 3-4-krotnie (zajmujemy wtedy mniej miejsca, więc nasz ślad jest mniejszy w przeliczeniu na ślad węglowy całego samolotu)[7]
• niemiecka organizacja pozarządowa Atmosfair opracowała ranking „zielonych” linii lotniczych, gdzie możemy sprawdzić, która linia będzie najmniej szkodliwa. W rankingu z 2018 roku na krótkich i średnich dystansach najlepiej wypadają brazylijskie linie LATAM, natomiast na długich dystansach wygrywa brytyjskie TUI Airways. Jak dotąd, żadne linie w żadnej kategorii nie osiągnęły proponowanej przez organizację najwyższej klasy A[8]
• wyszukiwarki połączeń lotniczych oferują już opcję filtrowania lotów pod względem ich śladu ekologicznego[9]
• niektóre linie oferują też możliwość skompensowania swojego śladu węglowego poprzez dodatkową opłatę – przykładowo pasażer polskich linii lotniczych LOT może m.in. wesprzeć projekt Leśnych Gospodarstw Węglowych, zarządzanych w taki sposób, by zmaksymalizować ilość wychwytywanego przez nie CO₂[10]

Nie chodzi o to, abyśmy zaczęli biczować się za swoje przeszłe wybory oraz zamknęli się w domach i nigdy już nigdzie nie wyjeżdżali. Miejmy po prostu świadomość problemów, starajmy się edukować siebie i otoczenie i dokonujmy najbardziej etycznych wyborów możliwych w danych okolicznościach. Otwieranie się krajów po pandemii będzie dobrą okazją na zmianę swojego stylu podróżowania.