więcej


Zielona gospodarka

W kierunku 30% redukcji emisji gazów cieplarnianych w Unii Europejskiej - analiza i rekomendacje Greenpeace (10354)

2010-05-27

Drukuj
img style='float:left; margin: 0 6px 6px 0;'Nowy dokument analizujący możliwości podwyższenia celu redukcji emisji gazów cieplarnianych w Unii Europejskiej z 20% do 30% (do roku 2020) został zaprezentowany przez Komisją Europejską w dniu 26 maja.
W dokumencie zatytułowanym „Uwolnienie europejskiego potencjału w dziedzinie innowacji i wzrostu: analiza możliwości przekroczenia celu 20%” („Unlocking Europe's potential in clean innovation and growth: Analysis of options to move beyond 20%”). Komisja Europejska szacuje koszty i oszczędności, które niesie za sobą przyjęcie bardziej ambitnego celu redukcji emisji, a także przedstawia praktyczne rekomendacje dotyczące sposobów osiągnięcia 30% redukcji.

Analiza Komisji, a także możliwości działań politycznych, będą przedmiotem dyskusji ministrów środowiska państw Unii Europejskiej podczas Rady ds. Środowiska, która odbędzie się w dniu 11 czerwca, oraz będą omawiane przez przywódców europejskich, którzy spotkają się na Radzie Europejskiej w dniach 17‐18 czerwca.

Zwiększenie celu do 30%: niewielkie koszty, duże korzyści

Już w 2007 roku przywódcy europejscy zgodzili się na unijne zobowiązanie do redukcji emisji gazów cieplarnianych o 30 % do 2020 (w stosunku do roku 1990), o ile porównywalne zobowiązania redukcyjne podejmą inne kraje rozwinięte. W grudniu 2008 roku Unia Europejska przyjęła pakiet klimatyczno‐energetyczny, w którym powtórzyła swoją deklarację redukcji emisji gazów cieplarnianych o 20% do 2020 roku oraz warunkowy cel 30% redukcji.

Od tamtego czasu sytuacja ekonomiczna uległa jednak diametralnej zmianie – kryzys ekonomiczny spowodował spadek globalnych i europejskich emisji gazów cieplarnianych. Do 2010 ponad 14% z obecnego celu 20%‐owych redukcji zostało już osiągnięte. W dokumencie przygotowanym przez Komisję Europejską podkreślono, że gospodarcza recesja przyczyniła się do zmniejszenia kosztów realizacji celów określonych w pakiecie klimatyczno‐energetycznym, w tym celu 20% redukcji emisji, o co najmniej 22 mld euro, tj. 30% mniej niż wcześniej szacowano. Komisja obliczyła, że koszt zwiększenia celu redukcyjnego z 20% na 30% wyniesie ok. 33 mld euro, czyli ok. 0,2% unijnego PKB. Wartość ta nie uwzględnia jednak istotnych korzyści.

Wyznaczenie bardziej ambitnego celu redukcji emisji skutkowałoby zaoszczędzeniem ok. 3 mld euro w związku ze zmniejszoną emisją zanieczyszczeń oraz dodatkowymi oszczędnościami sięgającymi od 3,5 do 8 mld euro w związku z poprawą jakości powietrza i ochroną zdrowia. Wyższy cel redukcyjny będzie niósł także za sobą korzyści w postaci stworzenia dodatkowych 160 tys. miejsc pracy oraz zwiększonej gwarancji bezpieczeństwa energetycznego.

Bardziej ambitne redukcje emisji w odniesieniu do roku 2020, obniżą także koszty realizacji celu redukcyjnego na rok 20501, który został uzgodniony podczas spotkania Rady Europejskiej w październiku 2009 roku. Unijni przywódcy zgodzili się wtedy aby w połowie wieku osiągnąć 80‐95% redukcję emisji gazów cieplarniach w porównaniu z rokiem 1990.

Kalkulacje wykonane przez ekspertów Komisji Europejskiej są zbieżne z innymi badaniach ekonomicznymi, które zostały zebrane i omówione w analizie środowiskowego think‐tanku E3G „30 Percent and Beyond: Strengthening EU Leadership on Climate Change”2. Przytoczone w opracowaniu badania stanowią potwierdzenie, że zwiększenie celu redukcyjnego UE jest osiągalne przy bardzo niskich lub nawet zerowych kosztach, podczas gdy niektóre analizy wskazują nawet, że bardziej ambitny cel redukcyjny może spowodować wystąpienie korzyści ekonomicznych (netto).

Analizy badające koszty i korzyści zwiększonej redukcji emisji


Rekomendacje dla przywódców i ministrów środowiska Unii Europejskiej
Szefowie państw i rządów oraz ministrowie środowiska państw Unii Europejskiej powinni po zapoznaniu się z analizą Komisji Europejskiej, wyrazić zgodę na bezwarunkowe podwyższenie celu redukcyjnego UE z 20% do 30% do 2020 r. (w porównaniu z rokiem 1990). Powinien być to pierwszy krok w kierunku ustanowienia celu redukcji emisji na poziomie co najmniej 40% dla wszystkich krajów uprzemysłowionych, co byłoby zgodne z naukowymi rekomendacjami i pozwoliłoby na utrzymanie wzrostu globalnej temperatury poniżej 2°C.

Rekomendacje dla Komisji Europejskiej
Komisja Europejska powinna przedstawić plany stworzenia w ramach systemu ETS specjalnej puli uprawnień do emisji, które nie byłyby przedmiotem aukcji, co zmniejszyłoby liczbę uprawnień wystawionych na sprzedaż i przyczyniło się do osiągnięcia redukcji emisji w sektorach ETS zgodnie z celem 30% redukcji do 2002 roku. Komisja powinna także przedstawić plany obniżenia limitów emisji ustanowionych dla państw członkowskich decyzją „Effort sharing” (obejmującą takie sektory jak transport czy rolnictwo).

Rekomendacje dla Parlamentu Europejskiego
W 2009 roku Parlament Europejski apelował o przyjęcie przez Unię Europejską bardziej ambitnego celu redukcji emisji na poziomie 30%. Parlament powinien przygotować własne badanie dotyczące wpływu podwyższenia celu redukcyjnego z 20% do 30%, a także powtórzyć swoje stanowisko wzywające UE do bardziej ambitnej polityki ochrony klimatu i zwiększenia celu redukcji emisji.


Opodatkowanie emisji dwutlenku węgla i zużycia energii – „zielony podatek”

Greenpeace z zadowoleniem przyjął przedstawioną w dokumencie propozycję opodatkowania emisji w sektorach objętych decyzją „Effort sharing”, co mogłoby pomóc osiągnąć cel 30% redukcji emisji do 2020 roku. Obłożenie zielonym podatkiem sektorów non‐ETS nie powinno jednak wykluczać możliwości jego nałożenia także na instalacje objęte systemem EU ETS, szczególnie że przedsiębiorstwa w niektórych gałęziach przemysłu – np. przemysł petrochemiczny czy producenci żelaza i stali5 już teraz odnotowują dodatkowe zyski (tzw. windfall profits) wynikające z przyznania im zbyt dużej liczby uprawnień do emisji.

„Zielony podatek” nie musiałby być nałożony jedynie na działalność związaną bezpośrednio z emisją dwutlenku węgla, ale powinien obejmować także zużycie energii. Takie opodatkowanie skłaniałoby do bardziej rozsądnych zachowań konsumenckich, promowałoby efektywność energetyczną i służyłoby zwiększaniu bezpieczeństwa energetycznego. Podatek od emisji i zużycie energii przyczyniłby się do stworzenia nowych miejsc pracy, o ile tylko kraje członkowskie wykorzystałyby przychody z tego tytułu na zmniejszenie kosztów pracy np. poprzez obniżenie w zamian podatku dochodowego.

Rekomendacje dla przywódców oraz ministrów finansów i środowiska Unii Europejskiej
Przywódcy oraz ministrowie finansów i środowiska Unii Europejskiej powinni rozważyć wprowadzanie opodatkowania emisji dwutlenku węgla i zużycia energii, co ułatwiłoby osiągnięcie bardziej ambitnego celu redukcji emisji, a także przyczyniło się do tworzenia nowych miejsc pracy.

Rekomendacje dla Komisji Europejskiej
Komisja Europejska powinna przedstawić propozycję w zakresie skutecznego opodatkowania emisji dwutlenku węgla i zużycia energii, zachęcając tym samym po podejmowania proekologicznych działań w sektorach nie objętych systemem ETS.


Fundusze strukturalne i fundusze spójności na rzecz „zielonego” rozwoju


Choć realizacja przez Unię Europejską bardziej ambitnego celu redukcji emisji jest możliwa przy niewielkich kosztach i istotnych korzyściach, to pomiędzy poszczególnymi państwami członkowskimi UE istnieją poważne różnice, które muszą być brane pod uwagę przy analizie obciążeń finansowych związanych z osiągnięciem 30% celu redukcji emisji. Aby w sprawiedliwy sposób podzielić pomiędzy kraje członkowskie koszty i korzyści wynikające z podwyższenia celu, należy stworzyć odpowiednie mechanizmy finansowe które zagwarantują wsparcie dla mniej zamożnych krajów UE.

Greenpeace wyraża zadowolenie z faktu, że dokument zaprezentowany przez Komisję obejmuje analizę możliwości wsparcia finansowego krajów członkowskich ze środków funduszy strukturalnych i funduszu spójności6. Wsparcie to powinno zostać skierowane do wybranych państw UE i przeznaczone na modernizację i poprawę wydajności infrastruktury energetycznej, co jest szczególnie potrzebne w nowych krajach członkowskich Unii Europejskiej m.in. w Polsce, na Węgrzech, w Czechach, na Słowacji, w Bułgarii i Rumunii.

Rekomendacje dla przywódców i ministrów finansów, energii i środowiska Unii Europejskiej
Unia Europejska powinna rozważyć możliwość wsparcia finansowego krajów członkowskich ze środków funduszy strukturalnych i funduszu spójności w celu modernizacji infrastruktury energetycznej oraz poprawy efektywności energetycznej , ze szczególnym uwzględnieniem nowych krajów członkowskich.


Ochrona lasów nie może podlegać mechanizmom rynkowym

Greenpeace wyraża zaniepokojenie faktem rozważania przez Komisję Europejską możliwości wykorzystania leśnych kredytów węglowych w celu wywiązania się przez kraje członkowskie z celu redukcyjnego określonego dla sektorów non‐ETS.

Włączenie kredytów leśnych w europejski systemu handlu uprawnieniami do emisji spowodowałoby spadek ceny uprawnień do emisji i perturbacje na rynku kredytów węglowych. Możliwość wykorzystania tanich kredytów wygenerowanych przez mechanizmy ochrony lasów zdejmowałaby z niektórych sektorów obowiązek inwestowania w czyste technologie.

Offsetowanie emisji zakupem kredytów leśnych jest niebezpieczne ze względu na brak gwarancji ich skuteczności (pożar7 bądź zniszczenie lasu) i brak wiarygodnych danych na temat historycznego tempa wylesiania, bez których trudno określić czy redukcja emisji rzeczywiście ma miejsce. Aby redukcji emisji z wylesiania towarzyszyło zachowanie różnorodności biologicznej i ochrona ludzi, których byt jest uzależniony od lasów, niezbędna jest publiczna kontrola działaniami na rzecz ochrony lasów.

Ochrona lasów nie może podlegać mechanizmom rynkowym, szczególnie, że na międzynarodowym rynku handlu emisjami dostępne są alternatywy dla stosowania kredytów leśnych. Wdrożenie opracowanego przez Greenpeace innowacyjnego mechanizmu finansowania „Forest for Climate”, umożliwiłoby krajom rozwijającym się ochronę lasów ze środków publicznych i jednoczesne zaliczanie uzyskanych emisji na poczet realizacji ich krajowych celów redukcyjnych8.

Rekomendacje dla Komisji Europejskiej i przywódców
Ministrowie środowiska krajów Unii Europejskiej nie powinni wyrazić zgody na stosowaniem instrumentów rynkowych w celu ochrony lasów.
Komisja Europejska powinna zapoznać się z innowacyjnymi mechanizmami finansowania ze środków publicznych redukcji emisji związanych z wycinka lasów.

Przypisy:
1. Międzynarodowa Agencja Energetyczna szacuje, że każdy rok opóźnienia podjęcie niezbędnych działa n redukcyjnych będzie w skali globalnej kosztował sektor energetyczny dodatkowe 336 mld euro. Zob.: Międzynarodowa Agencja Energetyczna, World Energy Outlook 2009.
2. “30 Percent and Beyond: Strengthening EU Leadership on Climate Change”, E3G, Taylor Dimsdale and Matthew Findlay, listopad 2009,
www.e3g.org/images/uploads/E3G_30_Percent_and_Beyond_Nov_09.pdf
3. „Breaking the climate deadlock: Cutting the Cost: The Economic Benefits of Collaborative Climate Action”, Damian Ryan, Mark Kenber, Terry Barker, wrzesień 2009,
indiaenvironmentportal.org.in/files/cutting%20the%20cost.pdf
4. „Analysis of the Proposals for GHG Reductions in 2020 Made by UNFCCC Annex I Countries by Mid‐August 2009”, Fabian Wagner, Markus Amann, wrzesień 2009, gains.iiasa.ac.at/gains/reports/Annex1-pledges.pdf

5. W najnowszym raporcie instytut badawczy CE Delft wykazał, że w latach 2005‐2008 producenci żelaza i stali oraz przemysł petrochemiczny uzyskali dodatkowe zyski (tzw. windfall profits) wynoszące ok. 14 mld euro, które będą rosnąć wraz z darmową alokacją uprawnień do emisji dla przemysłu wytwórczego przewidywaną po roku 2012. Zob.: CE Delft (2010), „Does the energy intensive industry obtain windfall profits through the EU ETS?”
www.ce.nl/publicatie/does_the_energy_intensive_industry_obtain_windfall_profits_through_the_eu_ets/index.php?go=home.showHome
6. Alokacja środków z funduszów strukturalnych i funduszu spójności dokonywana jest w dwóch celach: wsparcia mniej zamożnych regionów Unii Europejskiej oraz wsparcia dla integracji infrastruktury europejskiej. Okres obecnie realizowanych programów rozpoczął się 1 stycznia 2007 r. i zakończy się w grudniu 2013 r. Budżety funduszy strukturalnych i funduszu spójności wynoszą odpowiednio 277 mld euro i 70 mld euro.
7. W 2003 roku pożary lasów w Europie były dwukrotnie większym źródłem emisji niż spalanie paliw kopalnych.
8. Więcej informacji na stronie:
www.greenpeace.org/forestsforclimate

źródło: Greenpeace
www.greenpeace.pl

Udostępnij wpis swoim znajomym!




Podziel się swoją opinią



Za treść materiału odpowiada wyłącznie Fundacja – Instytut na Rzecz Ekorozwoju



Portal dofinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada Fundacja – Instytut na Rzecz Ekorozwoju, poglądy w nim wyrażone nie odzwierciedlają oficjalnego stanowiska Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej