W Polsce głównie uprawiane są pszenica, żyto, jęczmień, owies i mieszanki zbożowe, pszenżyto, kukurydza na ziarno, ziemniaki, buraki cukrowe, rzepak, warzywa oraz owoce. Nasz kraj jest największym producentem porzeczek w UE, znajduje się również w czołówce światowych producentów jabłek, truskawek, wiśni, czereśni i malin. Na światowym rynku jesteśmy również w czołówce producentów przetworzonych produktów rolnych: zagęszczonego soku, mrożonych owoców i warzyw. Produkcja żywności to największy sektor przemysłu w Polsce. Na polskim rynku wyróżniają się firmy z przemysłu mleczarskiego produkujące zarówno na rynek krajowy jak i eksport: sery, jogurty, kefiry, masło, napoje itd. Ważnym elementem przemysłu spożywczego jest również produkcja mięsa, zwłaszcza drobiu i wieprzowiny, oraz przetworów mięsnych.

Na mapie polskiego handlu produktami spożywczymi znajdziemy najwięcej sklepów ogólnospożywczych. Najpopularniejsze oraz posiadające największą liczbę sklepów sieci dyskontów, to sklepy należące do zagranicznych koncernów. Mimo, że polskie rolnictwo opiera się głównie na hodowli konwencjonalnej, na polskim rynku znajdziemy różne inicjatywy ułatwiające pozyskanie żywności z ekologicznych upraw. Rolnictwo wspierane przez społeczność, kooperatywy spożywcze, farmy miejskie i ekologiczne targi żywności to miejsca i inicjatywy dzięki którym można znaleźć odpowiedzialnie wyprodukowane warzywa, owoce czy rzemieślnicze przetwory. Taka forma zakupów to również bezpośredni kontakt z rolnikami i rolniczkami, tworzenie społeczności, czasem oznacza również możliwość zaangażowania się w prace w gospodarstwie, możliwość uczestniczenia w spotkaniach i wydarzeniach związanych z produkcją żywności. Wśród inicjatyw, które opierają swoją działalność na odpowiedzialnym podejściu do biznesu znajdziemy również spółdzielnie społeczne. W przestrzeniach miejskich oprócz farm znajdziemy również ogródki działkowe oraz ogrody społeczne.

Od 2016 r. można zauważyć spadek spożycia mięsa w Polsce, jednocześnie rośnie dostępność roślinnych zamienników produktów odzwierzęcych w sklepach. Rośnie również liczba przedsiębiorstw produkujących żywność wegańską na polskim rynku oraz producentów włączających w swoją ofertę roślinne produkty. Mimo, że według danych z badań przeprowadzonych na przełomie 2019 i 2020 r. najwięcej wegańskich produktów dostępnych jest w hipermarketach, to również dyskonty jak i mniejsze sklepy osiedlowe zaczęły wzbogacać swoją ofertę o roślinne zamienniki produktów odzwierzęcych.

Wśród dostępnych na polskim rynku produktów pochodzących z importu – np. kawy, kakao znajdziemy produkty opatrzone certyfikatami Sprawiedliwego Handlu, głównie certyfikatem Fairtrade. Ten certyfikat oznacza, że rolnicy uprawiający produkty spożywcze pochodzące z krajów globalnego Południa otrzymali wyższe ceny skupu, mają zapewnione lepsze warunki pracy i uczestniczą w bardziej sprawiedliwych warunków handlowych.

Na każdym etapie produkcji żywności można wskazać wiele czynników, które sprawiają, że nasz jadłospis tworzy ślad węglowy oraz wodny. Teren hodowli, metoda upraw, zużycie wody czy transport między poszczególnymi miejscami produkcji oraz dystrybucji ma duże znaczenie. Ważnym aspektem jest także fakt, że na każdym z tych etapów żywność jest przechowywana a następnie sprzedawana w opakowaniach, zazwyczaj plastikowych. W Polsce wraz z ideą zero waste i minimalizmem pojawiły się sklepy sprzedające żywność do pojemników klienta, wyspecjalizowane w sprzedaży zwłaszcza produktów sypkich takich jak kasze, mąki, makarony, orzechy, przyprawy.

Według najnowszych danych w Polsce marnuje się prawie 5 milionów ton żywności rocznie1. Marnowanie i straty żywności wiążą się ze sposobami i standardami produkcji, sprzedaży, a także z gospodarowaniem produktami spożywczymi w domach. W przestrzeniach polskich miast i miejscowości znajdziemy jadłodzielnie – miejsca z których można swobodnie korzystać – zarówno oddając jak i biorąc z nich jedzenie. Większość polskich jadłodzielni prowadzona jest przez nieformalne grupy należące do międzynarodowego ruchu społecznego – foodsharingu. Wśród instytucji wspierających walkę z marnowaniem żywności znajdziemy Banki Żywności, które pośredniczą między firmami oddającymi jedzenie, a przyjmującymi je osobami lub organizacjami.

Cały raport przeczytasz TUTAJ