Zmiana klimatu postępuje coraz gwałtowniej, czego przykładem jest dynamicznie zmieniająca się pogoda, oraz jej ekstremalne skutki w postaci powodzi, gwałtownych burz, wysokich temperatur oraz wiatrów o sile huraganu. Problem dotyka nas wszystkich, nie zależnie od tego gdzie mieszkamy i czym się zajmujemy. Lecz grupą szczególnie narażoną na  ekstrema związane ze zmianą klimatu są seniorzy, którzy doświadczeni nie tylko sytuacją pandemiczną, w momencie kiedy możemy delikatnie odetchnąć od co chwilowych lock-downów, muszą mierzyć się z wysokimi temperaturami, połączonymi z ogromną wilgotnością powietrza. Sytuacja ta, nie sprzyja normalnemu funkcjonowaniu w życiu społecznym, ale ma również negatywne odbicie na indywidualnym zdrowiu seniorów.

Aby zaradzić tej sytuacji i załagodzić codzienne troski seniorów Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju (InE), wraz z Krajowym Instytutem Gospodarki Senioralnej (KIGS) rozpoczęła projekt #klimaSENIORE – aktywizacja seniorów na rzecz klimatu, w który włączyła się gmina Puszcza Mariańska.

NArada obywatelska w Puszczy Mariańskiej / fot. Konrad Wielądek

Narada obywatelska, która odbyła się 15 lipca w Puszczy Mariańskiej, była pierwszą z cyklu czterech narad, których zwieńczeniem ma by ć dokument o nazwie Lokalna Agenda Aktywności Seniorów na rzecz Klimatu. Agenda ta ma za zadanie zidentyfikować problemy środowiskowe jakie widzą na terenie swojej gminy mieszkańcy, organizacje pozarządowe oraz instytucje, a w konsekwencji znaleźć drogi do ich rozwiązania.

Na spotkaniu w Puszczy Mariańskiej pojawili się przedstawiciele lokalnych stowarzyszeń senioralnych, innych stowarzyszeń pozarządowych, mieszkańcy i przedstawiciele Lasów Państwowych, ponieważ gmina Puszcza Mariańska w ponad 40% zajęta jest przez Bolimowski Park Krajobrazowy.

Po wprowadzeniu przedstawicieli Fundacji InE oraz KIGS, a także przedstawieniu wyników przeprowadzonej ankiety na temat subiektywnej oceny stanu lokalnego środowiska naturalnego przez mieszkańców, rozgorzała dyskusja nad każdym z badanych elementów. Jako kluczowe lokalne zagrożenia, wiążące się ze zmianującym klimaty uczestnicy wymienili:

• zanieczyszczanie powietrza ok. 39%
• niedobór wody lub niski poziom wód gruntowych ok. 39%
• problem odpadów i zanieczyszczenia aż 62%.

Bardzo ciekawe jest spostrzeżenie, że o ile pierwsze dwa czynniki możemy faktycznie powiązać ze zmianami klimatycznymi, o tyle wskazany jako najważniejszy już nie. Oznacza to, że względnie świadomi uczestnicy spotkania wiążą relację: zmiany klimatyczne, a gospodarka odpadami.

Dyskusja, jaka wywiązała się pomiędzy uczestnikami spotkania, toczyła się wokół następujących problemów:

- woda:

Gmina Puszcza Mariańska jest bardzo zróżnicowana. Są obszary bardzo suche oraz takie o bardzo wysokim poziomie wód gruntowych. Gmina posiada wodociąg choć zdarzają się okresy (weekendy) gdy brakuje wody do kąpieli z powodu dużego poboru zwłaszcza do podlewania ogrodów przydomowych. Dyskusja dotyczyła zatem również tematyki gromadzenia i wykorzystywania wody podskórnej tam gdzie jest jej dostatek.

- marnowanie żywności:

Zaobserwowane zwłaszcza w okresach świątecznych i po weekendach kiedy to przygotowywane są przyjęcia okolicznościowe. Niestety idea jadłodzielni i lodówek publicznych nie została zaakceptowana przez społeczność.

- zanieczyszczenie powietrza/smog:

Gmina nie posiada sieci gazowej. Ogrzewanie stanowi duży problem w gminie. Mieszkańcy ogrzewają się często odpadami generując zanieczyszczenie powietrza. Stąd wybierane jest często mniejsze zło czyli ogrzewanie drewnem. Fotowoltaika i pompy ciepła nie cieszą się zainteresowaniem mieszkańców zarówno z powodu ich dużych kosztów instalacji, nieprzejrzystych zasad dotacji jak i również w dużej części z powodu zalesienia, które powoduje, że dostęp słońca do potencjalnych miejsc instalacji jest ograniczony.

- śmieci:

Gmina boryka się z nadmiarem śmieci wywożonych przez okolicznych mieszkańców do lasu jak również pozostawianych przez turystów w przydrożnych rowach. Śmieci z lasu wywożą na swój koszt Lasy Państwowe – a koszty są coraz wyższe. Wydaje się, że gminny system odbioru śmieci nie został rozwiązany, nadal nie zostały rozwiązane kwestie odbioru śmieci budowlanych po remontach, opon itp., jak również nie udało się dojść do porozumienia z mieszkańcami co do lokalizacji PSZOK w gminie.

Jak widać powyżej, mieszkańcy widzą problemy na których powinna się skupić treść Lokalnej Agendy Aktywności Seniorów na rzecz Klimatu. Ale o tym jaki ona przyjmie finalnie efekt zadecydują wszyscy uczestnicy następnych narad, które odbędą się w poniższych terminach:

• 18 sierpnia 2021 o godz. 16:00
• 9 września 2021 godz. 17:00
• 23 września 2021 godz. 17:00
• Wysłuchanie publiczne – październik 2021

Zachęcamy wszystkich zainteresowanych do udziału i wspólnym działaniu na rzecz Klimatu!

 Dowiedz się więcej o projekcie #klimaSENIORE

Projekt #klimaSENIORE - aktywizacja seniorów na rzecz klimatu, realizowany jest w ramach programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego.