Taka sytuacja potwierdza jedynie przewidywania, że pieniądze przeznaczone na odnawialne źródła energii i efektywność energetyczną poprzez „strukturalne” i „spójnościowe” finansowanie 12 nowych państw członkowskich, nie pokryją rzeczywistego zapotrzebowania.

W raporcie czytamy, że ze względu na blokady państw członkowskich nawet dostępne pieniądze nie są zbyt efektywnie wykorzystywane na finansowanie projektów. Jak dotąd skorzystano tylko z 5,7% funduszy przeznaczonych na uzyskiwanie energii ze źródeł odnawialnych w latach 2007-13 oraz jedynie 16,3% funduszy zasiliło projekty efektywności energetycznej.

Jest to wynikiem przeznaczania na źródła odnawialne i na poprawę efektywności energetycznej "skromnych i mało ambitnych kwot": łącznie zaledwie 4 mld € na źródła odnawialne i na efektywność energetyczną z puli 177 mld €, rozdysponowanych pomiędzy 12 państw na okres siedmiu lat.

Sytuację komplikuje również fakt, że plany zostały ustalone w 2006 r., a od tego czasu program polityczny oraz kontekst społeczno-ekonomiczny uległy zmianie.

W ubiegłym roku z 2% do 4% Unia zwiększyła ilość pieniędzy przyznawanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, które państwa członkowskie mogą wydać na projekty ekologiczne. Zdaniem Bankwatch i Friends of the Earth jest to jednak wciąż za mało.

Unijny fundusz strukturalny i fundusz spójnościowy są w nowych państwach członkowskich jednymi z najważniejszych instrumentów podatkowych służących rozwojowi regionalnemu, przezwyciężaniu różnic gospodarczych oraz rozwojowi spójności społecznej. Oznacza to, że sposób wydawania funduszy unijnych określa w znacznym stopniu ścieżkę rozwoju tych krajów. Taka sytuacja daje funduszom unijnym – jak podkreślają autorzy raportu – możliwość sterowania procesem przejścia na niskoemisyjną gospodarkę przyszłości w wielu nowych państwach członkowskich.

Na podstawie badań przeprowadzonych w 7 państwach (w Polsce, Republice Czeskiej, Estonii, na Węgrzech, Łotwie, Litwie i Słowacji) stwierdzono, że z 1,75 mld € przeznaczonych na energię ze źródeł odnawialnych do września 2009 r. zostało "wchłonięte" mniej niż 100 mln €. Podczas gdy dane dotyczące środków przeznaczonych na efektywność energetyczną są przedstawiają się nieco lepiej: z puli 1,8 mld € wykorzystano 292 mln €.

Raport ostrzega: - Mija już trzeci rok przewidzianego na lata 2007-2013 unijnego programu, a liczba zakontraktowanych projektów, jak i poniesione wydatki, pozostają wciąż na niskim poziomie.

W każdym z krajów istnieją różnorodne przeszkody, które składają się na taki stan rzeczy. Organizacja Bankwatch wymienia najczęściej się powtarzające:

- ograniczone zdolności absorpcyjne
- skomplikowane procesy aplikacji
- brak możliwości współfinansowania projektów ze środków budżetowych bądź narodowych banków.

Inną barierą opisaną w raporcie jest skromna wiedza potencjalnych wnioskodawców na temat problemów związanych z łagodzeniem zmian klimatycznych. - Burmistrzowie, dyrektorzy szkół i szpitali – ci, którzy zwykle ubiegają się o dofinansowanie projektów, inwestują głównie w remonty, nie uwzględniając możliwej do uzyskania przy okazji redukcji zużycia energii – tłumaczą autorzy.

Wciąż nie jest za późno na rozwiązanie tych problemów i zwiększenie absorpcji w terminie średniookresowym. Należy się jednak upewnić, że działania mające na celu złagodzenie zmian klimatu nie będą odłożone do 2013 roku, kiedy powinien już nastąpić nowy okres trwania programu.

Zdaniem Markusa Trillinga, koordynatora ds. funduszy unijnych obydwu organizacji pozarządowych, gospodarki środkowo- i wschodnioeuropejskie odegrają ważną rolę w zwalczaniu kryzysu klimatycznego, dlatego też wielką stratą jest to, że – jak wskazują dowody napływające z całego regionu – rozwój możliwości niskoemisyjnych, który zapewniają unijne fundusze, nie jest w tych krajach odpowiednio wykorzystywany.