W ubiegłym miesiącu współczynnik zmienności średnich cen dla uprawnień EUA wyniósł 7,14 proc. i był najwyższy od kwietnia 2013 r. Wolumen handlowanych jednostek na rynku kasowym wzrósł o 67 proc. w stosunku do grudnia 2013 r. i osiągnął 97,6 mln EUA. Na zwiększenie obrotów wpływ miały aukcje pierwotne, które po 3-tygodniowej przerwie, 7 stycznia wróciły do kalendarza rynku CO₂. W styczniu zorganizowano 18 aukcji. Łączna liczba jednostek sprzedanych na rynku pierwotnym wyniosła 76,3 mln EUA co stanowi 78 proc. jednostek przehandlowanych na rynku kasowym. Wskaźnik średniego zainteresowania aukcjami mierzony stosunkiem wolumenu ofert kupna do liczby sprzedanych uprawnień uplasował się na poziomie 3,46.

Ceny zamknięcia uprawnień EUA notowanych w grudniowych kontraktach terminowych na giełdzie ICE ECX (Dec14) kształtowały się w przedziale 4,58-5,78 euro, natomiast ceny transakcyjne wahały się między 4,53 euro, a 5,94 euro. Łączny miesięczny wolumen sprzedanych jednostek EUA poprzez kontrakty terminowe z dostawą w grudniu 2014 r. wyniósł 450 mln EUA.

Uprawnienia CER w styczniu także zyskały na wartości. Cena tych jednostek kształtowała się w przedziale 0,32-0,44 euro. W ostatnim dniu sesyjnym uprawnienia CER wyceniane były na 0,43 euro. Dzięki wzrostowi wartości uprawnień EUA zwiększyła się różnica cenowa między EUA i CER (spread), która pod koniec miesiąca wyniosła 5,10 euro.

Na początku stycznia Unijny Komitet ds. zmian Klimatu podjął kolejne formalne kroki niezbędne do wprowadzenia backloadingu. 8 stycznia 2014 r. przegłosowano zmiany w regulacjach aukcji pierwotnych. Zakładają one, że liczba jednostek, o którą zostanie zmniejszona pula nowych uprawnień w 2014 r. zależeć będzie od tego, w którym kwartale rozpocznie się realizacja backloadingu. Jeśli UE uda się wdrożyć backloading do końca marca, to pula EUA wystawionych na aukcje pierwotne do końca 2014 r. zostanie zmniejszona o 400 mln. Opóźnienie o każdy kolejny kwartał będzie oznaczać zmniejszenie tej liczby o 100 mln EUA. Wszystko wskazuje na uruchomienie redukcji uprawnień na rynku pierwotnym jeszcze w pierwszym kwartale 2014 r., gdyż 30 stycznia Komitet Środowiska Parlamentu Europejskiego (ENVI) opowiedział się za skróceniem procesu legislacyjnego. Wspomniane komunikaty płynące z instytucji unijnych miały odzwierciedlenie we wzrostach cen EUA.

Kolejnym istotnym wydarzeniem były decyzje Komisji Europejskiej (KE) dotyczące przydziałów uprawnień wynikających z zapisów artykułów 10a oraz 10c dyrektywy ETS. KE przyznała Polsce 404,6 mln darmowych jednostek carbon na modernizację sektora energetycznego. Utworzony przez stronę polską plan inwestycyjny zakłada przeprowadzenie 340 inwestycji o szacunkowej wartości 28 mld euro.

Ministerstwo Środowiska poinformowało 29 stycznia 2014 r., że poprawiony wniosek o alokację darmowych jednostek carbon dla przemysłu za emisję gazów cieplarnianych w 2013 r. został złożony do zatwierdzenia przez KE. To ważny krok w kierunku przyznania polskim instalacjom darmowych przydziałów. Oznacza to, że polskie przedsiębiorstwa uprawnione w ramach EU ETS do otrzymania od rządu nieodpłatnie puli uprawnień do emisji CO₂, mają szansę dostać jednostki jeszcze przed końcem kwietnia.

W połowie stycznia Czechy, Dania, Francja, Węgry, Litwa i Słowacja uzyskały pozytywną decyzję KE ws. przyznania darmowej alokacji wynikającej z krajowych planów. Instalacje z pozostałych państw członkowskich pozostają narażone na ryzyko nieprzyznania uprawnień przed ostatecznym terminem rozliczenia zeszłorocznych emisji, tj. 30. kwietnia. Kolejne dni opóźnień w tym procesie mogą doprowadzić do sytuacji, że przedsiębiorstwa z tych państw zdecydują się zakupić uprawnienia na rynku wtórnym w celu pokrycia emisji z ubiegłego roku. Fakt ten może wywrzeć presję ze strony popytu na ceny uprawnień, co może przyczynić się do wzrostu wartości uprawnień EUA.

Istotnym wydarzeniem ubiegłego miesiąca była publikacja założeń pakietu klimatyczno-energetycznego do 2030 r. Stanowi on podwaliny pod utworzenie kolejnego okresu funkcjonowania ETS, obowiązującego w latach 2021-2030. Jednym z trzech filarów nowej polityki jest wprowadzenie prawnie wiążącego celu redukcji emisji gazów cieplarnianych o 40%w stosunku do poziomów z 1990 r. Dokument zakłada także zwiększenie do 27 proc. udziału energii odnawialnej w unijnym miksie energetycznym oraz poprawę efektywności energetycznej UE o 25 proc., co w opinii projektodawców, pozwoli utrzymać konkurencyjność europejskiego przemysłu.

Mając na uwadze wymienione czynniki ryzyka trend wzrostowy cen uprawnień obserwowany przez większą część stycznia, prawdopodobne jest utrzymanie tego kierunku. Zmniejszeniu może ulec dynamika wzrostu. Podczas pierwszej lutowej sesji miało miejsce testowanie wyznaczonego w połowie września poziomu oporu 5,92 euro. Znaczne przekroczenie tego poziomu w pierwszych sesjach lutego może otworzyć drogę do dalszych wzrostów. Czynnikiem powstrzymującym wzrosty może okazać się alokacja darmowych uprawnień na rachunkach instalacji.

Autorem komentarza jest Wojciech Hofman – makler, Dom Maklerski Consus SA.
Kontakt: Wojciech Hofman: wojciech.hofman@consus.eu

Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada Fundacja – Instytut na rzecz Ekorozwoju, poglądy w nim wyrażone nie odzwierciedlają oficjalnego stanowiska Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.