Zawierający dziesiątki faktów i liczb dotyczących klimatu raport pokazuje, że liczba mieszkańców Ameryki Łacińskiej i Karaibów, których dotykają ekstremalne temperatury, pożary lasów, susze, burze i powodzie wzrosła z 5 milionów w latach 70-tych ubiegłego wieku do 40 milionów w pierwszym dziesięcioleciu obecnego wieku. Ogółem, niekorzystne warunki atmosferyczne w ciągu ostatnich 10 lat kosztowały region ponad 40 miliardów dolarów amerykańskich. W Meksyku szacuje się, że roczny koszt radzenia sobie ze skutkami zmian klimatycznych osiągnie do końca bieżącego stulecia 6,22% wartości bieżącej netto PKB. Koszty te wpłyną zdecydowanie na linie ograniczeń budżetowych w krajach Ameryki Łacińskiej i Karaibów oraz utrudnią walkę z ubóstwem i osiągnięcie Milenijnych Celów Rozwoju.

Raport przygotowany we współpracy z Komisją Gospodarczą Narodów Zjednoczonych ds. Ameryki Łacińskiej i Karaibów (ECLAC) oraz Centrum Badań Polarnych UNEP GRID-Arsenal przedstawia także prognozy klimatyczne dla regionu. Wynika z niego, że do roku 2050 wzrost temperatury powierzchni oceanów spowoduje częstsze blaknięcie raf koralowych, które natomiast zdecydowanie negatywnie wpłynie na turystykę i rybołówstwo.

Zmiany klimatu wpływają na zdrowie człowieka, nie tylko z powodu fal upałów lub chorób przenoszonych przez wodę, lecz także w wyniku rozszerzania się obszarów geograficznych, na których choroby przenoszone przez wektory mogą się rozprzestrzeniać. Według raportu, w latach 70-tych XX wieku jedynie w kilku krajach w Ameryce Łacińskiej i Wyspach Karaibskich obecne były moskity przenoszące żółtą febrę, gorączkę denga i malarię, natomiast już w roku 2002 większość regionu dotknięta była przez te choroby tropikalne.

Chociaż z Ameryki Łacińskiej i Karaibów pochodzi jedynie 8% emisji gazów cieplarnianych (nie licząc tych związanych ze zmianami w użytkowaniu ziemi), spodziewane zmiany klimatyczne w czasie obecnego stulecia na pewno wywrą znaczący wpływ również na ten region.

W oparciu o historyczną analizę danych takich jak temperatura, wysokość opadów i poziom morza, raport przedstawia skutki i przyczyny zmian klimatycznych i jest skierowany do osób odpowiedzialnych za podejmowanie decyzji, pracowników naukowych oraz ogółu społeczeństwa. Według raportu kraje w omawianym regionie będą wymagały większej ilości środków i pomocy w celu obniżenia ich podatności i podniesienia odporności na negatywne skutki zmian klimatu.

Równocześnie raport podkreśla rosnącą potrzebę koordynacji na stopniu regionalnym i promowania dobrych praktyk w określaniu zrównoważonej polityki, technologii i inwestycji, skierowanych na redukcję emisji gazów cieplarnianych poprzez rozszerzanie źródeł czystej i odnawialnej energii, podnoszenia efektywności energetycznej i podejmowania działań mających na celu ograniczanie zużycia energii.

Jeśli chodzi o zasoby leśne regionu, widać potrzebę szybkich działań w zakresie redukcji emisji z wylesień i degradacji lasów, która pomogłaby odwrócić przeważające negatywne tendencje i skutecznie radzić sobie z kluczowym wyzwaniem, jakim dla regionu są zmiany klimatyczne.

Raport obejmuje trzy tematy: objawy zmian klimatycznych, skutki zmian klimatycznych i emisji gazów cieplarnianych oraz środki łagodzące. Wiele krajów w regionie podjęło już konkretne działania prawne, strategie inwestycyjne i prace nad rozwiązaniami, które pozwolą zmierzyć się z każdym z tych trzech wyzwań. Wszystkie osiągnięcia i dobre praktyki trzeba teraz rozszerzać i powielać zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym, gdyż sprzyja to wzrostowi, tworzeniu miejsc pracy i strategii zrównoważonego rozwoju, które pomagają zwalczać ubóstwo.

Najważniejsze wnioski z raportu:

• Każde działanie związane ze zmianami klimatu, jako dotyczące problemu globalnego, powinno opierać się na współpracy wszystkich państw i określać wspólną odpowiedzialność ora zobowiązania każdego z krajów. Region Ameryki Łacińskiej i Wysp Karaibskich (LAC) powinien stopniowo przechodzić na strategię zrównoważonego rozwoju, która opiera się na gospodarce niskowęglowej i promuje równość i partycypację społeczną.
• Cały region LAC wyemitował do tej pory mniej ton CO₂ na głowę niż wynosi średnia światowa. Niemniej jednak, jeśli weźmie się pod uwagę całość emisji, łącznie ze zmianami w użytkowaniu ziemi, LAC wypada słabo w porównaniu z innymi regionami. Region emituje równowartość 1 152 ton CO₂ na każdy milion dolarów z PKB podczas gdy kraje OECD emitują 481 ton na każdy milion dolarów z PKB.
• Skutki zmian klimatycznych w regionie już teraz są znaczne (mimo że różnią się w zależności od kraju) zwłaszcza w sektorze rolnictwa, zdrowia, dostępu do wody, turystyki, infrastruktury miejskiej, bioróżnorodności i ekosystemów.
• W regionie LAC miały ostatnio miejsce ekstremalne zjawiska klimatyczne i dotykają one coraz więcej osób. Szacowany koszt szkód wyrządzonych przez te zjawiska w ciągu ostatnich dziesięciu lat przekracza 40 mld dolarów amerykańskich.
• W Ameryce Środkowej szacunkowe koszty zmian klimatu do 2100 r. równe mają być 45% PKB podregionu z 2008 r. w scenariuszu A2 i 32% PKB z 2008 r. w scenariuszu B2.
• Obecnie na terytorium LAC prowadzone są 1003 projekty, na różnych etapach zaawansowania, realizowane w ramach Mechanizmu Czystego Rozwoju (CDM). Kraje, w których realizuje się najwięcej projektów CDM to Brazylia, Meksyk, Chile i Kolumbia. Najwięcej projektów CDM (87%) dotyczy energii odnawialnych i redukcji emisji metanu.
• W latach 2000-2007 region otrzymał w ramach Oficjalnej Pomocy Rozwojowej (ODA) blisko 1,4 mld dolarów na walkę ze zmianami klimatu.
• Niezwykłe znaczenie mają lasy, które posiadają moc łagodzenia zmian klimatu. Panama, Boliwia i Paragwaj są częścią programu UN-REDD, który ma celu pomagać krajom rozwijającym się w formułowaniu i wprowadzaniu w życie strategii REDD+. Ponadto, kilka krajów w regionie podejmuje inicjatywy ochrony i zarządzania lasami.
• Prognozy klimatyczne w różnych scenariuszach dotyczących emisji wskazują na to, że należy całkowicie zmienić formy produkcji, dystrybucji i konsumpcji towarów i kierować się w stronę gospodarek niskoemisyjnych oraz większej partycypacji społeczeństwa.

Publikacja (w jęz. angielskim) dostępna jest pod adresem:
http://www.grida.no/_res/site/file/publications/LAC_Web_eng_2010-12-07.pdf


źródło: United Nations Environment Programme
www.unep.org
tłum. ChronmyKlimat.pl