Aby uzyskać konstruktywne i przyszłościowe ich zmiany, należy rozważyć kontekst, w jakim sporządzono projekty planów, a także ich funkcję w całym procesie. Po pierwsze, te zintegrowane plany są pierwszymi tego rodzaju. W przeszłości państwa członkowskie musiały opracować podobne krajowe plany dotyczące energii odnawialnej i efektywności energetycznej, ale w każdym przypadku oddzielnie i według różnych terminów. Nie istniało bezpośrednia porównywalność zobowiązań do celów klimatycznych. KPEiK łączy różne obszary polityki i jego zadaniem jest przestawienie całego krajowego systemu energetycznego - w kontekście długoterminowej ścieżki zgodnej z porozumieniem paryskim. Integracja między obszarami różnych polityk ma skutkować bardziej usprawnionym i wydajnym procesem planowania na dłuższą metę, a także lepszym kształtowaniem polityki, ale wymaga na początku zbudowania zespołu opracowującego i procedury (w tym koordynację międzyresortową). Ponadto państwa członkowskie wyraźnie różnią się w dostępie do zdolności i zasobów potrzebnych do zebrania właściwych informacji i analizy wymaganych dla wielu aspektów opracowywania KPEiK. Po drugie, te projekty planów zostały opracowane w mniej niż idealnych okolicznościach. Pomimo faktu, że przejście na zintegrowane plany zaproponowano już w 2014 r., Państwa członkowskie nie miały dużo czasu na ich rzeczywiste przygotowanie. Szczegóły były negocjowane przez półtora roku, a kiedy osiągnięto ostateczny kompromis w sprawie rzeczywistego tekstu rozporządzenia w tej sprawie zostało sześć miesięcy do terminu ich składania. Na wyniki wpłynęły inne czynniki: w przypadku niektórych krajów termin składania wniosków był niezgodny z harmonogramem wewnętrznych procesów tworzenia polityki (np. Niemcy), podczas gdy inne były w stanie stworzyć specjalną pozytywną dynamikę polityczną i wykorzystać zobowiązanie formalne do przygotowania KPEiK jako środek ustanowienie nowych celów i polityk krajowych (np. Hiszpania).

Okoliczności te nie usprawiedliwiają państw członkowskich. Projekty KPEiK mogą i powinny służyć jako podstawa znacznie lepszych planów do końca roku. Spostrzeżenia opublikowane w tym raporcie i innych powiązanych publikacjach stanowią wkład w dialog na poziomie UE i w państwach członkowskich na temat zdobytych doświadczeń i kluczowych obszarów wymagających poprawy. Dobra wiadomość jest taka: istnieją pozytywne przykłady dobrych praktyk dla wszystkich aspektów analizowanych w niniejszym raporcie. Mogą one zostać wykorzystane do wzajemnego uczenia się między państwami członkowskimi.

Te dobre praktyki obejmują:

• Luksemburg, Hiszpania i Szwecja postanowiły przedstawić krajowe cele non- ETS wykraczające poza ich prawny obowiązek wynikający z obowiązującego prawodawstwa UE. Grecja przewiduje, że znacznie przekroczy unijne zobowiązanie, ale nie zdecydowała się jeszcze na deklarację tego większego osiągnięcia jako swojego formalnego celu - co może zrobić dla ostatecznego planu.

• Kilka krajów pod przewodnictwem Estonii i Hiszpanii wykazuje wiodącą pozycję w realizacji celów w zakresie energii odnawialnej przy większym wkładzie krajowym w realizację ogólnych celów UE (inne w tej grupie to Dania, Chorwacja, Portugalia, Holandia i Szwecja).

• Podobnie, jeśli chodzi o efektywność energetyczną, Luksemburg pokazuje innym państwom członkowskim, że bardziej ambitne cele są politycznie wykonalne i rozsądne z ekonomicznego punktu widzenia, a do tej kwestii dołączają Francja, Łotwa, Niemcy i Austria.

• Mimo że nadal istnieje możliwość poprawy, kilka krajów podjęło już znaczne wysiłki w celu opracowania polityk i środków z nimi powiązanych. Najbardziej godne uwagi są Grecja i Hiszpania, a tuż za nimi Francja, Finlandia, Szwecja, Chorwacja, Polska i Czechy.

• Ponadto w kilku krajach uwzględniono istotne szczegóły dotyczące ich krajowych potrzeb inwestycyjnych w projektach KPEiK, w tym na Cyprze, w Finlandii, Francji, Irlandii i we Włoszech.

• Silna grupa państw członkowskich już postarała się o wkład zainteresowanych stron w tworzenie ich projekty planów, w tym w szczególności Estonia, Wielka Brytania, Republika Czeska, Irlandia, aby wymienić tylko kilka.

Wreszcie pozostaje pozytywnym faktem, że UE zobowiązała się do tego dalekosiężnego i wymagającego systemu planowania. Dobrze przygotowane plany będą kluczowym atutem dla pogłębienia zrozumienia potrzebnych długoterminowych transformacji sektorowych i przełożenia ich na decyzje w najbliższej przyszłości dotyczące polityk, infrastruktury, inwestycji i wparcia. Podejście to może być nawet modelem dla innych krajów.

ZALECENIA DLA PAŃSTW CZŁONKOWSKICH Te przykłady z wielu państw członkowskich pokazują, że pozytywne przykłady można znaleźć w całej UE. Jednak wszystkie plany wymagają znacznych ulepszeń. W przypadku wersji ostatecznych krajowi decydenci powinni rozważyć następujące zalecenia:

ADEKWATNOŚĆ DOCELOWA: Cele dotyczące klimatu na 2030 r. powinny odzwierciedlać zgodny z Paryżem cel netto zero emisji gazów cieplarnianych do 2050 r. Państwa członkowskie zdecydowały się w dużej mierze przestrzegać zobowiązań prawnych wynikających z rozporządzenia w sprawie działań na rzecz klimatu z 2030 r., które nie są zgodne z trajektorią netto zero emisji lub wynikami naukowego raportu IPCC 1.5 ° C. Podobne ograniczenia widoczne są w przypadku energii odnawialnej i efektywności energetycznej. Ważne jest, aby państwa członkowskie nie uważały celów UE za maksymalny pułap, ale raczej jako minimalny próg dla krajowych ambicji klimatycznych. To pytanie jest istotne, biorąc pod uwagę, że rozporządzenie w tej wymaga, aby plany na 2030 r. były spójne z krajowymi strategiami długoterminowymi na 2050 r., które również mają zostać przygotowane do końca roku.

WIARYGODNE POLITYKI: Państwa członkowskie nie określają finansowania i inwestycji z powodu niejasnych i niepełnych opisów polityk i środków. Niewiele państw członkowskich dostarczyło spójny i wiarygodny zestaw polityk i środków, którym towarzyszą analizy wpływu polityki, które są potrzebne, aby zdobyć zaufanie inwestorów i skorzystać z niższego kosztu kapitału na finansowanie czystej energii. Kluczowe jest, aby państwa członkowskie określiły potrzeby inwestycyjne i środki finansowe, jeśli mają zmobilizować niezbędne inwestycje, np. na remonty budynków i bez emisyjną infrastrukturę transportową.

ZAANGAŻOWANIE PUBLICZNE: Zaangażowanie interesariuszy ma zasadnicze znaczenie dla rozwoju społecznego zaangażowania w transformację i uchwycenia bogactwa dostępnych informacji. Współpraca z krajowymi podmiotami w sprawie projektów planów była dotychczas niewystarczająca, chociaż w wielu przypadkach istnieją obietnice poprawy tego między projektem a ostatecznym planem. Zaangażowanie interesariuszy ma kluczowe znaczenie dla jakości opracowania ostatecznych planów. Państwa członkowskie powinny tworzyć różnorodne możliwości aby zapewnić wkład zainteresowanych stron.

ZALECENIA DLA KOMISJI EUROPEJSKIEJ. Komisja Europejska stała się strażnikiem procesu KPEiK, ponieważ rozporządzenie w tej sprawie określa, że będzie oceniać wszystkie projekty planów i wydawać zalecenia dla poszczególnych krajów do końca czerwca 2019 r. Niniejsza ocena zawiera również informacje specyficzne dla Komisji Europejskiej - które są istotne z punktu widzenia bieżącego zadania, ale także dotyczą przyszłego wdrożenia nowego systemu planowania. Powyższe zalecenia dla państw członkowskich są również istotne dla Komisji Europejskiej, ponieważ przygotowuje się ona do wydania zaleceń. Ponadto Komisja Europejska powinna rozważyć następujące kwestie:

DĄŻ DO NETTO ZERO do 2050 r. Zasadą przewodnią KPEiK są informacje zwrotne dla państw członkowskich, które powinny być zgodne z pakietem UE do 2030 r., przy jednoczesnym utrzymaniu i wzmocnieniu perspektywy celu netto zerowej emisji gazów cieplarnianych do 2050 r. Podczas gdy ten ostatni cel nie jest obecnie osadzony w prawodawstwie UE, jasne jest, że wzrasta liczba podmiotów państwowych i niepaństwowych uważających ten cel za jedyny rozsądny punkt odniesienia. Wymiar długoterminowy jest wyraźnie niedostatecznie rozwinięty w projektach KPEiK, mimo że rozporządzenie w tej sprawie wymaga spójności z krajowymi strategiami długoterminowymi. Komisja Europejska powinna podtrzymać zalecenie z 2050 r., aby zapobiec krótkoterminowym skutkom dalszego ograniczania wpływu inwestycji w paliwa kopalne. Przedstawić państwom członkowskim jasne i jednoznaczne zalecenia dotyczące wszystkich brakujących aspektów. Istniejące KPEiK  zawierają już znaczną ilość informacji, obejmujących kilkaset stron, ale często koncentruje się na status quo, przy czym wciąż brakuje istotnych danych na temat przyszłych polityk i finansowania. Komisja Europejska powinna wyraźnie zasygnalizować, co należy poprawić w każdej sekcji projektów planów i zażądać dodatkowych szczegółów i analiz.

WZMOCNIJ SZABLON! Obowiązkowy szablon to silna poprawa w stosunku do innych rodzajów planów krajowych w poprzednich latach. Ujednolicenie informacji dla wszystkich państw członkowskich jest naprawdę ważne dla prawidłowej oceny treści planów. W rzeczywistości ocena ta byłaby niemożliwa bez obowiązkowego szablonu. Komisja powinna dopilnować, aby państwa członkowskie wypełniły wszystkie wymagane sekcje na podobnych i wystarczających poziomach szczegółowości. Ustanowienie formalnego „helpdesku” w Komisji Europejskiej, na przykład w formie usługi wsparcia transformacji energetycznej, który pomaga państwom członkowskim w rozwiązywaniu konkretnych problemów związanych z planowaniem i wdrażaniem. Funkcja ta mogłaby również pomóc Komisji w realizacji zaleceń dla państw członkowskich dotyczących ostatecznych KPEiK do końca roku, a w nadchodzących latach w sprawozdaniu z postępów w 2021 r. oraz aktualizacji planów w 2023 r. jako zakończenie strategii długoterminowych. Mogłoby to rozszerzyć wsparcie udzielane państwom członkowskim w dotychczasowym opracowywaniu i zapewnić bardzo potrzebne zasoby dla tych, którzy mają z tym problemy.

USTAL PARAMETRY WYSTARCZAJĄCEJ POPRAWY W KOŃCOWYCH PLANACH - i przygotuj się na proces dostosowania i wsparcia. Podczas gdy główna ocena zgodnie z rozporządzeniem w tej sprawie powinna być przeprowadzana w oparciu o projekty krajowych punktów kontroli, Komisja będzie również musiała ocenić końcowe plany po ich przedłożeniu. Oddzielny proces w 2020 r. (po przedłożeniu ostatecznych planów) może być przydatny do określenia, czy plany są wystarczająco szczegółowe i ambitne oraz do zidentyfikowania obszarów, które są szczególnie trudne (np. w odniesieniu do redukcji non-ETS), aby zaangażować się Komisję w szeroki proces wymiany najlepszych praktyk ze wsparciem politycznym. Mogłoby to również pomóc w ułatwieniu ściślejszej współpracy regionalnej i prowadzić do dalszych inicjatyw politycznych na poziomie Unii wspierających KPEiK. Zaleca się również proces oceny krajowych strategii długoterminowych, jako sposobu na określenie, gdzie potrzebne jest wsparcie i stworzenie warunków sprzyjających.

OCENA POLSKI

Szczegółowe informacje na temat całego opracowania i oceny poszczególnych KPEiK 28 krajów UE można znaleźć pod linkiem www.europeanclimate.org/national-climate-plans-2030