Podobnie jak w przypadku innych ludzkich koronawirusów, główna droga przenoszenia COVID-19 odbywa się w trakcie bezpośredniego kontaktu z zakażonymi osobami poprzez kropelki oddechowe z kaszlu, kichania i wydzieliny nosowej. Krople oddechowe mogą powstawać podczas oddychania, ale ogólnie wirus nie unosi się w powietrzu.

Koronawirusy to duża i różnorodna rodzina otoczkowych, jednoniciowych wirusów RNA, o których wiadomo, że powodują choroby u ssaków i ptaków. U ludzi koronawirusy powodują infekcje dróg oddechowych, w tym przeziębienie, które zwykle przebiegają łagodne, ale mogą również wywołać cięższe choroby, takie jak SARS, MERS i nowo wykryty COVID-19. Ludzkie koronawirusy są ogólnie uważane za bardziej delikatne, niż inne wirusy w odniesieniu do dezynfekcji i czynników środowiskowych.[1]

Badania nad COVID-19 są wciąż na początkowym etapie, a dane naukowe na temat jego przeżycia w ściekach lub wodzie szarej pochodzącej z recyklingu prawie nie istnieją. Dostępne są jednak dane naukowe na temat zastępczych koronawirusów ludzkich, takich jak SARS-CoV i MERS-CoV, które również często powodują ciężkie choroby i mogą rzucić nieco światła na ten problem.

Badanie przeprowadzone na temat przeżycia koronawirusów w wodzie i ściekach wykazało, że koronawirusy giną bardzo szybko w ściekach, z 99,9% redukcją w ciągu 2–4 dni. Przeżycie koronawirusów w pierwotnych ściekach było tylko nieco dłuższe niż w ściekach wtórnych, być może z powodu wyższego poziomu zawieszonych ciał stałych, które zapewniają ochronę przed inaktywacją.[2]

Koronawirusy można znaleźć w kale zakażonych osób. Na tej podstawie teoretycznie możliwe jest, że COVID-19 może być obecny w ściekach, gdzie występują infekcje COVID-19. Co ważniejsze, to samo dotyczy innych patogennych wirusów, bakterii i pierwotniaków. Projektowanie i działanie procesów stosowanych do dezynfekcji wody i ścieków oparte są na najbardziej odpornych i łatwiej przenoszonych, dobrze znanych patogenach kałowo-ustnych, takich jak norowirusy, adenowirusy i wirus zapalenia wątroby typu A. Koronawirusy nie należą do najbardziej odpornych na metody dezynfekcji. Oznacza to, że można oczekiwać, że konwencjonalne metody dezynfekcji zastosowane w celu dezaktywacji najbardziej odpornych wirusów z łatwością dezaktywują COVID-19.

Amerykańskie Centra Kontroli i Zapobiegania Chorób (CDC) obecnie przeglądają wszystkie dane dotyczące transmisji COVID-19. W tej chwili ryzyko przenoszenia COVID-19 przez systemy kanalizacyjne uważa się za niskie. Chociaż możliwe jest przesyłanie COVID-19 przez ścieki, do tej pory nie ma dowodów na to, że tak się stało.[3]

WHO[4] oświadczyło w swoim dokumencie technicznym z 19.03.2020:

„Chociaż utrzymywanie się w wodzie pitnej jest możliwe, nie ma aktualnych dowodów od zastępczych ludzkich koronawirusów, że są one obecne w źródłach wód powierzchniowych lub podziemnych, czy też przenoszone przez zanieczyszczoną wodę pitną. Wirus COVID-19 jest wirusem otoczkowym, z delikatną błoną zewnętrzną. Zasadniczo wirusy otoczkowe są mniej stabilne w środowisku i są bardziej podatne na utleniacze, takie jak chlor. Chociaż do tej pory nie ma dowodów na przeżycie wirusa COVID-19 w wodzie lub ściekach, wirus prawdopodobnie ulegnie inaktywacji znacznie szybciej niż pozbawione otoczki ludzkie wirusy jelitowe o znanym przenoszeniu w wodzie (takie jak adenowirusy, norowirusy, rotawirusy i zapalenie wątroby A). (…) Ciepło, wysokie lub niskie pH, światło słoneczne i popularne środki dezynfekujące (takie jak chlor) ułatwiają wymieranie.”

Woda szara zwykle poddawana jest obróbce od 3 do 4 etapów (system wielobarierowy), w tym dezynfekcji, zanim odzyskana (szara) woda zostanie bezpiecznie użyta do zastosowań nieprzeznaczonych do picia.

FBR, jako profesjonalne stowarzyszenie zajmujące się promocją i usprawnianiem recyklingu, zbierania wody deszczowej oraz partner w projekcie Interreg City Water Cycles (CWC) może jedynie potwierdzić powyższe oceny potencjału transmisji COVID-19 poprzez ścieki/recykling wody. Bazując na wieloletnim doświadczeniu i wiedzy technicznej w tej dziedzinie, jesteśmy przekonani, że właściwie obsługiwanie i konserwowanie systemów recyklingu wody oraz wody szarej zapewnia bezpieczeństwo w obsłudze i użytkowaniu bez ryzyka dla zdrowia i środowiska.

Biorąc powyższe stwierdzenia pod uwagę, uważamy również, że konwencjonalna dezynfekcja wody i ścieków, zaprojektowana i obsługiwana w celu spełnienia aktualnych norm, specyfikacji technicznych i wytycznych, będzie więcej niż wystarczająca do kontrolowania przenoszenia COVID-19 przez wodę pochodzącą z recyklingu.

Zgodnie z obecnie dostępnymi informacjami nie ma również zwiększonego ryzyka zakażenia nowym koronawirusem COVID-19 dla pracowników zakładów leczniczych, jeśli przestrzegane są standardowe środki higieny i środki ochronne.

Źródło: Interreg CWC