Perspektywy dla transportu

W ostatnich 40 latach emisje z transportu wzrastały szybciej niż w jakimkolwiek innym sektorze. Za 80% tego wzrostu odpowiadają samochody. Emisje od 1970 roku podwoiły się i w 2010 roku wyniosły 7 gigaton ekwiwalentu CO2 (Gt CO_2eq). Stanowiło to 14% wszystkich emisji w tamtym roku na świecie, oszacowanych przez ekspertów IPCC na 49 (±4.5) Gt CO_2eq.

Naukowcy przewidują, że to nie koniec wzrostu. W opublikowanej 13 kwietnia br. trzeciej części V Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC) ostrzegają, że emisje z transportu znów mogą się podwoić.

Obywatele krajów szybko rozwijających, takich jak Chiny, Indie czy Brazylia coraz silniej odczuwają potrzebę posiadania własnego samochodu. Ameryka Północna i kraje Europy również nie pozostają bez winy – tam coraz częściej na jedno gospodarstwo domowe przypadają dwa lub nawet trzy samochody. Zamiast wybierać komunikację publiczną odbywamy nimi coraz więcej podróży. Niestety zarówno dzisiejszy transport prywatny, jak i towarowy w ogromnej większości opiera się wysokoemisyjnych paliwach, takich jak ropa i gaz.

Największe wyzwanie w redukcji emisji

Redukcja emisji w sektorze transportu okazuje się bardzo trudnym zadaniem. Eksperci szacują, że jeśli nie zostaną wypracowane nowe rozwiązania w zakresie efektywności spalania paliwa i zabraknie jednolitej strategii łagodzenia zmian klimatu, w połowie wieku tylko w tym sektorze będziemy uwalniać do atmosfery ponad 12 Gt CO_2eq rocznie. Oznacza to, że transport jeszcze w tym wieku może stać się źródłem największych emisji gazów cieplarnianych.

Emisje w innych sektorach dużo łatwiej jest ograniczać. Sektor energetyczny może zredukować emisje relatywnie łatwo poprzez włączenie odnawialnych źródeł energii, takich jak słońce czy wiatr, podczas gdy samochody nie mogą wykorzystywać tych zeroemisyjnych źródeł energii bez skomplikowanych i drogich technologii magazynowania energii.

Autorzy raportu IPCC podkreślają, że dekarbonizacja dużo szybciej niż w transporcie będzie przebiegać w energetyce, a nawet w przemyśle i budownictwie. Wciąż jednak widzą szansę na uczynienie transportu bardziej przyjaznym klimatowi.

Rozwiązaniem są miasta?

W ograniczaniu emisji z transportu ważne są oczywiście bardziej efektywne sposoby wykorzystania paliw i ogólna strategia łagodzenia zmian klimatu na świecie, raport wskazuje jednak, że najważniejsze mogą okazać się zmiana zachowań ludzi, nowa infrastruktura oraz inwestycje w rozwój terenów miejskich. Dzięki temu wszystkiemu zapotrzebowanie na energię w transporcie może zmniejszyć się nawet o 40% w 2050 roku w porównaniu ze scenariuszem podstawowym.

Zdaniem ekspertów zajmujących się transportem centra miast to największe źródło emisji związanych z transportem i jednocześnie największa szansa na ich zmniejszenie.

Według Światowej Organizacji Zdrowia populacja miast podwoi się z 2,5 mld w 2009 roku do blisko 5,2 mld w 2050 roku. Przewiduje się, że w samych Chinach w najbliższych 15 latach do miast przeprowadzi się 300 mln ludzi. Budowa miast w takich sposób, by zapewnić łatwy dostęp do potrzebnych usług i zmniejszyć zapotrzebowanie na korzystanie z samochodów, jest najtańszą opcją redukcji emisji gazów cieplarnianych.

Znaczna redukcja emisji z transportu jest konieczna, aby uniknąć wzrostu średniej globalnej temperatury o więcej niż 2ºC. Trzeba jednak zauważyć, że nawet jeśli uda się wszystkie nowe miasta projektować tak, aby były przyjazne klimatowi, zmienimy swoje przyzwyczajenia i obniżymy emisje o 40% w 2050 roku w porównaniu do scenariusza podstawowego, zakładającego dwukrotny wzrost emisji od 2010 roku, zatrzymamy jedynie te emisje na obecnym poziomie ok. 7 Gt CO_2eq. To może nie wystarczyć.

Urszula Drabińska, ChronmyKlimat.pl