Co to jest SCT?

Strefy czystego transportu to instrument polityki miejskiej, który może skutecznie obniżać poziom zanieczyszczenia powietrza w mieście. W ramach strefy swobodnie poruszać mogą się tylko pojazdy spełniające określone normy emisji spalin. Inne pojazdy, stare i niespełniające odpowiednich norm, muszą każdorazowo płacić za wjazd do strefy. SCT od lat funkcjonują w Europie, np. w mieście partnerskim Warszawy – Berlinie – SCT powstała już w 2008 roku[1]. W Polsce, pomimo teoretycznej  możliwości ich utworzenia oraz udowodnionego badaniami ich wpływu na poprawę jakości powietrza, póki co nie powstała żadna strefa. 

Czy Warszawa Potrzebuje SCT?

W skali całego kraju  głównym powodem zanieczyszczenia powietrza  jest niska emisja z domowych pieców. W przypadku dużych miast - czego przykładem jest Warszawa - sprawa wygląda inaczej. Tu bowiem, głównym źródłem emisji zanieczyszczeń jest transport. W stolicy odpowiada za 60 do 80 proc. Emisji zanieczyszczeń[2].

Strefa czystego transportu może być ważnym instrumentem poprawiającym jakość powietrza. Od lat mamy problem z jego stanem. Każdy oddech w Warszawie ma swoje konsekwencje zdrowotne, społeczne
i ekonomiczne.

Poprawa jakości powietrza, dzięki wprowadzeniu funkcjonalnej SCT, to ważne wyzwanie dla miasta. Dane zebrane przez naukowców z University of Chicago mówią, że zła jakość powietrza skraca życie statystycznej mieszkanki czy mieszkańca miasta o ponad 14 miesięcy[3] – mówi Hubert Różyk, który koordynuje kampanię.

W Warszawie od lat przekraczane są normy emisji najgroźniejszych zanieczyszczeń spowodowanych transportem, co pokazują raporty pomiarów jedynej w mieście stacji badającej zanieczyszczenia komunikacyjne. Badania naukowców potwierdzają, że zanieczyszczenie powietrza w każdym roku przyczynia się do tysięcy zgonów rocznie, zwiększa ryzyko występowania groźnych chorób i może upośledzać rozwój dzieci wychowujących się w mieście. 

Zmiana sytuacji jest w zasięgu ręki. Mamy wiedzę i doświadczenia płynące z historii i funkcjonowania SCT w innych krajach. Ta inwestycja przełoży się na zdrowie wszystkich mieszkanek i mieszkańców, zły stan powietrza, zgodnie z wyliczeniami raportu EPHA, kosztuje miasto rocznie 4 222 683 euro rocznie[4], SCT może obniżyć koszty ponoszone w związku z zanieczyszczeniem powietrza – podkreśla prezes FPPE Marcin Korolec.

Jaką SCT proponuje FPPE?

FPPE proponuje, aby rozmawiać o realnej SCT w mieście. Obecne zapisy w ustawie nie przystają do rzeczywistości. Zamiast tworzyć strefę tylko dla pojazdów niskoemisyjnych proponujemy opartą o normy emisji spalin Euro, do której będą mogły swobodnie wjeżdżać pojazdy spalinowe. W pierwszej fazie funkcjonowania SCT warto skupić się na wyeliminowaniu najstarszych i najbardziej trujących pojazdów. Kryterium wjazdu powinno być spełnianie normy emisji spalin Euro 4 dla samochodów spalinowych (produkowanych po 2006) oraz Euro 5 dla diesli (produkowanych po 2011). Kierowcy niespełniający tych wymagań musieliby każdorazowo płacić za wjazd do SCT. Środki gromadzone w ten sposób Fundacja proponuje przeznaczyć na finansowanie działań poprawiających jakość powietrza w mieście – np. na mycie ulic czy rozwój transportu publicznego.

SCT w takiej formie pozwoli na wyeliminowanie najstarszych samochodów benzynowych, dotkliwie zanieczyszczających powietrze diesli, niesprawnych furgonetek i autobusów. Działania te przyniosą wyraźną poprawę jakości powietrza, jednocześnie nie paraliżując życia ludzi mieszkających i pracujących w Warszawie. Trwają prace nad nowelizacją ustawy o elektromobilności, które reguluje działanie SCT, to dobry czas na debatę w tej sprawie.

Proponowana przez nas SCT to łagodna i ewolucyjna droga do zmiany. Nie postulujemy radykalnych, rewolucyjnych ograniczeń. Eliminując z miasta najbardziej szkodliwe pojazdy, możemy realnie wpływać na poprawę jakości powietrza, zdrowia oraz życia mieszkanek i mieszkańców stolicy - podkreśla Hubert Różyk. 

Animacje, strona www, spotkania i mapa

Kampania FPPE  skupiać będzie  się na budowaniu świadomości związanej z zanieczyszczeniem powietrza i wskazywać SCT jako jedno z ważnych rozwiązań. Jej celem jest  przekonanie różnych środowisk w mieście, że strefa czystego transportu to potrzebny element polityki miejskiej w Warszawie, a jej wprowadzenie jest w naszym zasięgu. W ramach kampanii odbywać będą się spotkania online z NGO-sami działającymi w mieście, stowarzyszeniami mieszkańców, mediami, radnymi dzielnicowymi i miejskimi oraz innymi organizacjami, które aktywnie działają w mieście. FPPE zachęca mieszkanki i mieszkańców do zaangażowania we współtworzenie SCT  – na sctwarszawa.pl każdy może napisać, gdzie warto wprowadzić strefę i poprawić jakość powietrza w Warszawie.