Oceniając rezultat Konferencji w Kopenhadze z punktu wypracowania nowego międzynarodowego porozumienia w sprawie zmian klimatu zastępującego Protokół z Kioto, wynik należy traktować jako porażkę. Osiągnięta umowa - “Copenhagen Accord” - nie nakłada na państwa weryfikowalnych i prawnie wiążących zobowiązań m.in. w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych. Stanowi jedynie polityczną deklarację, której głównym walorem jest podtrzymanie procesu negocjacyjnego. Jego uwieńczeniem powinno być przyjęcie prawnie wiążącego dokumentu podczas kolejnej Konferencji Stron w Meksyku w grudniu 2010 roku.

Skuteczność prawnie niewiążącej deklaracji w dążeniu do ograniczenia globalnej emisji gazów cieplarnianych, będzie można ocenić już z początkiem lutego 2010 r. Bowiem do dnia 31 stycznia br. sygnatariusze umowy kopenhaskiej, muszą przedstawić swoje krajowe cele ograniczenia emisji dwutlenku węgla do roku 2020.

Zgodnie z “Copenhagen Accord” (CA): Kraje Aneksu 1 Protokołu z Kioto zgadzają się na wdrożenie indywidualnie lub wspólnie odpowiednich celów redukcji emisji gazów cieplarnianych do 2020 r. w formie załączonej do CA tabeli, wskazującej m.in. procentową redukcję emisji w odniesieniu do wybranego roku bazowego. Mają one zostać przekazane do Sekretariatu najpóźniej do 31 stycznia 2010 r. Kraje Aneksu 1 będące stronami Protokołu z Kioto w przyszłości zwiększą swoje zobowiązania. Zobowiązania te wedle CA będą mierzalne, weryfikowalne i raportowane (MRV) zgodnie z istniejącymi i przyszłymi rozwiązaniami, zaakceptowanymi przez COP w drodze dalszych negocjacji.

Kraje spoza Aneksu 1 zadeklarują swoje dobrowolne programy i działania krajowe, mające na celu redukcję emisji gazów cieplarnianych do roku 2020 najpóźniej do 31 stycznia 2010 r. Kraje LDC (Least Developed Countries) i SIDS (Small Island Developing States) mogą podjąć działania mitygacyjne dobrowolnie. Działania te powinny być komunikowane co dwa lata wedle zasad, które ma przyjąć COP. [1]

Warto zatem przypomnieć główne propozycje w zakresie ograniczenia emisji dwutlenku węgla, jakie zostały przedstawione przed Konferencją:

Afryka Południowa: ograniczenie dotychczasowej emisji o 32% do roku 2020, redukcja o 42% 2025 r.
Australia: redukcja emisji do roku 2020 o 5% (bezwarunkowo), 15% (warunkowo) lub 25% (z rygorystycznymi warunkami) w odniesieniu do poziomu z 2000 r. Przyjęcie celu 5%, oznacza w odniesieniu do poziomu emisji z 1990r. 13% wzrost emisji z wył. LULUCF.
Brazylia: dobrowolna oferta redukcji przewidywanej w roku 2020 emisji o 36-39% (co mniej więcej odpowiada wartości emisji z roku 1994). Brazylijski Plan Narodowy w sprawie Zmian Klimatu obejmuje wiele ambitnych działań w zakresie leśnictwa, w tym ograniczenie o 80% stopnia wylesienia regionu Amazonii do roku 2020.
Chiny: ograniczenie emisji o 40-45% w przeliczeniu na każdą wytworzoną jednostkę PKB do roku 2020, w porównaniu do poziomu z roku 2005.
Indie: ograniczenie emisji o 20-25% w przeliczeniu na każdą wytworzoną jednostkę PKB do roku 2020, w odniesieniu do poziomu z roku 2005.
Indonezja: dobrowolne ograniczenie przewidywanej w roku 2020 emisji o 26% w stosunku do poziom BAU - "business as usual".
Japonia: warunkowe ograniczenie do roku 2020 emisji w wysokości do 25% poniżej poziomu z 1990 r.
Kanada: ograniczenie emisji do 2020 r. o 20%, względem poziomu z roku 2006 (redukcja o 3% względem poziomu z roku 1990).
Korea Południowa: bezwarunkowe ograniczenie do 2020 r. emisji gazów cieplarnianych do 4% poniżej poziomu z roku 2005.
Rosja: redukcja emisji do 2020 r. o 20-25% poniżej poziomu z roku 1990.
Stany Zjednoczone: planowana redukcja emisji do 2020 r. o 17% poniżej poziomu z roku 2005 (3% w odniesieniu do poziomu z 1990 roku).
Unia Europejska: redukcja emisji do 2020 r. o 20% w porównaniu do poziomu z roku 1990, warunkowo podwyższenie poziomu redukcji do 30%.

Zgodnie z oceną „Climate Action Tracker” przyjęcie nawet najwyższych z dotychczas zaproponowanych poziomów redukcji, stanowi zaledwie „połowę wysiłku, który konieczny jest dla utrzymania wzrostu globalnej temperatury poniżej 2 °C.” Aktualne plany i cele redukcyjne oznaczają, że świat w roku 2100 może być cieplejszy nawet o 3,5 – 4 °C.

W związku ze zbliżającym się terminem ogłoszenia zobowiązań redukcyjnych przez sygnatariuszy umowy kopenhaskiej, oficjalnych stanowisk można spodziewać się już wkrótce. Wiadomo, że stanowisko Brazylii, Południowej Afryki, Indii i Chin będzie omawiane w New Delhi podczas spotkania ministrów środowiska tych państw, planowanego w dniach 25-28 stycznia br.

W nawiązaniu do planowanego spotkania, indyjski minister środowiska Jairam Ramesh przekazał dziennikowi „Economic Times of India”, że rozmowy będą dotyczyły także sposobu przekonania innych państw do podpisania porozumienia „Copenhagen Accord”. "Głównym wyzwaniem jest to, że porozumienie 29 państw musi zostać przekształcone w stanowisko wspólne dla 194 krajów" – powiedział minister.

[1] źródło: Ministerstwo Środowiska

"Copenhagen Accord" (ang.) - plik PDF


AR, dla ChrońmyKlimat.pl
na podstawie: www.climateactiontracker.org, www.actoncopenhagen.decc.gov.uk, www.guardian.co.uk, www.ceps.be, www.mos.gov.pl