Uznano, że poziom ambicji co do celów w zakresie użytkowania energii i ograniczenia emisji gazów cieplarnianych wymaga zdecydowanej poprawy.  Przewidywane ograniczenie emisji o 7% w stosunku do wymaganych dla całej UE w roku 2030 na poziomie 40% jest bardzo niski. Jednocześnie rząd uważa go za ambitne wyzwanie, co podważa zaufanie co do osiągnięcia nawet tego celu. Redukcja emisji z produkcji energii przewidziana w planie ma zostać osiągnięta głównie dzięki poprawie wydajności elektrowni i budowie elektrowni jądrowej, która jest przedstawiana jako kluczowy czynnik obniżający średnią emisję dwutlenku węgla na MWh o 20% do 2030 r. Jednak zgodnie z KPEiK planowana elektrownia jądrowa nie rozpocznie produkcji przed 2033 r. w najbardziej optymistycznym scenariuszu. Obecnie nawet ta data wydaje się b. mało prawdopodobna. Projekt planu przewiduje bardzo małą zmianę wielkości produkcji energii z węgla. Udział ma spaść z obecnych 77% do 60%, ale jednocześnie oczekiwane jest zwiększenie produkcji energii. W rezultacie całkowita ilość węgla wykorzystywana na cele energetyczne pozostanie prawie niezmienione w porównaniu z obecnym stanem. Oceniono, że istnieje potrzeba silnego zaangażowania się w dekarbonizacje gospodarki.

Pomimo tego, że odnawialne źródła energii są wyraźnie identyfikowane jako podstawowe elementy koszyka energetycznego UE, polski projekt uwzględnia potencjał odnawialnych źródeł energii tylko w bardzo ograniczonym zakresie. Udział energii odnawialnej w zużyciu energii brutto, polski KPEIK ustala na 21% w 2030 r. (27% w produkcja energii elektrycznej) – cel UE na rok 2030 to 32%. To jest bardzo nisko, a rola OZE w utrzymaniu bezpieczeństwa energetycznego jest zbyt mała.

Ogólnie efektywność energetyczna jest słabo dostrzegalna jako podstawowe i pierwsze zadanie w działaniach na rzecz ograniczenia emisji. Krajowy cel poprawy efektywności energetycznej do 2030 r. wynosi 23% dla zużycia energii pierwotnej. Cel ten jest niższy od ogólnego celu UE w zakresie efektywności energetycznej, który wynosi 32,5% w 2030 r. Jest zatem niewystarczający.

Poza energetyką, w której odejście od węgla jak najszybciej jest kluczowe, b. poważnym problemem jest wzrost emisji w transporcie będącym częścią celu ograniczenia emisji o 7% w ramach tzw. non-ETS. Proponowane przed rząd środki są zdecydowanie nie wystraczające co do jego osiągnięcia. Projekt KPEiK przewiduje redukcję emisji CO₂ w samochodach osobowych i lekkich furgonetkach tylko o 30% do 2030 r. w porównaniu z 2021 r., która jest niższa niż 37,5% i 31% zgodnie z wymogami obowiązującej UE.

W odniesieniu do budynków sektorowi brakuje planu, programów i sposobów osiągnięcia wyznaczonych celów. W szczególności szczegółowe postanowienia dotyczące planowanej zmiany modelu rynku ciepła i polityki taryfowej powinien być bardziej szczegółowy.

Mimo znaczącej roli w emisji gazów cieplarnianych rolnictwo (ok. 10% krajowej)  praktycznie brak działań służących ograniczeniu emisji z tej działalności. Polski KPEiK nie uwzględnia żadnego celu redukcji emisji gazów cieplarnianych dla rolnictwa, uznając że emisje tego sektora mogą wzrosnąć do 2030 roku. Jeśli chodzi o środki polityki rolnej, projekt zawiera bardzo mało informacji.

Polski projekt KPEiK został przedłożony Komisji Europejskiej w styczniu 2019 r., Nieco później został opublikowany na stronie internetowej Ministerstwa Energii. W okresie opracowywania polski rząd nie dał możliwości konsultacji. Publiczne konsultacje przeprowadzono po opublikowaniu projektu planu, między 15 stycznia a 18 lutego 2019 r. Jednak biorąc pod uwagę rozmiar dokumentu i jego załączników, jednomiesięczny okres nie jest wystarczający, aby opinia publiczna mogła przekazać istotne informacje zwrotne. Poważnym mankamentem projektu KPEIK jest jednak brak jakiegokolwiek wskazania na iteracyjny, konkretny wielopoziomowy dialog na temat energii i klimatu. Wieloaspektowy dialog, który obejmuje wszystkie poziomy zarządzania zapewniłyby większą przejrzystość i zwiększyłyby wsparcie dla ostatecznego planu.

Polski KPEiK  powinien zostać zdecydowanie zmieniony. Niezbędne są kroki  polegające na szybkim odchodzeniu od węgla, zasadniczym wzroście ambicji w zakresie OZE i efektywności energetycznej. Potrzebne są też silniejsze polityki w celu ograniczenia emisji pochodzących z sektora transportu, budynków i rolnictwa. Niezwykle ważne jest, aby w opracowaniu ostatecznego planu zapewnić udział wszystkich zainteresowanych interesariuszy jak i uczynić proces przejrzystym.

Szczegółową ocenę wraz z metodologią w języku angielskim można znaleźć pod linkiem - https://cdn.webdoos.io/planup/7167cf1e2b5d89120a08cac04136980f.pdf

Ocena polskiego projektu Krajowego Plany Energii i Klimatu