Zmiana klimatu to obecnie jedno z największych wyzwań jeśli chodzi o prawa człowieka na świecie. Zjawisko to wpływa na zaspokajanie podstawowych potrzeb, takich jak bezpieczny dostęp do wody pitnej i żywności, zdrowie i potrzeby mieszkaniowe. Grupą szczególnie narażoną na skutki zmian klimatu są kobiety.

Unia Europejska uważa się za lidera w globalnej walce ze zmianą klimatu, a także jeśli chodzi o międzynarodowe działania w obronie praw człowieka. Unijne instytucje starają się wykazywać dbałość o spójność polityk krajowych i wspólnotowych w tym zakresie.

Raport "The Road from Paris to Sustainable Development" opracowany przez Fundację im. Heinricha Bölla rozpoczyna krótka analiza obecnej sytuacji w kontekście praw człowieka i równości płci w polityce klimatycznej na poziomie międzynarodowym (rozdział 2).

Przegląd prawodawstwa międzynarodowego jest punktem wyjścia do analizy sytuacji na poziomie wspólnotowym i stanowi punkt odniesienia dla oceny bieżących procedur i polityk unijnych.

Rozdział 3 poświecono ramom prawnym i politycznym na poziomie unijnym uwzględniającym prawa człowieka i równość płci w działaniach na rzecz klimatu. W szczególności analizie poddano konkretne zobowiązania UE do promowania praw człowieka i równości płci poza krajami Wspólnoty i sposób w jaki procesy decyzyjne w Unii sprzyjają spójności różnych polityk przyjmowanych przez instytucje unijne.

W rozdziale 4 zobrazowano przykładami cztery z pięciu kluczowych ról jakie odgrywa Unia Europejska na arenie międzynarodowej, zidentyfikowanych na wcześniejszym etapie jako decydujące, jeśli chodzi o promowanie praw człowieka i równości płci w kontekście zmian klimatu (UE jako członek międzynarodowych negocjacji, jako konsument produktów wytwarzanych w różnych krajach, jako uczestnik rynku CO2 i jako grantodawca).

W oparciu o wnioski z przeprowadzonych analiz, w rozdziale 5 zaproponowano metodologię  studium przypadku. Wytyczne te stworzono z myślą o weryfikacji odpowiedzialności unijnych instytucji w zakresie włączania zagadnień związanych z prawami człowieka i równością płci w politykę klimatyczną.

Zwieńczeniem raportu jest zestaw rekomendacji skierowanych do instytucji unijnych oraz państw członkowskich, mających na celu upowszechnienie włączania kwestii związanych z prawami człowieka i równością płci w politykę klimatyczną (rozdział 6). Rekomendacje te odnoszą się do pozostałych części raportu i wskazują konkretne możliwości wzmocnienia spójności unijnej polityki klimatycznej i odpowiedzi na wyzwania zidentyfikowane w ramach każdej z czterech ról UE.

Uzupełnieniem raportu będą trzy pogłębione analizy krajowe, których celem będzie ocena w jakim stopniu Unia Europejska uwzględnia prawa człowieka i kwestie związane z równością płci w skierowanych na zewnątrz działaniach na rzecz klimatu oraz przedstawienie rekomendacji dla unijnych decydentów obejmujących działania z poszanowaniem praw człowieka i równości płci w międzynarodowej polityce klimatycznej.

Potencjalny ale i potwierdzony negatywny wpływ UE w ramach zidentyfikowanych 4 ról rodzi potrzebę zmian politycznych, instytucjonalnych i prawnych.

Są to zmiany kosmetyczne (jak np. wzmocnienie języka stosowanego w dokumentach prawnych) ale i systemowe (np. usystematyzowanie analiz wpływu na środowisko dla wszystkich mechanizmów finansowych dotyczących klimatu).

Zmiany te mogą nie tylko doprowadzić do potencjalnej poprawy sytuacji, ale również stanowić realny i zdecydowany ruch w kierunku upowszechniania praw człowieka i równości płci na poziomie unijnym i międzynarodowym, dzięki czemu działania na rzecz klimatu będą mogły być realizowane zgodnie z duchem zrównoważonego rozwoju.

Raport "The Road from Paris to Sustainable Development" można pobrać TUTAJ

Źródło: Heinrich Böll Stiftung European Union
Tłumaczenie z jęz. ang.: ChrońmyKlimat.pl