Zaangażowanie społeczeństwa w przeciwdziałanie zmianom klimatu to wciąż ważny temat zarówno dla polityków jak i dla badaczy. Zespół naukowców z Uniwersytetu w Cardiff opracował raport na temat postrzegania zmian klimatu w czterech europejskich krajach: Wielkiej Brytanii, Niemczech, Francji i Norwegii. W wyniku przeprowadzonego badania uzyskano dane, które mogą pomóc decydentom w zrozumieniu stosunku obywateli do kwestii klimatycznych i ułatwić dialog oraz współpracę w tym zakresie pomiędzy przedstawicielami społeczeństwa, nauki, biznesu, władz i organizacji pozarządowych.

Wyniki badania wskazują, że globalne ocieplenie przestało być postrzegane jako odległy problem przyszłości.  Ankietowani widzą w nim bowiem bezpośrednie zagrożenie dla siebie i swoich bliskich. Około 60% ankietowanych przyznało, że już teraz odczuwa skutki zmian klimatycznych. Wciąż dominuje jednak przekonanie, że najdotkliwiej odczują je mieszkańcy innych części globu. Rysuje się zatem obraz społeczeństwa, które jest dobrze poinformowane, jednak jeszcze niezbyt mocno zaniepokojone zagrożeniami związanymi ze zmianą klimatu.

Grafika: ChronmyKlimat.pl na podst. European Perceptions of Climate Change

Znacząca liczba badanych (41% w wielkiej Brytanii, 36% we Francji, 34% w Niemczech i 57% w Norwegii zgadza się z tym, że zmiany klimatu są co najmniej częściowo spowodowane działalnością człowieka, w tym m.in. spalaniem paliw kopalnych. Jednak tylko 1/3 ankietowanych była przekonana, że z tym stwierdzeniem zgadzają się prawie wszyscy naukowcy (w rzeczywistości uważa tak 97% ekspertów ds. klimatu).

Mieszkańcy wszystkich czterech państw pozytywnie wypowiadali się o energetyce odnawialnej. Z dużym poparciem spotkało się także wsparcie rozwoju OZE ze środków publicznych (70% w Niemczech i Wielkiej Brytanii, 75% we Francji i aż 87% w Norwegii). Zwiększenie opodatkowania paliw kopalnych popierają mieszkańcy Norwegii – bogatej we własną ropę i gaz – jednak w Niemczech i Francji niemal 2/3 ankietowanych odrzuciło ten pomysł. W Wielkiej Brytanii zdania na ten temat były podzielone mniej więcej po równo.

Niewielkim poparciem cieszy się wydobycie gazu z łupków i szczelinowanie hydrauliczne – 20% w Wielkiej Brytanii, 15% w Niemczech i 9% we Francji. Podobnie słabo wypadła energetyka jądrowa – we Francji, gdzie atom stanowi główny element miksu energetycznego, pozytywnie wypowiedziało się o nim jedynie 23% ankietowanych.

Jeden z koordynatorów badania, Nick Pidgeon, Profesor Psychologii Środowiskowej na Uniwersytecie w Cardiff, cieszy się z faktu, że większość ankietowanych zgadza się, że zmiany klimatu mają miejsce i podkreśla stosunkowo niski poziom sceptycyzmu klimatycznego we wszystkich czterech krajach objętych badaniem (średnio około 16%). – Tym bardziej ważne jest teraz, aby wykazane w naszym badaniu publiczne poparcie dla realizacji Porozumienia Paryskiego znalazło odbicie w postępowaniu polityków i decydentów w całej Europie – podkreśla naukowiec.

Udział swoich krajów w Porozumieniu Paryskim popiera ponad 2/3 ankietowanych i co więcej, zgadzają się oni z pomysłem nałożenia sankcji na kraje, które nie będą chciały być jego częścią. Sankcje te mogą mieć formę np. podatku węglowego, jaki zaproponował Nicolas Sarkozy na antenie Radio France Internationale (1-3% na produkty importowane z USA jeśli amerykańscy producenci nie będą objęci podobnymi regulacjami prośrodowiskowymi jak te obowiązujące w UE). Badani opowiedzieli się również za kontynuacją wsparcia finansowego dla krajów rozwijających się w ich walce ze skutkami zmian klimatu.

Autorzy raportu zwracają uwagę na fakt, że w momencie kiedy prowadzono badanie, zmiany klimatu i kwestie środowiskowe były określane jako jedne z istotniejszych jedynie w Norwegii. Dla ankietowanych we Francji, Niemczech i wielkiej Brytanii większe znaczenie miały m.in. bezrobocie i sytuacja gospodarcza oraz migracje.

Związek pomiędzy migracjami a zmianą klimatu również został poruszony w badaniu. Podczas gdy we wszystkich czterech krajach większość ankietowanych nie widzi związku pomiędzy globalnym ociepleniem a kryzysem uchodźczym w Europie w 2016 roku, to średnio 40% spodziewa się, że zmiany klimatu wpłyną na zwiększenie liczby imigrantów w ich kraju w przyszłości.

To pierwsze tego typu badanie dotyczące zmian klimatu przeprowadzone równocześnie w kilku krajach Europy. W każdym państwie przeprowadzono wywiady w reprezentatywnej grupie ponad 1000 osób, tak, aby wyniki można było uogólnić na całą populację.

Projekt "The European Perceptions of Climate Change Project (EPCC)" został zrealizowany przez Uniwesytet w Cardiff w ramach Inicjatyw Wspólnego Programowania (JPI-Climate - www.jpi-climate.eu), programu badawczego łączącego Krajowe Rady Badawcze wszystkich krajów Wspólnoty. Przy planowaniu i realizacji badania współpracowały interdyscyplinarne zespoły badawcze z czterech krajów objętych projektem: Wielkiej Brytanii, Niemiec, Francji i Norwegii.

Agata Golec, ChronmyKlimat.pl
Na podstawie: www.cardiff.ac.uk, www.theguardian.com, www.qz.com