Wyobraźmy sobie rozległą, jednostajną tundrę Alaski i Kanady, która z czasem ustępuje miejsca drzewom, krzewom i roślinom typowym dla klimatu nieco cieplejszego. Podobne zmiany czekają fragmenty Azji północnej, Skandynawii, a nawet Europy Wschodniej – w miarę, jak lasy mieszane i liściaste wkroczą na północ, w rejony zbyt dla nich dotąd surowe. Wyobraźmy sobie też część pokrywy lodowej Grenlandii – dawniej całorocznej – która topnieje i odsłania ziemię, wpuszczając tundrę.

Taki obraz rysują dla końca obecnego wieku klimatolodzy z University of Nebraska-Lincoln (UNL) i z Korei Południowej. Jest to wynik analiz szesnastu modeli klimatycznych dla całego globu (dotyczących okresu od połowy XX do końca XXI w.) i danych z ponad stuletnich obserwacji.

Prognozy te pozwalają się spodziewać, że części Arktyki, zdominowane dziś przez klimat polarny lub subpolarny skurczą się, a ich dawne miejsce zajmie klimat bardziej umiarkowany. Zmiany te mogą do końca wieku objąć od jednej czwartej do niemal połowy powierzchni Arktyki. Ich skala zależy od przyszłych emisji gazów cieplarnianych.

Ociepleniu będą towarzyszyć przeobrażenia krajobrazu. Do końca wieku arktyczna tundra skurczy się od 33 do 44 proc. Przyroda nie lubi pustki, dlatego zastąpią ją lasy iglaste i mieszane (charakterystyczne dla klimatu umiarkowanego), przesuwając swe granice ku północy.

"Ekspansja lasu może dodatkowo nasilić ocieplenie. Rejony świeżo porośnięte lasem mogą bowiem zmniejszać stopień, w jakim ląd odbija promienie słońca, co jeszcze bardziej podgrzeje Arktykę" – tłumaczy główny autor pracy, Song Feng ze School of Natural Resources na UNL. "Kurczenie się tundry i ekspansja lasu może też wpłynąć na zmiany fauny".

Naukowcy prognozują, że tundra na Alasce i na północy Kanady skurczy się i ustąpi lasom oraz krzewom już za pół wieku. W ciągu kolejnych czterech dekad tundra ostanie się jedynie na wybrzeżu północnym i wyspach Oceanu Arktycznego.