„Globalne programy społecznościowe i system zachęt dla przedsiębiorczości stanowią wyzwanie dla dotychczasowego stanu rzeczy dzięki innowacyjności i kreatywności. Ich wdrożenie owocuje wieloma korzyściami, takimi jak dostęp do energii, ulepszona publiczna służba zdrowia bądź też zmniejszony wpływ na środowisko programów przejścia na gospodarkę niskoemisyjną. Obecnym wyzwaniem jest przyspieszenie tych przemian na całym świecie i zwiększenie ich skali” – oświadczył Achim Steiner, podsekretarz ONZ i dyrektor wykonawczy UNEP.

Zobowiązania poczynione w ramach konferencji kopenhaskiej w sprawie redukcji emisji do 2020 roku stanowią odpowiednie podłoże dla podejmowania globalnych działań – jednak ich zakres postrzegany jest jako niewystarczający do powstrzymania wzrostu temperatury na poziomie 2 stopni Celsjusza.

Inicjatywa UNEP pod hasłem „30 sposobów w 30 dni” została zainaugurowana podczas specjalnego spotkania Climate Neutral Network (CN Net) w ramach konferencji „Biznes dla Środowiska” (B4E) w mieście Meksyk. Szczyt B4E – współorganizowany przez Program Środowiska Narodów Zjednoczonych (UNEP), Global Compact, WWF i Global Initiatives był pierwszą międzynarodową konferencją dotyczącą działań biznesowych na rzecz środowiska naturalnego.

Najnowsi członkowie CN Net to Saitama Prefecture z Japonii, które jest częścią metropolii tokijskiej liczącej ponad 7 milionów obywateli oraz Corporation Solar Alliance z Ukrainy, opracowującej najnowsze energooszczędne technologie.

Pierwszą z omówionych inicjatyw jest indyjski program „Słoneczne pożyczki dla słonecznych domów” (Solar Loans for Solar Homes). Ponad 60% indyjskich domów nie posiada niezawodnego źródła energii elektrycznej i jest uzależnione od nafty (oświetlenie) oraz drewna i wysuszonego nawozu (ogrzewanie).

Koordynatorzy programu od 2003 roku współpracują przy jego wdrożeniu z dwoma największymi grupami bankowymi w Indiach, dzięki którym są w stanie udzielać niskooprocentowanych pożyczek przeznaczonych na zakup domowych systemów fotowoltaicznych.

Program zapewnia wsparcie techniczne, szkolenia oraz obniżone oprocentowanie pożyczek. Różnica pomiędzy normalnym oprocentowaniem a preferencyjnym jest uczestniczącym w akcji bankom zwracana.

Choć banki nie mają żadnych bezpośrednich dochodów z tych dotacji, ich właściciele byli skłonni do opracowania nowego rynku dla dofinansowywania obszarów wiejskich. Dzięki temu w latach 2003-2007 sfinansowanych zostało prawie 20 tys. domowych systemów solarnych. Pod koniec projektu dotacje były stopniowo zmniejszane i raty pożyczek wyrównały się z tymi na wolnym rynku.

Indyjski program rządowych pożyczek przyspieszył wejście na rynek energii słonecznej w obszarach wiejskich i zainspirował utworzenie wielu podobnych inicjatyw w kraju i za granicą. W 2008 roku program zdobył tytuł „Energy Globe Award” za rozpowszechnianie zrównoważonego rozwoju, a w 2009 r. był jednym z dwóch projektów, który w zakresie systemów ONZ otrzymał nagrodę sekretarza generalnego UN21 za najlepszą innowację.

Program wywiera też wpływ na politykę krajową rządu, który skłania się ku wspieraniu energii słonecznej poprzez dopłaty do spłat odsetek. Koszty prowadzenia programu, 1,5 mln dolarów na wsparcie oraz 6,1 mln dolarów na pożyczki od partnerów z sektora bankowego, zostały zrekompensowane z naddatkiem poprzez oszczędności gospodarstw domowych na nafcie i innych tradycyjnych źródłach energii.

„Ogniwa słoneczne są spełnieniem marzeń mieszkańców małych miejscowości, którzy pozbawieni są dostępu do energii elektrycznej bądź też tych, dla których przerwy w dostawach energii są codziennością. Jest to jedyny produkt, który może zaspokoić aspiracje ludzi żyjących poniżej granicy ubóstwa. Jest to dobra transakcja dla banku” – powiedział pan Ramesh, przewodniczący Pragathi Grameen Bank, Bellary i Karnataka w Indiach.

Technologie mogące być wykorzystane w codziennym życiu w gospodarstwach domowych, takie jak energia słoneczna, biogaz i urządzenia o wysokiej sprawności to najlepsze sposoby na łagodzenie skutków zmian klimatycznych. System mikropożyczek konsumenckich może być powielany w innych krajach, zaś jego skala dostosowana do lokalnych potrzeb.

Na stronie projektu (www.unep.org/unite/30ways) od 1 listopada do 8 grudnia codziennie omówiony zostanie jeden przykład działania służącego walce ze zmianami klimatu. Prezentowane przypadki obejmą szeroki zakres rozwiązań: od „zielonej” herbaty, poprzez rozwiązania transportowe, strategię adaptacji do zmian w finansowaniu projektów węglowych.