– Nasza cywilizacja techniczna siedzi w pułapce energetycznej, którą sama sobie stworzyła, ale nie przyjmujemy tego do społecznej świadomości. Konieczne jest szybkie znalezienie nowego rozwiązania problemu – stwierdza prof. Marek Bartosik z Akademii Inżynierskiej w Polsce. W ciągu ostatniego pięćdziesięciolecia zużyliśmy więcej energii niż ludność w całej swej historii. Prognozy wystarczalności źródeł konwencjonalnych mówią o 42 latach w przypadku ropy naftowej, 60 – w przypadku gazu ziemnego i 122 – węgla kamiennego. Eksperci mówią o konieczności położenia nacisku na rozwój odnawialnych źródeł energii, które w latach 2000-2005 nie rozwinęły się w takim stopniu jak przewidywano. Innym problemem jest jednostronne podejście do kryzysu energetycznego, polegające na koncentrowaniu się na poszukiwaniu rozwiązań z zakresu wytwarzania energii, a braku nowych idei i istotnych zmian w sposobie jej użytkowania. 

Z odnawialnych źródeł energii największego potencjału Polski upatruje się w energii pochodzącej z wiatru oraz z biomasy. Energetyka wiatrowa jest jedną z najprężniej rozwijających się gałęzi energetyki odnawialnej. Z roku na rok powstają nowe farmy wiatrowe. Według stanu na 30 czerwca 2010 r. moc zainstalowanych w Polsce elektrowniach wiatrowych wynosi 1058 MW, co daje wzrost o ponad 40% w stosunku do roku 2009. Moc ta stanowi ponad 45% całkowitej mocy polskich instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii, wynoszącej 2335 MW, bez uwzględnienia instalacji współspalania. Jednak taki wynik jest wciąż niezadowalający – obecnie do wypełnienia zobowiązań Polski wobec Unii Europejskiej na rok 2010, brakuje nam ok. 2,5 TWh energii elektrycznej wytworzonej z odnawialnych źródeł energii. W przeliczeniu na elektrownie wiatrowe, do końca roku musiałoby powstać ponad 550 nowych dwumegawatowych jednostek w Krajowym Systemie Energetycznym. 

Na tle całej Unii Europejskiej, gdzie zdecydowanym liderem w energetyce wiatrowej są Niemcy, a zaraz za nimi plasuje się Hiszpania, Polska wypada średnio – znajduje się po środku listy. Natomiast w rejonie Europy Środkowo-Wschodniej wyłaniamy się na pierwszą pozycję . Oprócz głównej stymulacji, jaką stanowią zobowiązania Polski wobec UE, na naszą korzyść działa również stopniowe nasycenie rynku w Europie Zachodniej, spadek kosztów instalacji oraz poprawa warunków inwestycyjnych dzięki wysokiemu poziomowi rynkowych mechanizmów wsparcia oraz możliwości finansowania inwestycji z dodatkowych źródeł, takich jak NFOŚiGW, BOŚ, Ekofundusz i fundusze strukturalne. 

Kolektory słoneczne, przy obecnym stanie rozwoju technik pozyskiwania energii, stanowią źródło energii najlepiej sprawdzające się w niewielkiej skali. Rozwój tej gałęzi energetyki jest obecnie wspierany przez uruchomiony we wrześniu br. projekt „Dotacje na kolektory”, umożliwiający osobom fizycznym otrzymanie dopłat do zakupu i montażu tych urządzeń. 

Podczas konferencji „Odnawialne źródła energii – wyzwania nowoczesnej gospodarki” skupiono się również na omówieniu perspektyw rozwoju biogazowi, głównie rolniczych. Podkreślono ich rolę w redukcji emisji dwutlenku węgla oraz niekontrolowanej emisji metanu, zagospodarowaniu odpadów wszelkiego rodzaju z jednoczesnymi perspektywami rozwoju obszarów wiejskich. 

Ludzkość ma do dyspozycji ok. 5 mld ha ziemi uprawnej wraz z pastwiskami, z czego do celów energetycznych może wykorzystać prawie połowę tej powierzchni. Biomasa jest źródłem energii dostępnym w każdym rejonie świata. Zdaniem Andrzeja Rubczyńskiego, dyrektora Departamentu Strategii i Analiz w Vattenfall Heat Poland, w 2020 roku energia pochodząca z biomasy i odpadów będzie stanowiła ponad 50% energii ze wszystkich źródeł odnawialnych w Europie. W takiej sytuacji stary kontynent będzie zmuszony do importu biomasy w wysokości ok. 60 mln ton rocznie.

Podczas części konferencji poświęconej energii geotermalnej zwrócono uwagę na niezależność tego źródła od warunków klimatycznych. Zasoby niskotemperaturowe (<150°C), którymi dysponuje Polska, powinny być wykorzystane przede wszystkim w ciepłownictwie oraz turystyce i rekreacji. Szacuje się, że nasze zasoby eksploatacyjne są w stanie zapewnić ok. 500 TJ rocznie, co pozwoliłoby na ogrzanie około 4 mln mieszkań. Eksperci są jednak zgodni, że energetyka geotermalna jest sektorem, dla którego ciężko jest prognozować rozwój ze względu na mniejsze zainteresowanie tą tematyką niż pozostałymi odnawialnymi źródłami energii. 

Inwestorzy i eksperci zajmujący się sektorem energii odnawialnej w Europie Środkowo-Wschodniej muszą zmierzyć się z szeregiem barier stawianych na drodze rozwoju energii odnawialnej. Niestety w znacznym stopniu jest ona zależna od niestabilnych cen konwencjonalnych źródeł pozyskiwania energii – wraz z ich wzrostem rośnie również zainteresowanie źródłami alternatywnymi. Technologie w zakresie odnawialnych źródeł energii w wielu przypadkach wymagają udoskonalenia w celu zwiększenia efektywności energetycznej procesów produkcji energii. Głównym problemem logistycznym jest przyłączenie uzyskanej z odnawialnych źródeł energii do systemu elektroenergetycznego. Stan polskich sieci elektroenergetycznych jest słaby i zdaniem uczestników konferencji 4,5 tys. MW stanowi granicę mocy, którą można przyłączyć bez zmian istniejącej infrastruktury. 

KCh, ChrońmyKlimat.pl

fot. www.sxc.hu