Agencja informacyjna ministerstwa do spraw energii Stanów Zjednoczonych (Energy Information Administration, EIA) podała, że emisje związane z energetyką, stanowiące około 98% całkowitych emisji tego kraju, w pierwszym kwartale bieżącego roku spadły do poziomu z 1992 roku. Wyniosły one 1,34 mld ton CO₂, czyli 8% mniej niż w tym samym okresie w roku ubiegłym.

Spadek emisji nie jest bynajmniej wynikiem działań podejmowanych przez amerykański rząd, ale przede wszystkim efektem sytuacji na rynku. Coraz niższe ceny gazu czynią z niego paliwo bardziej opłacalne niż węgiel. Podejmując decyzję, przedsiębiorcy w pierwszej kolejności kierują się zazwyczaj względami ekonomicznymi i tym razem podziałało to na korzyść klimatu, jako że gaz powoduje stosunkowo mniej emisji gazów cieplarnianych do atmosfery.

W maju br. Międzynarodowa Agencja Energetyczna podała, że Stany Zjednoczone są krajem, który w ciągu ostatnich 6 lat dokonał największej redukcji emisji. Od roku 2006 emisje CO₂ spadły tam już o 420 Mt (7,7%). Należy też pamiętać, że ograniczenie spalania węgla oznacza też redukcję innych zanieczyszczeń. Według danych EIA, w ciągu ostatnich dwóch lat we wschodnich, środkowozachodnich i południowych stanach emisje tlenków siarki spadły o 34%, a tlenków azotu o 16%.

Wszystko to ucieszyło ekspertów od spraw zdrowia. Elektrownie węglowe emitują 90 razy więcej tlenków siarki, pięć razy więcej tlenków azotu i dwa razy więcej dwutlenku węgla niż elektrownie gazowe. Wycofywanie się z węgla oznacza mniej chorób dróg oddechowych, powodowanych zanieczyszczeniem powietrza.

W ubiegłym roku amerykańska Agencja Ochrony Środowiska (EPA) określiła limity emisji dla elektrowni węglowych. Pierwsze standardy mają jednak obowiązywać dopiero w latach 2014-2015. Nie spodziewano się, że przemysł tak szybko przestawi się na gaz. Tymczasem w ciągu najbliższych 5 lat planuje się zamknięcie 175 elektrowni węglowych.

Wśród czynników wpływających na spadek emisji wymienia się m.in. kryzys gospodarczy, zwiększony udział odnawialnych źródeł w produkcji energii i wyjątkowo łagodną zimę – jednak nie ma wątpliwości, że jego główną przyczyną są coraz niższe ceny gazu ziemnego.

Masowe wydobycie gazu z łupków w Stanach spowodowało że cena gazu ziemnego spadła w ciągu ostatnich 4 lat z 7-8 dol. do niespełna 3 dol. za jednostkę. Fabryki i przedsiębiorstwa wolą zatem korzystać z energii z elektrowni gazowych, która jest obecnie dużo tańsza niż energia z węgla.

Gaz jest paliwem czystszym niż węgiel, jednak pozostaje paliwem kopalnym i co za tym idzie, powoduje emisje CO₂. Co więcej, wydobywanie gazu z łupków wciąż budzi kontrowersje. Stosowana podczas niego metoda szczelinowania hydraulicznego wiąże się z wtłaczaniem pod ziemię ogromnej ilości substancji chemicznych i bez zastosowania odpowiednich środków bezpieczeństwa może dojść do zatrucia zarówno wód gruntowych, jak i powierzchniowych. Niebezpieczne i szkodliwe dla środowiska i klimatu są też niekontrolowane wycieki metanu do atmosfery.

Mimo to, gaz w Stanach zajmuje pozycję uprzywilejowaną. Eksperci nie mogą się nadziwić, jak szybko przemysł energetyczny odwrócił się od węgla. W 2005 roku produkowano z niego połowę energii elektrycznej – obecnie tylko 1/3. Równocześnie jednak rośnie popyt na węgiel w innych krajach, przede wszystkim w Chinach i Indiach. Zwiększa się zatem import ze Stanów, które mają obecnie największe zasoby tego surowca. W pierwszym półroczu br. eksport węgla z tego kraju był o 24% wyższy niż w tym samym okresie w roku ubiegłym.

Równocześnie, niskie ceny gazu odwracają uwagę nie tylko od węgla, ale i od odnawialnych źródeł energii, którym trudno konkurować z tanim, wysokoenergetycznym paliwem. W ubiegłym roku udział OZE w produkcji energii wyniósł niecałe 5%. Tymczasem już teraz eksperci ostrzegają, że gazowy raj nie będzie trwał wiecznie. EIA szacuje, że ceny tego surowca wzrosną już w przyszłym roku. Czy oznacza to, że historia zatoczy koło i węgiel wróci do łask?

Agata Golec, ChronmyKlimat.pl
na podstawie: www.businessweek.com, www.eia.gov, www.nytimes.com, www.sfgate.com; fot. Flickr by-nc-nd kaysha