W grudniu uprawnienia do emisji dwutlenku węgla (EUA) zyskały na wartości 11,26 proc. (porównanie średnich cen zamknięcia miesiąc do miesiąca). Przy współczynniku zmienności na poziomie 2,84 proc. ceny transakcyjne uprawnień oferowanych w dziennych kontraktach terminowych zawierały się w przedziale 4,35-5,01 euro, natomiast średnie wartości uwzględniające wycenę europejskich giełd zmieniały się w przedziale 4,48-5,01 euro. Miesięczne minimum oraz maksimum cenowe zostało zanotowane odpowiednio 4 oraz 10 grudnia. Podczas dwudziestu grudniowych sesji przehandlowano łącznie ponad 68,7 mln EUA, z czego dzienne kontrakty na giełdzie ICE oraz na rynku spot organizowanym na giełdzie EEX osiągnęły jedynie 17,8 mln jednostek. 74 proc. obrotu na rynku kasowym w grudniu stanowił obrót na rynku pierwotnym. Grudniowy wolumen był o 26 proc. niższy niż w listopadzie. Mniejsze obroty były spowodowane między innymi przerwą świąteczną w drugiej połowie miesiąca. W grudniu odbyło się łącznie 14 aukcji. Średnie zainteresowanie aukcjami pierwotnymi (stosunek wolumenu ofert kupna do liczby sprzedanych uprawnień) w grudniu ponad trzykrotnie przekroczyło liczbę sprzedawanych uprawnień.

Jednostki CER po listopadowej deprecjacji, w pierwszych dniach grudnia wyceniane były na giełdzie ICE w przedziale 0,31-0,35 euro. Zaledwie w dwa dni (10-12 grudnia) w wyniku przegłosowania przez Parlament Europejski zmian w harmonogramie aukcji uprawnień EUA w trzecim okresie rozliczeniowym (tzw. backloading), średnia wycena uprawnień CER zyskała 17,14 proc. osiągając najwyższą wartość w miesiącu – 0,41 euro. Druga połowa miesiąca to spadek cen uprawnień, które na koniec grudnia były notowane na poziomie 0,32 euro.

Najważniejszym wydarzeniem ubiegłego miesiąca było wspomniane przegłosowanie przez PE backloadingu 10 grudnia. Wywołało to ożywienie na rynku CO₂. Średnia cena uprawnień EUA na rynku kasowym w stosunku do ceny zamknięcia z poprzedniego tygodnia wzrosła o 4,6 proc. i pod koniec sesji wyniosła 5,01 euro. Tak wysoka cena nie utrzymała się jednak długo. Już następnego dnia doszło do korekty o -2,6 proc.

16 grudnia propozycja backloadingu zdobyła poparcie ministrów krajów członkowskich, co w praktyce oznacza, że zmiany terminów aukcji dla 900 mln jednostek nastąpią już w 2014 r. Najprawdopodobniej pierwsze uprawnienia zostaną wycofane z rynku pod koniec drugiego kwartału. Decyzja ministrów przyczyniła się do aprecjacji uprawnień EUA o kolejne 4,9 proc. obserwowanej już następnego dnia.

Równocześnie z przyjęciem backloadingu, Europejski Komitet do spraw Zmian Klimatu rozpoczął prace nad nowelizacją rozporządzenia KE 1031/2010, które dotyczy szczegółowego harmonogramu aukcji w latach 2013-2020. W wyniku opóźnienia we wdrażaniu backloadingu początkowa propozycja zakładająca odłożenie pierwszej transzy uprawnień już w 2013 r. stała się nieaktualna. Obecne projekty zakładają odsunięcie uprawnień w latach 2014-2015 lub 2014-2016, a zwrócenie ich na rynek w latach 2019-2020.

Kolejnym, ważnym wydarzeniem minionego miesiąca, mającym wpływ na kształtowanie się popytu i podaży na rynku CO₂ była decyzja Komisji Europejskiej dotycząca pierwszych darmowych przydziałów dla unijnych instalacji w trzecim okresie rozliczeniowym (2013-2020). Rządy 8 krajów (Austria, Grecja, Irlandia, Łotwa, Holandia, Portugalia, Szwecja i Wielka Brytania) 19 grudnia uzyskały pozytywną decyzję od Komisji Europejskiej. Darmowe przydziały przyznane wyżej wymienionym państwom stanowią 23 proc. unijnych przydziałów na lata 2013-2014. Kolejne 5 krajów (Czechy, Dania, Węgry, Litwa, Słowacja) przedstawiło już swoje plany alokacji uwzględniające zaktualizowany międzysektorowy współczynnik korygujący przedstawiony przez KE we wrześniu 2013 r. Tym samym są one już na przedostatnim etapie procesu uzyskiwania darmowych przydziałów. Bułgaria, Francja, Słowenia i Hiszpania przedstawiły do tej pory swoje bazowe plany alokacji, które wymagają aktualizacji. Pozostałe kraje (w tym Polska), dla których darmowe przydziały stanowią 49 proc. wszystkich darmowych uprawnień w UE, jeszcze nie ogłosiły swoich planów alokacji. Komisja Europejska oczekuje, że stosowne kroki w przypadku tych krajów zostaną podjęte w przeciągu maksymalnie 3 miesięcy. Przyznanie uprawnień pierwszym instalacjom skutkowało niewielkim (-3,64 proc.) i krótkotrwałym spadkiem średnich cen jednostek. Nie jest jednak wykluczone, że kolejne takie decyzje nie wywrą większego wpływu na kształtowanie się cen jednostek.

8 stycznia spodziewane jest posiedzenie Komitetu do spraw Zmian Klimatu, podczas którego omawiane będą szczegóły dotyczące wprowadzenia backloadingu. Na wcześniejszym posiedzeniu Komitetu większość państw członkowskich wyraziła poparcie dla pomysłu redukcji wolumenów aukcji pierwotnych w latach 2014, 2015 i 2016. Zmniejszenie podaży uprawnień jeszcze w tym roku może dać sygnał do wzrostów cen. Najbliższe poziomy oporu to kolejno 5,13 euro oraz 5,50 euro. W przypadku odsuwania w czasie zmian możemy doczekać się testowania poziomu 4,63 euro.

Autorem komentarza jest Wojciech Hofman – makler, Dom Maklerski Consus SA.
Kontakt: Wojciech Hofman: wojciech.hofman@consus.eu

Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada Fundacja – Instytut na rzecz Ekorozwoju, poglądy w nim wyrażone nie odzwierciedlają oficjalnego stanowiska Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.