Nagroda SEED przyznawana jest przedsiębiorcom, których firmy mogą pomóc w realizacji idei zrównoważonego rozwoju. SEED pomaga im zwiększyć skalę ich działań i stara się przyśpieszyć lokalne gospodarki, a także zwalczać ubóstwo, a jednocześnie promować zrównoważone wykorzystanie zasobów i ekosystemów.

W tym roku UNEP poszukiwał innowacyjnych firm w krajach rozwijających się, szczególnie dużo uwagi poświęcił krajom Afryki: Republice Południowej Afryki, Burkinie Faso, Kenii, Egiptowi, Ghanie, Rwandzie i Senegalowi. Zwiększone zainteresowanie tym kontynentem związane jest z większym projektem UNEP – Green Economy Initiative, który w przeważającej części finansowany jest przez Unię Europejską.

Achim Steiner, podsekretarz generalny ONZ i dyrektor wykonawczy UNEP, powiedział: „Laureaci SEED są żywym przykładem silnego ducha przedsiębiorczości w krajach rozwijających się oraz dowodem znaczenia nagrody w tworzeniu zielonej gospodarki. Nagrody przyznawane są indywidualnym projektom, ale także lokalne rządy muszą wykazać się przywództwem w zakresie wspierania oddolnych działań, przyszłościowym prawodawstwem oraz systemem zachęt mających na celu dalsze przyśpieszenie zmian w firmach i społecznościach”.

Ceremonie wręczenia nagród odbędą się w rodzimych krajach laureatów. Nagrodami są pakiety indywidualnej pomocy i wsparcia dla nagrodzonych przedsięwzięć. Pakiety te obejmują dostęp do ekspertyz oraz pomocy technicznej, tworzenie planów rozwoju oraz pomoc w poszukiwaniu dostępnych źródeł finansowania.

Tegoroczna edycja SEED to wnioski z niemal 60 krajów, będące owocem współpracy organizacji pozarządowych, organizacji pracy, władz publicznych, międzynarodowych agencji i środowisk akademickich. Choć większość wniosków dotyczyła sektora rolnictwa oraz rozwoju obszarów wiejskich, wiele skoncentrowało się na zagadnieniach zmian klimatycznych, ochrony różnorodności biologicznej oraz gospodarce odpadami. Laureaci zostali wybrani przez niezależne, międzynarodowe jury ekspertów.

Zwycięzcy tegorocznej edycji (wg krajów):

Burkina Faso

„Produkcja i popularyzacja brykietów z biomasy”. Projekt ma na celu zastąpienie drewna i węgla drzewnego brykietami z liści i innych niewykorzystanych źródeł biomasy. Przedsięwzięcie to pomaga walczyć z pustynnieniem, stwarza miejsca pracy na obszarach wiejskich oraz zwiększa świadomość alternatywnych źródeł energii.

„Inicjatywa służąca promocji oraz dystrybucji biopestycydów” – jej celem jest promowanie i rozpowszechnianie ekologicznych środków zwalczających szkodniki upraw, zwłaszcza bawełny, warzyw i roślin oleistych.

Chiny

Urządzenie „SolSource” koncentruje promienie słoneczne w jednym miejscu i umożliwia, dzięki wymiennym modułom, zamianę słonecznej energii cieplnej na elektryczną bądź też jej zmagazynowanie do późniejszego wykorzystania. Jego twórcom przyświecał cel stworzenia przystępnej alternatywy dla tradycyjnych sposobów gotowania i ogrzewania, skierowanej do rodzin o niskich dochodach.

Kolumbia

„Bosque HUMEDO BIODIVERSO” to inicjatywa miejscowej organizacji pozarządowej, w której istotą jest użycie owoców jako składnika w produkcji kosmetyków oraz w przemyśle spożywczym. Użycie ich zamiast drewna ograniczy karczowanie lasów tropikalnych.

Ghana

„Program Gospodarczy Shea Empowerment (SEEP)” koncentruje się na lokalnych społecznościach. Jego celem jest poprawa warunków życia kobiet zajmujących się przetwórstwem orzechów z drzewa Shea – oferuje im szkolenia oraz dostęp do ulepszonej technologii.

„G-lish: Income Generation, Re-Generation, Next Generation”. Celem tej inicjatywy lokalnych organizacji pozarządowych jest stworzenie wartości dodanej na obszarach wiejskich przez wyplatanie koszów z materiałów pochodzących z recyklingu. W ten sposób zachowuje się wielowiekową tradycję wyrobu koszów, a jednocześnie chroni istniejące lasy.

„Syrop z owoców drzewa prekese dla wzmocnienia lokalnej społeczności”. Opierając się na lokalnych surowcach, partnerzy tej obiecującej inicjatywy dążą do zrównoważonej uprawy i zbiorów owoców prekese w społecznościach wiejskich, poprzez to dochód jest generowany przez cały cykl życia drzewa.

„Rower z bambusa”. Inicjatywa skupia się na wykorzystaniu bambusa, jako taniego i wytrzymałego materiału, do produkcji rowerów bambusowych, dostosowanych do lokalnych warunków drogowych w Ghanie oraz w cenie, na jaką mogą pozwolić sobie najbiedniejsi.

„Deco! – Zdecentralizowane kompostowanie dla zrównoważonego rolnictwa i rozwoju”. Z usług firmy DECO! korzystają miejscowi rolnicy, produkując nawozy organiczne w sieci zdecentralizowanych kompostowni. Dzięki współpracy z lokalnymi organizacjami pozarządowymi, rządem oraz instytutami badawczymi DECO! zamierza edukować rolników i przedstawiać im korzyści płynących z racjonalnego zagospodarowania ziemi.

„Produkcja biopaliw w promowaniu zrównoważonego zarządzania gruntami”. Lokalna organizacja pozarządowa we współpracy z krajowymi instytucjami badawczymi opracowała model rekultywacji zdegradowanych terenów, produkcji żywności oraz upraw słonecznika, dzięki którym powstaje biodiesel oraz olej. Wspomniany model obejmuje też pszczelarstwo.

Kenia

„Podręczny Program Rolniczy”. Ta inicjatywa ma na celu zwiększenie samowystarczalności wiejskich obszarów, poprzez dostarczenie drobnym rolnikom szerokiego zestawu pomocy, szkoleń oraz monitorowania, a wszystko to dostarczone ma być w formie „plecakowej”.

„Papirus nadzieją dla przyszłości” – skupia się wokół wyrobów z papirusu, takich jak kosze, dywany, meble, maty itd.

„Jak zastąpić milion lamp naftowych milionem lamp słonecznych” – to kolejna inicjatywa lokalnej organizacji pozarządowej oraz instytucji finansowej, mająca na celu popularyzację tej nowoczesnej formy oświetlenia, zwłaszcza na obszarach wiejskich.

„Oparta o społeczność inicjatywa ochrony roślin leczniczych” to pionierskie przedsięwzięcie powołane w wyniki oddolnych ruchów i dzięki narodowym oraz międzynarodowym instytucjom. W swoich działaniach promuje znaczenie bioróżnorodności w społecznościach wiejskich.

„Centra zbóż Village Aggregation (VCAC)”. Lokalny przedsiębiorca połączył dzięki wsparciu instytucji krajowych, sektora finansowego oraz nabywców zboża rozmieścił na wsiach sieć mobilnych centrów zarządzania, ułatwiających rolnikom dotarcie z wysokiej jakości surowcem do kupujących, tym samym zachęcając miejscowych rolników do większej aktywności.

„EcoPost – słupki ogrodzeniowe z recyklingu odpadów z tworzyw sztucznych”. Międzynarodowe i krajowe organizacje pozarządowe rozpoczęły tę wyjątkową inicjatywę, aby wykorzystać odpady z tworzyw sztucznych do stworzenia estetycznych, trwałych i przyjaznych dla środowiska słupków ogrodzeniowych i tym samym zmniejszyć ilość niezagospodarowanych śmieci, zalegających zwykle na ulicach bądź polach. Słupki EcoPost stanowią alternatywę dla tradycyjnych, drewnianych materiałów ogrodzeniowych i przyczyniają się do ochrony lasów.

„Komercjalizacja produktów uzyskanych z drzewa jadłoszynu baziowatego na obszarach jego występowania”. Lokalne organizacje pozarządowe, FAO, kenijskie firmy i instytuty badawcze zintensyfikowały starania w celu kontroli rozprzestrzeniania się tego niepożądanego gatunku drzewa. Jednym ze sposobów jest promocja wśród lokalnych społeczności sposobów na jego komercyjne wykorzystanie poprzez przerób na węgiel drzewny, paszę dla zwierząt bądź też wykorzystanie jako materiału budowlanego.

Rwanda

„Produkcja i dystrybucja sprężonego biogazu”. Program ten został opracowany przez prywatną firmę, międzynarodową organizację pozarządową oraz agendę rządową. Jego celem jest pozyskiwanie biogazu z odpadów komunalnych i przemysłowych, stanowiącego alternatywne paliwo opałowe wobec tradycyjnego węgla drzewnego oraz drewna.

„Efektywna produkcja węgla drzewnego oraz recykling dymu”. Ta międzyinstytucjonalna inicjatywa ma na celu promocje nowych, bardziej wydajnych technologii spalania węgla drzewnego. W rezultacie znacznie zmniejsza się wielkość obszarów leśnych wykorzystywanych przy produkcji węgla drzewnego, a poprzez recykling składników dymu mniejsze jest zanieczyszczenie powietrza.

Senegal

„Energetyka małych mocy dla elektryfikacja wsi”. Celem tego przedsięwzięcia z udziałem lokalnych partnerów z sektora prywatnego i mikrofinansów jest stworzenie opłacalnego wiejskiego dostawcy energii, działającego, gdy nastąpi odcięcie od głównej sieci energetycznej kraju i wykorzystującego odnawialne źródła energii.

„FLOWER OF H.O.P.E”. Inicjatywa ta stawia sobie za cel wyszkolenie grup ubogich rolników. Poprzez lepszą edukację chce się rozwinąć w nich przedsiębiorczość, co przełoży się na większe przychody dla lokalnych społeczności.

„KAYER: Elektryfikacja wsi poprzez ogniwa fotowoltaiczne”. Ten pilotażowy projekt realizowany jest przez organizację społeczną, której celem jest stworzenie rozwiązań w dziedzinie energetyki słonecznej dla społeczności wiejskich. Potrzebny sprzęt i instalacje członkowie inicjatywy KAYER mogą uzyskać na drodze mikrokredytów, których udzielają współpracujące z inicjatywą instytucje finansowe.

RPA

„Resentse Sinqobile Trust Trading as Zondi BuyBack Initiative”. Lokalne organizacje pozarządowe i instytucje rządowe połączyły siły w celu wykupu kompleksowego centrum recyklingu. Centrum zajmuje się przekształcaniem i sprzedażą odpadów z gospodarstw domowych, takich jak puszki i plastikowe. Poprzez swoje działanie przyczynia się do ochrony zasobów przyrody, zmniejsza ilość śmieci oraz zwiększa zatrudnienie w regionie.

„IziWasha”: Owocem pracy dwóch społecznych oraz prywatnych firm powstało urządzenie ułatwiające ręczne pranie. Co ważne, do swego działania nie wymaga ono zasilania z sieci elektrycznej ani przyłącza wodno-kanalizacyjnego, dzięki temu znacząco obniża zużycie wody i energii.

„Odzysk odpadów z rzeki Mooi”. Inicjatywa organizacji społecznych, międzynarodowych organizacji pozarządowych i ministerstwa ma duży wpływ na życie lokalnych zbieraczy odpadów, którzy czepią dochody z ich recyklingu. Dzięki sformalizowaniu ich pracy oraz zapewnieniu schronienia, odzieży ochronnej oraz sprzętu stworzono się atrakcyjne miejsca zatrudnienia.

„Łowisko pstrąga potokowego w Amatola” jest to pierwsze rekreacyjne łowisko w Republice Południowej Afryki, zarządzane przez lokalną społeczność. Powstałe dzięki partnerstwu między organizacjami pozarządowymi i instytucjami badawczymi, łowisko wprowadza amatorów turystyki wyższej klasy (ang. high end) w obszary wiejskie. Skupia się na szkoleniu umiejętności, tworzeniu miejsc pracy dla mieszkańców regionu oraz poprawie stanu środowiska poprzez utrzymanie jakości wody i liczebności populacji pstrąga potokowego.

„Żywność oraz drzewa dla Afryki” to społeczna inicjatywa polegająca na zalesianiu obszarów miejskich aglomeracji. Program ten oferuje szkolenia z zarządzania zasobami naturalnymi oraz rozwija ogrody dla ubogich społeczności. W projekcie wypracowano dodatkowo kalkulator emisji dwutlenku węgla.

„Claire Reid Reel Gardening” zapewnia klientom gotowe „pasy” z sadzonkami, dzięki którym w momencie sadzenia nasiona znajdują się na odpowiedniej głębokości oraz we właściwej odległości od siebie, dodatkowo, do całego zestawu dołączana jest instrukcja w 7 językach. Celem inicjatywy jest zrównoważony rozwój ogrodów na terenie RPA.

Sri Lanka

„Rural Enterprise Network (REN)” ma na celu przygotowanie drobnych rolników do wejścia na rynek poprzez poprawę jakości produktu, dostęp do informacji rynkowych i ustanowienia wspólnej marki. Dzięki łączeniu się drobnych wytwórców w sieci ekologiczne oraz przedsiębiorstwa rolno-spożywcze mogą oni korzystać ze wspólnych usług marketingowych.

Uganda

„ORIBAGS INNOVATIONS (U) LTD” to prywatne przedsiębiorstwo, uruchomione przez instytucje badawcze i lokalne organizacje pozarządowe w celu produkcji ręcznie robionych torb papierowych, nadruków papierowych oraz biżuterii z odpadów rolniczych, w tym słomy, trawy słoniowej i innych włókien naturalnych. Oribags oferuje ponadto ekologiczne torby z polietylenu, a co więcej, rozwija przedsiębiorczość wśród kobiet.

Pełna lista laureatów konkursu SEED znajduje się na stronie www.seedinit.org.

O inicjatywie SEED

Inicjatywa SEED została powołana w roku 2002 przez UNEP, UNDP (Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju) oraz IUCN (Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody i jej Zasobów) jako jeden ze środków do wypełnienia Milenijnych Celów Rozwoju oraz jako efekt porozumienia podpisanego podczas Światowego Szczytu Zrównoważonego Rozwoju w Johannesburgu, w roku 2002. SEED działa w oparciu o światową sieć partnerów, podmiotów wspierających oraz stowarzyszonych.

SEED wyszukuje oraz wspiera na zasadzie partnerstwa obiecujące, lokalne przedsięwzięcia w krajach rozwijających się, mające na celu poprawę warunków życia miejscowej ludności oraz lepszą edukację w dziedzinie zarządzania lokalnymi zasobami przyrody. Rozwija także zasoby edukacyjne dla szerokiej społeczności przedsiębiorców, informuje decydentów oraz stara się inspirować innowacyjne, przedsiębiorcze podejścia do tematyki zrównoważonego rozwoju.

Więcej informacji dostępnych jest na stronach projektu: www.seedinit.org

źródło: United Nations Environment Programme
www.unep.org
tłum. ChronmyKlimat.pl