W marcu 2007 roku szefowie państw i rządów przyjęli pierwszy plan działań Unii w sprawie energii oraz zaapelowali do Komisji Europejskiej o przygotowanie nowego planu działań na okres po 2010 roku.

Niektóre warianty obecnego planu działań obejmują daleko idące propozycje liberalizacji rynku energii, pakietu klimatyczno-energetycznego oraz strategicznego planu w dziedzinie technologii energetycznych (SET Plan).

W marcu 2010 roku cele klimatyczne na rok 2020 zostały włączone w zaprezentowany przez Komisję projekt strategii „Europa 2020”, sztandarowej inicjatywy promującej efektywne zarządzanie europejskimi zasobami.

Podczas posiedzenia Rady ds. Energii 31 maja br. ministrowie państw unijnych przedstawili pierwsze uwagi dotyczące celów energetycznych na rok 2020.

Strategia, pierwotnie przeznaczona na lata 2010-2014, została opóźniona. Władze wykonawcze Unii zadecydowały o jej przedłużeniu do 2020 roku, aby zrównać ją z celami strategii „Europa 2020” i określić stabilne ramy dla długoterminowych inwestycji w sektorze energetycznym.

Ministrowie uzgodnili, że, aby spełnić cele klimatyczne na rok 2020, najpierw trzeba w pełni wypełnić obowiązujące obecnie przepisy. Jednak biorąc pod uwagę długi czas zwracania się inwestycji w sektor energetyczny, podkreślili, że ta strategia także powinna być zgodna z długoterminowymi celami klimatycznymi.

Komisja Europejska, chcąc zapewnić sięgającą daleko w przyszłość wizję działań energetycznych Unii, zamierza na początku przyszłego roku przedstawić harmonogram rozwoju energetyki do roku 2050. Wielu ministrów zwróciło również uwagę na znaczenie zewnętrznych działań energetycznych i wezwało do postępów w tej sprawie.

W opublikowanych podsumowaniu spotkania dostrzec można odbicie trudnej ekonomicznie sytuacji, w jakiej znalazło się wiele rządów europejskich.

Ministrowie podkreślili, że równowaga pomiędzy zrównoważonym wykorzystaniem energii oraz wzrostem gospodarczym musi zostać zachowana. Aby przepisy były dostosowywane do zmieniających się okoliczności, a rządy miały zagwarantowane prawo do decydowania o swoich źródłach energii, będą niezbędne raporty o kosztach, ciągłe monitorowanie i mechanizmy kontroli, dodali.

Konsultacje publiczne rozpoczną się już w lipcu. Komisyjny departament energii już opublikował dokumenty „inwentaryzacyjne” przedstawiające nierozstrzygnięte kwestie.

Wśród znalezionych przez Komisję niedociągnięć dotyczących przepisów energetycznych Unii, jest m.in.: słabe wdrażanie prawodawstwa unijnego w zakresie energii, brak powiązanych inteligentnych sieci, niewystarczające wyniki potencjału efektywności energetycznej, słaba koordynacja zewnętrznej polityki energetycznej oraz stosunkowo niski poziom badań rozwojowych, które mają przynosić lepsze rozwiązania technologiczne.

Wdrożenie trzeciego pakietu dotyczącego wewnętrznego rynku energii, a także planu strategicznego związanego z technologią energetyczną (SET), powinny być najważniejszymi priorytetami nowej strategii, argumentował dyrektor wykonawczy Unii. Choć wielu ministrów wezwało do szybkiego wdrożenia projektów określonych w planie SET, jednocześnie wyrazili oni obawę, że obciążenie administracji krajowej może wzrosnąć.

W trosce o sieci

Komisja stwierdziła, że przyszła strategia rozwoju sieci powinna opierać się na obecnej propozycji pakietu infrastruktury energetycznej, która zostanie przedstawiona do końca roku. Obejmie ona nowy instrument, który zastąpi transeuropejskie sieci energetyczne (TEN-E), a który będzie wskazywał projekty kwalifikujące się do finansowania wspólnotowego, tak aby sieci stały objęły całą Europę i nastąpił rozwój inteligentnych połączeń.

Sprawozdanie z realizacji TEN-E z zeszłego miesiąca podkreśliło istotne zmiany, jakie zaszły w polityce energetycznej Unii w ciągu ostatnich kilku lat. Wśród nich było przyjęcie celów klimatycznych na rok 2020 oraz trzeci pakiet wewnętrznego rynku energetycznego. W sprawozdaniu stwierdzono, że TEN-E w obecnej formie nie ma „ani środków, ani nie jest wystarczająco elastyczne, aby w pełni przyczynić się do realizacji ambitnych celów energetycznych i klimatycznych”.

Komentarze

Europejskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej (EWEA) stwierdziło, że wezwanie ministrów unijnych do przyjęcia planu działań wobec energii do marca przyszłego roku to „ważny sygnał, że unijni decydenci poważnie myślą o osiągnięciu celów na 2020 rok”. Dodało, że nie można opóźniać podjęcia pilnych działań.

„Jeśli Unia ma wykorzystywać olbrzymie ilości energii z dostępnych źródeł odnawialnych, w szczególności energię wiatrową, powinno zostać podjętych pięć kluczowych decyzji związanych z planem działań na lata 2011-2020: o budowie europejskiej przybrzeżnej sieci energetycznej, o poprawie konkurencyjności na wewnętrznym rynku energii elektrycznej, o budowie nowej infrastruktury i inteligentnych sieci, o zwiększeniu wydatków na badania i rozwój technologii energii wiatrowej oraz o skutecznej realizacji dyrektywy o energii odnawialnej z 2009 roku”, powiedział Christian Kjaer, dyrektor wykonawczy EWEA.