W związku z wejściem w życie ustawy z dnia 26 lipca br. o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw, zwanej małym trójpakiem energetycznym, wprowadzono zmianę w grupie instrumentów wsparcia odnawialnych źródeł energii. Dotyczy ona utworzenia gwarancji pochodzenia energii elektrycznej wytwarzanej w odnawialnym źródle energii.

Szczegółowe przepisy regulujące instytucję gwarancji pochodzenia zawarte zostały w nowododanym Rozdziale 2a, w art. 11g - 11l ustawy - Prawo energetyczne.

Gwarancja pochodzenia energii elektrycznej wytwarzanej w odnawialnym źródle energii jest dokumentem stanowiącym potwierdzenie odbiorcy końcowemu, że określona w tym dokumencie ilość energii elektrycznej wprowadzonej do siecidystrybucyjnej lub do sieci przesyłowej została wytworzona w odnawialnym źródle energii. Z gwarancji pochodzenia nie wynikają prawa majątkowe. Natomiast jej przekazanie  następuje niezależnie od przeniesienia praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia.

Gwarancję pochodzenia wydaje się na pisemny wniosek wytwórcy energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnym źródle energii, składany do operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego lub operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego, na którego obszarze działania zostało przyłączone odnawialne źródło energii, w terminie 7 dni od dnia zakończenia wytworzenia danej ilości energii elektrycznej objętej wnioskiem.

Przykładowy wzór wniosku o wydanie gwarancji pochodzenia znajduje się na stronie internetowej Urzędu Regulacji Energetyki, w zakładce Przydatne formularze.

Operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego albo operator systemu przesyłowego elektroenergetycznego dokonuje weryfikacji danych zawartych we wniosku o wydanie gwarancji pochodzenia i w terminie 14 dni od dnia jego otrzymania, przekazuje ten wniosek Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki wraz z potwierdzeniem ilości wytworzonej energii elektrycznej w odnawialnym źródle energii, ustalonej na podstawie wskazań układu pomiarowo-rozliczeniowego.

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wydaje gwarancję pochodzenia w terminie 30 dni od dnia przekazania przez operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego lub operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego wniosku o jej wydanie.

Wytwórcy energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnych źródłach energii o łącznej mocy elektrycznej nieprzekraczającej 5 MW zwolnieni są z:

1. opłat za wpis do rejestru gwarancji pochodzenia oraz zmian dokonywanych w tym rejestrze;
2. opłaty skarbowej za wydanie gwarancji pochodzenia.

W myśl art. 26 ustawy o zmianie ustawy Prawo energetyczne gwarancja pochodzenia może zostać wydana dla energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnym źródle energii w okresie nie dłuższym niż 12 miesięcy przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

Jednakże należy wskazać, że zgodnie z art. 11h ust. 3 pkt 4 ustawy Prawo energetyczne wniosek o wydanie gwarancji pochodzenia zawiera określenie okresu, obejmującego jeden lub więcej następujących po sobie miesięcy kalendarzowych danego roku kalendarzowego, w którym energia elektryczna w odnawialnym źródle energii została wytworzona. Dodatkowo zgodnie z art. 11j ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne, Prezes Urzędu Regulacji Energetyki odmawia wydania gwarancji pochodzenia, jeżeli wniosek o wydanie gwarancji pochodzenia został złożony operatorowi systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego lub operatorowi systemu przesyłowego elektroenergetycznego po upływie 7 dni od dnia zakończenia wytworzenia danej ilości energii elektrycznej objętej wnioskiem.

Ponadto należy podkreślić, że gwarancja pochodzenia:

• wydawana jest w formie elektronicznej i przekazywana bezpośrednio do rejestru gwarancji pochodzenia;
• wydawana jest na okres 12 miesięcy od dnia zakończenia wytwarzania energii elektrycznej w odnawialnym źródle energii objętej wnioskiem o wydanie gwarancji pochodzenia - po upływie tego okresu gwarancja pochodzenia wygasa i podlega wykreśleniu z rejestru gwarancji pochodzenia;
• jest oznaczona indywidualnym numerem, zawiera zakres danych tożsamy z danymi wskazanymi we wniosku o wydanie gwarancji pochodzenia oraz wskazuje datę jej ważności;
• traci ważność z chwilą jej przekazania odbiorcy końcowemu;
• wydawana jest za wytworzoną energię elektryczną z dokładnością do 1 MWh.