Inicjatywa Pawła Adamowicza...

„Gdańsk, jako pierwsze miasto w Polsce uruchomił nowy model partycypacji społecznej–panel  obywatelski.  Jego  sednem  jest  debata  z  udziałem reprezentatywnej grupy mieszkańców. Zadaniem uczestników panelu było wypracowanie  rekomendacji  dotyczących  przygotowania   miasta   na wystąpienie ulewnych deszczów.” – czytamy we wstępnie do raportu w gdańskiego Panelu Obywatelskiego napisanym przez Pawła Adamowicza. Prezydent powiedział jeszcze coś więcej: ”Nie można zamykać oczu na fakt, że zmiany klimatu  coraz  bardziej  wpływają  na  nasze  życie.  Dlatego  wszyscy  możemy,  i powinniśmy, zastanawiać się co możemy zrobić by zabezpieczyć przyszłość swoją i przyszłych pokoleń.”

...z inspiracji społeczników

Organizacją panelu obywatelskiego zajęli się lokalni społecznicy, na czele z Marcinem Gerwinem. Współzałożycielem Sopockiej Inicjatywy Rozwojowej. „Choć na co dzień może się wydawać, że Polska nie jest liderem demokracji na świecie, to akurat w kwestii demokracji deliberacyjnej tak właśnie jest. Polska jest jednym z nielicznych państw świata, gdzie na poziomie lokalnym można złożyć wniosek formalny o zorganizowanie panelu obywatelskiego na wybrany przez mieszkańców temat. Ta możliwość istnieje w niektórych polskich miastach już od paru lat, lecz dopiero w tym roku zaczęto z niej korzystać.” – pisał już w 2019 roku Marcin Gerwin, kiedy już wiadomo było, że panele klimatyczne odbędą się w innych polskich miastach.

Jak to się robi?

W gdańskim panelu obywatelskim wzięły udział osoby ze wszystkich dzielnic Gdańska, a to nie bagatela, aż 34 dzielnice. W sumie w panelu było więc 63 osób wybranych losowo z uwzględnieniem mozaiki płci, wykształcenia i wieku. W panelu obywatelskim odpowiedni dobór panelistów i panelistek jest niezwykle ważny, ponieważ z zasady w dyskusji mają brać udział reprezentanci całej społeczności miasta. Nie są to wybory, gdzie głosujemy na najbogatszych, najładniejszych czy najbardziej elokwentnych, ale wybór próby statystycznej. Losowania obywateli były dwa – pierwsze spośród wszystkich, drugie – spośród tych, którzy odpowiedzieli na pierwsze wezwanie.

Pierwszy panel obywatelski w gdańsku trwał przez trzy soboty, tydzień po tygodniu. Celem takiego założenia było zapewnienie efektywnej pracy, jak również to, by nie rozciągać go nadmiernie  w  czasie.  Było  jednak od  początku  jasne,  że  potrzebne  będzie  kilka  dni. W związku z tym, że już po wyborze tematów szczegółowych widać było, że może nie udać się wypracować  rekomendacji  w  przeciągu  trzech  dni,  wprowadzony  został  dzień  dodatkowy – niedziela, od razu po trzecim dniu. Panel obradował nad zagadnieniem gospodarowania wodą deszczową, który jednak w trakcie panelu zawężono do trzech pytań:

- Co zrobić, żeby poprawić zatrzymywanie wody deszczowej na terenie Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego?

- Jaki powinien być zakres pomocy dla mieszkańców Gdańska po wystąpieniu ulewnego opadu deszczu?

- Czy budując nowe zbiorniki retencyjne zrezygnować z częściowego wypełniania ich wodą?

Na wskazane tematy paneliści otrzymali szereg materiałów wstępnych, a także na każdym spotkaniu wybrane zagadnienia przedstawiane były przez ekspertów.

Swoje rekomendacje w tych tematach mógł zgłosić także każdy obywatel Gdańska. Oprócz panelistów i panelistek w spotkaniach mogły przedstawić swoje opinie tzw.: strony, a w obradach bez prawa głosu brali udział także obserwatorzy. Decyzję panel podejmował w wyniku kilkudniowych obrad za pomocą techniki głosowania. Całość procesu jest bardzo dokładnie opisane w raporcie z panelu, który zamieszczony jest na stronie internetowej miasta Gdańska.

Czy tylko panel i koniec?

Dziś już Gdańsk pierwszy panel obywatelski ma dawno za sobą. Ba! Gdańsk jest już po trzech panelach obywatelskich. W jego ślady idą inne miasta, ale istotny jest fakt, że wniosku z pierwszego panelu obywatelskiego w Gdańsku są już wdrażane. Część rekomendacji została wdrożona. To przede wszystkim te działania, które mogły zostać zakończone w tak krótkim czasie. Należą do nich między innymi: zmiany w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego, pomoc rzeczoznawców dla poszkodowanych mieszkańców, zwiększona liczba osób oddelegowanych do prac porządkowych po wystąpieniu powodzi, przygotowane materiały informacyjno-edukacyjne, bezpłatny transport środkami gminnego transportu zbiorowego  w sytuacjach kryzysowych czy zwiększona liczba osuszaczy. W dłuższej perspektywie przygotowywane są działania infrastrukturalne, w tym nowe zbiorniki wodne na terenie miasta.

To co opłaciło się Gdańskowi, dziś kopiują inne miasta Polski, w tym Warszawa.

Źródło: opracowanie własne na podstawie materiałów ze strony internetowej miasta Gdańska.