18 maja br. Komisja Europejska opublikowała sprawozdanie w sprawie działań państw członkowskich mających na celu rozwiązanie problemu niedoboru wody i susz. W roku 2009 w krajach Europy południowej odnotowano większe opady deszczu niż we wcześniejszych latach, pomimo to konieczne jest dołożenie większych wysiłków, aby zatrzymać i odwrócić nadmierną eksploatację ograniczonych zasobów wodnych. Skuteczna polityka w zakresie cen wody i działań pozwalających oszczędzać wodę i zwiększać wydajności jej zużycia jest niezbędna, aby Europa dysponowała zasobami wody o dobrej jakości wystarczającymi do zaspokojenia potrzeb konsumentów i sprostania wyzwaniom związanym ze zmianą klimatu.

Europejski komisarz ds. środowiska Janez Potočnik stwierdził: „Woda to życie, dlatego polityka wodna jest naszym ubezpieczeniem na życie. W naszym sprawozdaniu podkreśliliśmy, jak ważne jest włączenie polityki wodnej w ramy szerszych celów politycznych na wszystkich szczeblach: zarówno UE, jak i państw członkowskich. Nasza polityka wodna musi być przede wszystkim zrównoważona: nie możemy sobie pozwolić na zużywanie zasobów wody kosztem przyszłych pokoleń".

Europejski problem niedoboru wody

W wielu obszarach Europy stosunek zapotrzebowania na wodę do jej dostępności osiągnął poziom krytyczny. Niedobór wody i susza okazują się w chwili obecnej podstawowym problemem, a zmiana klimatu może jeszcze pogorszyć sytuację.

W opublikowanym właśnie nowym sprawozdaniu wskazano, że niektóre państwa członkowskie zaczyna dotykać stały niedobór wody na obszarze całego ich terytorium. Problem ten nie ogranicza się tylko do krajów śródziemnomorskich. Republika Czeska zgłasza obszary, w których często panuje niedostatek wody, a Francja i Belgia – nadmiernie wyeksploatowane warstwy wodonośne.

Od kilku lat Komisja wzywa państwa członkowskie do przyjęcia określonych rozwiązań w zakresie polityki, takich jak ustalanie cen wody, lepsze narzędzia gospodarki wodnej oraz działania pozwalające oszczędzać wodę i zwiększać wydajność jej zużycia.

Sprawozdanie przygotowane dla Komisji w 2009 r. wykazało, że wprowadzenie obowiązkowych wymogów dotyczących urządzeń wykorzystujących wodę w ramach rozszerzonej dyrektywy w sprawie ekoprojektu mogłoby przynieść znaczne oszczędności wody. W przypadku objęcia wymogami wszystkich domowych urządzeń wykorzystujących wodę łączne zużycie wody mogłoby zmniejszyć się o 19 procent, co odpowiadałoby ograniczeniu łącznego poboru wody w UE o 3,2 procent rocznie. Ograniczenie zużycia wody przez produkty związane z energią, takie jak krany, prysznice i wanny, mogłoby potencjalnie doprowadzić do ograniczenia o 20 procent zapotrzebowania na energię grzewczą, natomiast skrócenie czasu brania prysznica, zmiana częstotliwości kąpieli czy korzystania z wody z kranów mogłyby przynieść oszczędności od 20 do 30 procent.

W sprawozdaniu z maja 2010 r. potwierdzono, że dobra gospodarka wodna powinna opierać się na hierarchizacji możliwych rozwiązań problemów związanych z wodą, przy czym największy priorytet należy przyznać zarządzaniu zapotrzebowaniem na wodę. Opcje związane z zaopatrzeniem mogą być rozważane po wyczerpaniu możliwości oszczędzania wody.

W sprawozdaniu wyrażono także zaniepokojenie Komisji związane z opóźnieniem wdrażania ramowej dyrektywy wodnej w państwach członkowskich najbardziej dotkniętych niedoborem wody. Termin przedstawienia przez państwa członkowskie ich planów dotyczących gospodarowania wodami w dorzeczach europejskich upłynął w marcu, ale w przypadku niektórych państw członkowskich konsultacje w sprawie tych planów jeszcze się nie rozpoczęły.

W kierunku planu działań służących ochronie wód w UE

Komisja inicjuje szereg działań mających na celu przygotowanie do planowanego na 2012 r. przeglądu polityki w zakresie niedoboru wody i suszy. W 2010 r. największy nacisk będzie kładziony na wydajność zużycia wody, w szczególności na takie kwestie jak: możliwości oszczędzania wody w budynkach, ograniczenie strat wody oraz wydajność zużycia wody w rolnictwie.

Wyniki tych działań posłużą jako podstawa do planowanego na 2012 r. dokumentu „Plan działań służących ochronie wód w UE", obok przeglądu wdrażania ramowej dyrektywy wodnej oraz przeglądu narażenia naturalnych zasobów środowiska, takich jak woda, różnorodność biologiczna i gleba, na skutki zmiany klimatu i innych oddziaływań antropogenicznych.

Pełen tekst sprawozdania jest dostępny na stronie internetowej: ec.europa.eu/environment/water/quantity/eu_action.htm#2009

źródło: © Unia Europejska, 1995-2010, fot. www.sxc.hu
www.europa.eu