Według raportu OECD „Koszt zanieczyszczenia powietrza: wpływ transportu drogowego na zdrowie” („The cost of air pollution: Health impacts of road transport”) straty związane z zanieczyszczeniem powietrza w 34 najbardziej rozwiniętych gospodarkach świata oraz w Chinach i Indiach wyniosły łącznie 2,6 biliony euro. Koszty, które ponoszą kraje rozwinięte, w tym 24 państwa europejskie z Niemcami, Włochami i Polską na czele, szacowane są na 1,2 biliona euro.

OECD twierdzi, że za ponad połowę zanieczyszczeń odpowiada transport drogowy. Przewiduje, że koszty z nimi związane będą rosnąć, jeśli rządy nie podejmą działań mających na celu ograniczenie emisji z transportu.

Zabójcze zanieczyszczenia

Zanieczyszczenia powietrza wiążą się z wieloma chorobami, takimi jak rak, choroby serca i płuc. Powodują również liczne problemy z oddychaniem. Ponad 3,5 miliona ludzi na świecie umiera co roku w związku z zanieczyszczonym powietrzem. Stało się ono obecnie najważniejszą przyczyną przedwczesnych zgonów, wyprzedzając złe warunki sanitarne oraz brak czystej pitnej wody.

W większości krajów OECD jest dużo więcej ofiar śmiertelnych chorób serca i płuc spowodowanych zanieczyszczeniem powietrza niż ofiar wypadków samochodowych.

W latach 2005-2010 na świecie ilość zgonów tym spowodowanych wzrosła o 4%. Do tego wzrostu przyczyniły się przede wszystkim Chiny i Indie. Ilość zgonów w Chinach wzrosła o 5%, w Indiach – aż o 12%. Najwięcej osób zmarło w pierwszym z tych krajów – ponad 1,2 mln osób. Drugie w niechlubnej statystyce są Indie z 692 tys. zmarłymi osobami w 2010 roku. W porównaniu z rokiem 2005 zgonów spowodowanych zanieczyszczonym powietrzem było aż o 72 tys. więcej.

Czystsze powietrze w Europie

Ilość zgonów zmalała natomiast w ponad połowie krajów OECD (w 20 z analizowanych 34). W 2005 roku zginęło tam w sumie prawie 498 tys. osób, w 2010 roku już mniej – 478 tys. Wśród państw, w których sytuacja się poprawiła, jest Polska. W 2005 roku nasz kraj znalazł się na niechlubnym 5. miejscu z 29 679 zgonami, w 2010 roku dzięki spadkowi o ponad 4,5 tys. spadliśmy na miejsce 6.

Zanieczyszczenie powietrza powoduje najmniej zgonów na Islandii (22 w 2010 roku), w Luksemburgu (150) oraz w Norwegii (225).

W ostatnich latach w krajach OECD powietrze jest mniej zanieczyszczone niż było wcześniej. Stało się tak, gdyż na pojazdy nałożono bardziej restrykcyjne limity emisji. Według Europejskiej Agencji Środowiska (EEA) Unia Europejska w latach 2002-2011 zarejestrowała znaczny spadek emisji pyłów z transportu, w tym PM10 o 24%, PM2,5 o 27% oraz NO₂ o 31%.

Mimo to szacuje się, że 34 państwa członkowskie OECD będą musiały wydać jeszcze 1,2 biliona euro, żeby zapobiec zgonom spowodowanym zanieczyszczeniem powietrza.

Analizowane w raporcie Chiny i Indie przyjęły podobne standardy co Europa, ale w tych krajach surowsze limity emisji nie wystarczyły, aby choćby zrównoważyć bardzo szybki wzrost ilości pojazdów i tym samym natężenia ruchu na drogach.

Jak jeszcze polepszać jakość powietrza?

W raporcie OECD nie brakuje rekomendacji, co zrobić, by poprawić jakość powietrza. Przede wszystkim powinno się wprowadzić bardziej restrykcyjne standardy emisji dla samochodów. Zlikwidowane powinny być również wszelkie zachęty do kupowania samochodów na ropę zamiast na gaz. Emisje z tych pierwszych pojazdów są najbardziej szkodliwe. Rozwijany musi być transport rowerowy i publiczny. Na wsparcie zasługują też samochody elektryczne.

Eksperci wskazują również, że badania nad kosztami gospodarczymi skutków chorób i zgonów wskutek zanieczyszczeń powietrza i ich powiązania z transportem drogowym muszą być dalej prowadzone. Dzięki solidarnym działaniom wszystkich państw być może już w niedalekiej przyszłości uda się złagodzić wpływ zanieczyszczeń na najbardziej wrażliwe grupy społeczne, tj. na dzieci oraz na ludzi starszych.

Raport Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju „The cost of air pollution: Health impacts of road transport” znaleźć można na stronie www.oecd.org/environment/cost-of-air-pollution.htm.

Urszula Drabińska, ChronmyKlimat.pl

Redakcja ChronmyKlimat.pl zezwala na przedruk tego artykułu pod warunkiem podania źródła wraz z aktywnym linkiem do portalu (ChronmyKlimat.pl).