Rodzaj inwestycji: Pasywny budynek użyteczności publicznej.

Inwestor: Uniwersytet Rolniczy w Krakowie.

Projektant i wykonawca: Budynek zaprojektowali krakowscy architekci z pracowni Architektura Pasywna Pyszczek i Stelmach, zaś generalnym wykonawcą było przedsiębiorstwo Cechini.

Lokalizacja: Hala sportowa znajduje się na terenie kampusu Uniwersytetu Rolniczego, położonego w północno-zachodniej części Krakowa (woj. małopolskie).

Opis inwestycji: Budowa hali sportowej trwała ponad rok, a jej oficjalne otwarcie nastąpiło w marcu 2013 r. Najważniejszą część budynku stanowi arena sportowa o wymiarach 44,5 na 22,5 m, przystosowana do rozgrywek na poziomie krajowym w takich dyscyplinach, jak: piłka ręczna, siatkówka, koszykówka czy piłka nożna halowa. Opuszczane kurtyny umożliwiają podział areny na trzy niezależne boiska treningowe. W projekcie hali przewidziano także widownię dla 150 osób (120 miejsc siedzących oraz ok. 30 miejsc stojących – na koronie trybuny). Ponadto w budynku o powierzchni 1855 m² znajdują się hol wejściowy, szatnie, pomieszczenia administracyjne, magazyny sportowe, sala do fitnessu (o powierzchni 100 m²) oraz pomieszczenia techniczne, takie jak wentylatornia czy kotłownia.

Arena sportowa (źródło www.architekturapasywna.pl)

Dzięki wyposażeniu hali w profesjonalne nagłośnienie, budynek został przystosowany do organizowania nie tylko rozgrywek sportowych ale i wszelkiego rodzaju imprez wymagających odpowiedniej akustyki (np. koncertów czy turniejów tańca).

Budynek hali (fot. ChronmyKlimat.pl)

Poprzez naturalną kolorystykę elewacji oraz zieleń otaczającą budynek, architekci chcieli podkreślić rolniczy profil uczelni i wkomponować budynek w otaczające go akademickie szklarnie. Główną inspiracją dla architektów były źdźbła trawy – wysokie rośliny trawiaste zostały zasadzone w otoczeniu budynku oraz na zadaszeniu zewnętrznej strefy wejściowej. Jak wyjaśniają architekci, nawiązanie do pochylonego źdźbła trawy jest widoczne także w sposobie podparcia zadaszenia oraz rysunku umieszczonym na głównej elewacji. Zieleń została zastosowana także na dachu budynku, ale w tym przypadku wykorzystano przede wszystkim różnego rodzaju porosty i rozchodniki.

Zastosowane rozwiązania energooszczędne i technologie OZE: Hala uniwersytecka, jak większość projektowanych budynków pasywnych, charakteryzuje się zwartą bryłą, co minimalizuje ryzyko powstawania mostków termicznych. Ponadto wszystkie przegrody budynku zostały odpowiednio zaizolowane. Wykonane z bloczków silikatowych ściany zostały ocieplone 30 cm warstwą styropianu ekspandowanego z dodatkiem grafitu. Do izolacji posadzki wykorzystano 40 cm warstwę styropianu, zaś dach zabezpieczono 50 cm warstwą izolacji, złożonej z 40 cm styropianu i 10 cm pianki poliuretanowej PIR.

Główne przeszklenia zlokalizowane są od strony południowo-wschodniej, co umożliwia doświetlenie i dogrzanie areny sportowej i szatni. Z uwagi na rozmiar hali (rozpiętość areny wraz z trybunami wynosi ok. 36 m.), pas przeszkleń zastosowano także od strony północno-zachodniej, gwarantując w ten sposób równomierność oświetlenia i tym samym ograniczając konieczność korzystania ze światła sztucznego. Energooszczędność obiektu wynika także z zastosowania odpowiednio szczelnej stolarki budowanej. W projekcie wykorzystano trzyszybowe okna (o współczynniku przenikania ciepła dla okna Uw=0,85 W/m²K).

Główne przeszklenia od strony południowo-wschodniej (fot. ChronmyKlimat.pl)

Południowo-wschodnia orientacja budynku z uwagi na duże odchylenie w kierunku wschodnim nie jest rozwiązaniem optymalnym dla budownictwa pasywnego, ale wynika m.in. z kształtu działki. Takie położenie, w porównaniu do orientacji południowej, oznacza zimą mniejsze zyski cieplne i większe narażenie na problem przegrzewania się wnętrza w okresie letnim. Aby zminimalizować ryzyko przegrzewania się budynku, zastosowano zewnętrzny system zacieniający (aluminiowe żaluzje sterowane automatyką słoneczno-wiatrową).

Zacieniające żaluzje (fot. ChronmyKlimat.pl)

Kolejnym elementem zabezpieczającym przed przegrzewaniem jest możliwość przewietrzania budynku. W projekcie przewidziano system wentylacji nocnej, funkcjonujący w oparciu o otwieranie okien na przeciwległych ścianach areny sportowej, czyli tzw. naturalną wentylację poprzeczno-wyporową. System wentylacji naturalnej sterowany jest automatycznie, a dzięki sprzężeniu układu z czujnikami deszczu i wiatru jego użytkowanie w nocy jest bezpieczne. W obiekcie zamontowano ponadto wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła o sprawności w granicach 81-83%. System składa się z dwóch centrali wentylacyjnych, z których jedna obsługuje pomieszczenia sanitarne, druga zaś główną arenę i pozostałe części budynku.

Zadaniem układów wentylacyjnych jest nie tylko dostarczenie świeżego powietrza, ale także rozprowadzenie po budynku chłodu lub ciepła. Uzupełnieniem systemu grzewczego jest ogrzewanie podłogowe, które funkcjonuje tylko w zespołach szatniowych – źródłem ciepła jest tu kondensacyjny kocioł gazowy. Gaz wykorzystywany jest również do przygotowywania ciepłej wody użytkowej. Zdaniem architektów wykorzystanie w tym celu np. kolektorów słonecznych nie byłoby uzasadnione, ponieważ jest to budynek akademicki, który w okresie letnim, kiedy to kolektory mogą produkować najwięcej energii, praktycznie nie jest użytkowany.

Koszty wykonania, koszty eksploatacji oraz przewidywany okres zwrotu inwestycji: Budowa hali kosztowała ok. 8 mln zł, przy czym dodatkowe nakłady, wynikające z przyjęcia standardu budynku pasywnego, stanowiły ok. 12% wartości inwestycji. Na całkowity koszt budowy znaczny wpływ miała konieczność przygotowania terenu, jaki został przeznaczony pod tę inwestycję (m.in. rozbiórka dawnej kotłowni i przełożenie wszystkich instalacji).

W porównaniu do tradycyjnych obiektów, hala sportowa wybudowana w standardzie pasywnym zużywa około 90% mniej energii na cele grzewcze. Szacuje się, że zastosowane przy budowie rozwiązania pozwolą uczelni zaoszczędzić ok. 50 tys. złotych rocznie, a tym samym inwestycja w standard pasywny, w zależności od cen gazu, ma szansę zwrócić się w ciągu 12-15 lat.

Więcej informacji na temat budynku znajduje się w opublikowanym na portalu reportażu „Pasywna hala sportowa wśród traw”.

ChronmyKlimat.pl
Energooszczędne 4 kąty