Na co powinien być przygotowany kontynent europejski?

rys. ©Unia Europejska, 1995-2013

Jak wynika z powyższej mapki, najważniejsze wyzwania, z jakimi przyjdzie się zmierzyć to:

• zmniejszenie średniorocznych i sezonowych opadów deszczu w wielu regionach,
• gwałtowne zjawiska pogodowe takie jak fale upałów, susze, burze i powodzie na terenie całej UE.

O ile w niewielkim zakresie następujące zmiany mogą mieć pozytywny wpływ na północne regiony Europy, o tyle nie zrekompensują one efektów negatywnych, którymi najbardziej będzie dotknięte południe i południowy-wschód kontynentu.

Choć największe zmiany spodziewane są w drugiej połowie XXI w., to już w obecnie odczuwamy ich zapowiedzi, choćby w postaci orkanów, które ostatnio przeszły m.in. nad Anglią, Francją, Niemcami, Holandią, Szwecją czy Polską.

Jak rolnictwo wpływa na zmiany klimatu?

Rolnictwo nie jest, w porównaniu z innymi działami gospodarki, znaczącym emitentem CO₂. Udział gospodarstw rolnych w produkcji gazów cieplarnianych wynosi obecnie ok. 9% i są to głównie:

• metan, czyli CH₄ (pochodzący z procesów trawiennych zwierząt hodowlanych i przechowywania ich odchodów),
• podtlenek azotu, czyli N₂O (jego źródłem są mineralne i organiczne nawozy azotowe).

W ciągu ostatnich 20 lat notuje się stały spadek emisji gazów cieplarnianych wytwarzanych przez rolnictwo. Wynika to głównie ze znacznego spadku liczby zwierząt gospodarskich oraz efektywnego stosowania nawozów zarówno sztucznych, jak i naturalnych. Trend ten najprawdopodobniej zostanie utrzymany dzięki:

• modernizacji gospodarstw rolnych (głównie poprzez podnoszenie efektywności energetycznej maszyn rolniczych i zabudowań),
• podnoszeniu świadomości rolników (np. przez usługi szkoleniowe i doradcze),
• efektywne rozwijanie idei biogazowni,
• umiejętną politykę krajów UE w zakresie wspierania inicjatyw mających na celu redukcję emisji (np. przez rekompensatę kosztów ponoszonych na inwestycje prośrodowiskowe).

Jak rolnictwo może przygotować się na nadchodzące zmiany?

Główne kierunki działań to:

• stosowanie płodozmianu dostosowanego do zmieniających się warunków,
• przesunięcie dat siewu i zbioru, tak, by z jednej strony zminimalizować ryzyko narażenia się na gwałtowne zjawiska pogodowe, z drugiej zaś zapewnić roślinom optymalną wegetację,
• wykorzystywanie odmian roślin bardziej dostosowanych do nowych warunków (np. bardziej odpornych na wysokie temperatury i wymagające mniejszej ilości wody),
• stosowanie naturalnych barier, pozwalających na zatrzymanie wody w gruncie lub ochraniających przed wpływem silnych wiatrów.

Marek Korzyński, ChronmyKlimat.pl
na podstawie: ec.europa.eu
fot. Ch. Pagenkopf, Creative Commons, BY-SA

Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada Fundacja – Instytut na rzecz Ekorozwoju, poglądy w nim wyrażone nie odzwierciedlają oficjalnego stanowiska Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.