Aby pokazać, że każda gmina w Polsce ma szansę dbać o ochronę klimatu i środowisko naturalne, zorganizowany został cykl "Warsztatów dobrego klimatu", realizowany w ramach ogólnopolskiego programu "Gaspol kibicuje klimatowi" pod patronatem Ministerstwa Gospodarki, który zakończył się 30 września br. w Raciechowicach.

"Inicjatywę Warsztatów dobrego klimatu powołaliśmy do życia, aby pokazać jak skutecznie łączyć wykorzystanie tradycyjnych źródeł energii ze źródłami ekologicznymi. O tym, że była to dobra decyzja potwierdziło duże nimi zainteresowanie. Wierzę, że wsparliśmy polskie gminy w realizowaniu przyjaznej środowisku lokalnej polityki energetycznej" – powiedział Sylwester Śmigiel, Prezes firmy Gaspol S.A., będącej inicjatorem Programu.

Głównym celem Warsztatów było zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie efektywności energetycznej oraz zapoznanie uczestników z przyjaznymi ludziom i środowisku rozwiązaniami w obszarze energetyki oraz możliwościami wynikającymi z ich wykorzystania. Eksperci prowadzący Warsztaty podkreślali, że dla właściwego rozwoju gminy istotne jest racjonalne gospodarowanie energią. Aby móc skutecznie realizować politykę energetyczną, każda gmina powinna wprowadzić system zarządzania, pozwalający na systematyczne kontrolowanie i ulepszanie zużycia energii w budynkach i obiektach użyteczności publicznej. Równie ważna powinna być analiza najbardziej korzystnych źródeł energii, uwzględniająca oprócz tradycyjnych również odnawialne źródła, takie jak gaz płynny, kolektory słoneczne, elektrownie wodne, kotły kondensacyjne, gazowe pompy ciepła czy biopaliwa.

Chociaż polscy burmistrzowie dostrzegają korzyści wynikające ze stosowania odnawialnych źródeł energii, wśród których wymieniają poprawę czystości środowiska i zmniejszenia zanieczyszczeń w powietrzu, większe oszczędności dla regionu w dłuższej perspektywie czy rozwój gospodarczy, to wciąż widzą ograniczenia w możliwościach finansowania tego typu rozwiązań. Potwierdza to zarówno raport TNS OBOP², jak i opinie uczestników "Warsztatów dobrego klimatu"³.

Mimo obaw samorządowców dotyczących braku funduszy na ekologiczne innowacje, istnieje kilka źródeł, z których można czerpać środki. O dofinansowanie projektów wysokobudżetowych, realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego można się ubiegać z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz z Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a także z Unii Europejskiej np. z Europejskiego Funduszu Rolniczego Rozwoju Obszarów Wiejskich czy z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013. W ostatnim czasie Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej powołał do życia również specjalny program dofinansowania zakupu kolektorów, skierowany do osób fizycznych oraz wspólnot mieszkaniowych. W jego ramach możliwe jest zdobycie dopłaty w wysokości do 45% wartości inwestycji. Program realizowany we współpracy z kilkoma bankami, m.in. z Bankiem Ochrony Środowiska, Bankiem Polskiej Spółdzielczości czy Mazowieckim Bankiem Regionalnym.

"Wielu samorządowców obawia się, że ich gminy nie stać na wdrażanie rozwiązań ekologicznych. Często jeszcze zanim rozważą dostępne możliwości, rezygnują z wprowadzania innowacji. A przecież istnieje wiele źródeł finansowania takich inwestycji, jak np. kolektory słoneczne. Warsztaty dobrego klimatu uważam za ważny wkład w propagowanie pozytywnych wzorców w polityce energetycznej, ponieważ pokazały one, że nawet niewielkie gminy mają szansę na realizowanie ekologicznych inwestycji" – uważa Marek Gabzdyl, Wójt gminy Raciechowice.

Wiele polskich gmin już dzisiaj realizuje tego typu inwestycje, korzystne nie tylko dla środowiska naturalnego, ale zapewniające również oszczędności, które mogą zostać wykorzystane na potrzeby mieszkańców np. na utrzymanie gęstszej sieci szkół, funkcjonowanie ośrodków kultury czy organizację imprez. Jednym z przykładów racjonalnego zarządzania energią jest program „Zarządzanie energią i środowiskiem w obiektach użyteczności publicznej miasta”, powołany przez miasto Częstochowa. Jego głównym celem jest optymalizacja zużycia mediów i ograniczenie opłat ponoszonych z tego tytułu w 121 obiektach oświatowych. Jak pokazują analizy kosztów, przynosi miastu milionowe oszczędności. Kolejny warty uwagi program to "Czysta energia w Dolinie Zielawy", który realizowany jest na terenie pięciu gmin: Wisznice, Rossosz, Sosnówka, Podedwórze i Jabłoń. Przedsięwzięcie opiera się na montażu kolektorów słonecznych na budynkach użyteczności publicznej i prywatnych domach, co pozwala na oszczędności w ilości zużywanej energii i kosztach ponoszonych na ten cel.

"Zorganizowanie „Warsztatów dobrego klimatu” w naszej gminie umożliwiło nie tylko zdobycie wiedzy, ale i zainicjowało dyskusję o plany na dalszy rozwój regionu i lokalnej społeczności. Poznanie dobrych praktyk, stosowanych przez inne polskie gminy, stało się bodźcem do poszukiwania szans na wykorzystanie odnawialnych źródeł energii oraz oszczędności w lokalnej gospodarce" – uważa Zdzisława Hołubowska, Prezes Lokalnej Grupy Działania "Naszyjnik Północy", która aktywnie włączyła się do organizacji warsztatów w Debrznie.

Cykl "Warsztatów dobrego klimatu" został zorganizowany w 5 gminach na terenie całego kraju w okresie od lutego do września 2010 r. Pierwsze warsztaty odbyły się w 22 lutego w Drohiczynie (woj. podlaskie), drugie 29 marca w Debrznie (woj. pomorskie), kolejne 22 czerwca w Polkowicach (woj. dolnośląskie) i 16 września w Radziejowicach (woj. mazowieckie). Cykl zamknęły warsztaty zorganizowane 30 września w Raciechowiach (woj. małopolskie). Łącznie wzięło w nich udział około 160 osób - przedstawicieli gmin i samorządów, lokalnych liderów, przedsiębiorców oraz mieszkańców.

Warsztaty prowadzili wybitni eksperci w zakresie energetyki, socjologii, pozyskiwania środków unijnych oraz wykorzystywania odnawialnych źródeł energii.