W polityce energetycznej priorytetem jest poprawa efektywności energetycznej. Ze środków krajowych i unijnych udzielono wsparcia dla licznych przedsięwzięć termomodernizacyjnych, remontowych, a także związanych z wysokosprawnym wytwarzaniem energii w wysokosprawnej kogeneracji. Sfinansowano również projekty badawcze oraz kampanie promocyjne i informacyjne. Kluczowym elementem wspierania efektywności energetycznej jest system białych certyfikatów. W 2012 roku opracowano rozporządzenia wykonawcze do ustawy o efektywności energetycznej, które pozwoliły prezesowi URE na ogłoszenie przetargu na świadectwa efektywności w 2013 roku.

W 2012 roku w zakresie ograniczenia oddziaływania energetyki na środowisko podjęto w szczególności działania związane z implementacją unijnych przepisów w sprawie emisji przemysłowych oraz opracowaniem derogacji dotyczących uprawnień do emisji CO₂. Ponadto Polska sprzeciwiła się działaniom zmierzającym do ograniczenia wolumenu uprawnień do emisji alokowanych w ramach systemu EU ETS.

Dzięki licznym inicjatywom mającym na celu ograniczenie emisyjności gospodarki w latach 2000-2011 roku udało się odnotować 25%. spadek energochłonności PKB z 164,3 do 122,6 kWh/1000 zł. Ponadto od 2000 roku znacząco spadły wskaźniki emisji zanieczyszczeń dla energetyki zawodowej (w g/kWh), a udział OZE w końcowym zużyciu energii finalnej brutto wzrósł z 7,1% w 2005 roku do 11,04% w 2012 r.

Obecnie Ministerstwo Gospodarki przygotowuje aktualizację "Polityki energetycznej Polski do 2050 r.". Nowy dokument będzie uwzględniał najważniejsze elementy dotyczące sektora energetycznego takie jak m.in. wykorzystanie gazu ze źródeł niekonwencjonalnych, wyzwania klimatyczne, budowa wspólnego rynku energii w ramach Unii Europejskiej czy wykorzystanie funduszy europejskich z nowej perspektywy finansowej 2014-2020.

***

Sektorem gospodarki, w którym występuje największe zapotrzebowanie na energię finalną jest przemysł, choć jego udział w zapotrzebowaniu spadł z ok. 38% w 2000 roku do 30,5% w 2011 roku. Przemysły energochłonne (hutniczy, chemiczny i mineralny) odpowiadają za ok. 60% przemysłowego zużycia energii. Znaczny wzrost zapotrzebowania wystąpił w tym samym czasie w sektorze transportu (z 16,8% do 25%). Udział konsumpcji gospodarstw domowych waha się natomiast w granicach 27-29%, natomiast udział rolnictwa spadł z 7,7% do 5,2%.

W 2012 roku moc osiągnięta w krajowym systemie elektroenergetycznym wyniosła 38 029 MW, z czego 26 263 MW pochodziło z elektrowni zawodowych. Produkcja energii elektrycznej wyniosła około 162 TWh, podczas gdy zużycie energii elektrycznej stanowiło ok. 160 TWh i było wyższe o 0,76 TWh w porównaniu do 2011 roku.

Podstawę wytwarzania energii elektrycznej w kraju stanowią węgiel kamienny i brunatny, w 2012 roku zajmowały w strukturze według nośników odpowiednio 49,9% i 33,3%. Najszybszy wzrost udziału w ostatnich latach osiągnęły odnawialne źródła energii – z 8,0% w 2011 roku do 10,4% w 2012 roku. Wzrosło również znaczenie gazu ziemnego* – z 3,6% do 3,9%.

Węgiel kamienny jest wydobywany obecnie w dwóch zagłębiach: Górnośląskim i Lubelskim Zagłębiu Węglowym. Bilans wydobycia węgla kamiennego w 2012 roku** wyniósł ok. 79 mln ton***. Całkowite zasoby geologiczne węgla kamiennego w Polsce kształtują się na poziomie 68,3 mld ton, w tym zasoby bilansowe na poziomie 48,3 mld ton, natomiast udokumentowane zasoby pozabilansowe 20 mld ton. Geologiczne zasoby bilansowe węgla brunatnego w Polsce w 2011 roku wynosiły 22,7 mld ton. Według aktualnego bilansu zasobów złóż kopalin na dzień 31 grudnia 2012 roku zasoby te wynoszą 22,6 mld ton. Bilans rocznego wydobycia tego nośnika energii wyniósł w 2012 roku ok. 64 mln ton. W zapewnienia dostępu do złóż kluczowe było ujęcie złóż o znaczeniu strategicznym w Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, przyjętej w grudniu 2011 roku, co w związku hierarchicznością planowania przestrzennego powinno zapewnić możliwość ich eksploatacji.

W 2012 roku wydobyto w Polsce około 4 297 mln m³ gazu ziemnego****, co stanowi około 30% krajowego zużycia. Wydobywalne zasoby gazu ziemnego***** w Polsce, według stanu na dzień 31 grudnia 2011 roku wyniosły ok. 92 mld m³. Roczne zużycie paliw w Polsce wynosi ok. 22 mln t. Większość zapotrzebowania pokrywana jest produkcją krajową, która opiera się głownie na importowanej ropie naftowej. Polska jest uzależniona od dostaw tego surowca na poziomie ok. 25 mln ton rocznie. Wydobycie krajowe pokrywa tylko około 2-3% zapotrzebowania i wynosi poniżej 700 tys. ton rocznie.

Przypisy:

* Gaz ziemny wysokometanowy i zaazotowany, gaz z odmetanowania kopalń, gaz towarzyszący ropie naftowej.
** Wszystkie przedstawione dane za 2012 rok mają charakter danych wstępnych.
*** Dane za Agencją Rynku Energii S.A. Zgodnie z danymi Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczy wydobycie węgla kamiennego w 2012 r. wyniosło 71,34 mln ton.
**** W przeliczeniu na średnią wartość opałową gazu ziemnego wysokometanowego.
***** W przeliczeniu na średnią wartość opałową gazu ziemnego wysokometanowego.

źródło: Ministerstwo Gospodarki
www.mg.gov.pl

Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada Fundacja – Instytut na rzecz Ekorozwoju, poglądy w nim wyrażone nie odzwierciedlają oficjalnego stanowiska Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.