Polskie władze od lat pozostają sceptycznie nastawione wobec ambitnej polityki klimatycznej Unii Europejskiej. Kolejne rządy przywołują podobne argumenty przeciw niskoemisyjnej transformacji polskiej gospodarki: wysokie koszty redukcji emisji, niskie dochody obywateli względem państw Europy Zachodniej, brak powiązania dekarbonizacji z lokalnymi priorytetami rozwojowymi, obniżanie konkurencyjności krajowego górnictwa węgla kamiennego, które uważane jest za fundament bezpieczeństwa energetycznego Polski, a także niemożność prowadzenia przez Unię Europejską skutecznej polityki klimatycznej bez równie ambitnych działań w skali globalnej.

Niskoemisyjna transformacja jako element modernizacji  gospodarki

Ostatnie ćwierćwiecze było dla Polski okresem przejścia od nieefektywnej gospodarki centralnie planowanej do modelu rynkowego, integracji europejskiej oraz konkurowania na zglobalizowanym rynku dóbr, usług i kapitału. Pomimo trudności oraz kosztów społecznych przemian, Polsce udało się utrzymać przez cały ten okres wzrost gospodarczy pozwalający na skracanie dystansu rozwojowego do Europy Zachodniej. Istotną rolę w tym procesie odgrywała modernizacja przemysłu: wygaszanie nieefektywnych zakładów przemysłu ciężkiego, inwestycje w umaszynowienie pozostałych zakładów, rozwój nowych gałęzi przetwórstwa przemysłowego produkujących tak na rozwijających się rynek wewnętrzy jak na eksport do innych państw Unii Europejskiej. Zgodnie z danymi Eurostatu, obecnie PKB per capita liczony w parytecie siły nabywczej kształtuje się w Polsce na poziomie 69% średniej unijnej, podczas gdy w 2004 r. było to zaledwie 49% a w 1990 ok. 33%.(...)

Polityka klimatyczna Polski – co dalej?

Ostatnie lata przyniosły odejście od jednoznacznego odrzucenia polityki klimatycznej w światowej i krajowej debacie publicznej na rzecz poszukiwania korzystnych gospodarczo działań obniżających emisję.(...)

Niskoemisyjność wydaje się jednak pozostawać na marginesie agendy modernizacyjnej nowego rządu, dla którego priorytetem jest obecnie suwerenność energetyczna budowana na węglu. Otwartym pozostaje pytanie o dalszą ewolucję polityki energetycznej i zasobowej Polski. Wobec piętrzących się problemów górnictwa węgla kamiennego, rosnącej presji ze strony polityki unijnej i globalnej (Porozumienie Paryskie) oraz postępu technicznego, ultrakonserwatywna strategia rozwojowa może się jednak okazać bardzo trudna do utrzymania. Ponieważ jednocześnie strategiczny cel obecnego rządu jakim jest wyrwanie się z pułapki średniego nie tylko nie stoi w sprzeczności z poprawą stanu środowiska naturalnego i redukcją uzależnienia polskiej gospodarki od paliw kopalnych ale i może być przez nie silnie wspierany. Nie ma więc powodu aby kwestie te nie znalazły się w przygotowywanych właśnie dokumentach rządowych dokładając się do rządowych planów modernizacji polskiej gospodarki, wcielanych w życie w najbliższych latach.

dr Maciej Bukowski, Instytut WiseEuropa
dr Andrzej Kassenberg, Instytut na rzecz Ekorozwoju
Aleksander Śniegocki, Instytut WiseEuropa

Powyższy tekst stanowi fragment artykułu opublikowanego 27 lipca 2016 r. przez redakcję Pol-Int:
https://www.pol-int.org/pl/salon/perspektywy-niskoemisyjnej-transformacji-w-polsce-pl

Zachęcamy do lektury całości!