FUNDAMENT

Każdy nowo wybudowany budynek musi posiadać solidny i dobrze wykonany fundament, który stanowi najniżej położoną część nośną budynku, przekazującą obciążenia na podłoże gruntowe. Składa się z ławy fundamentowej i ścian fundamentowych.

Pierwszym ważnym elementem prac budowlanych jest wykonanie wykopu pod fundament. Wykop ten możemy wykonać mechanicznie za pomocą koparki lub ręcznie. Następnie wykonujemy, najczęściej ręcznie za pomocą łopaty, wykop pod ławy fundamentowe. Szerokość ław powinna być wyliczona w projekcie budowlanym. Najczęściej wynosi ona od 60 do 80 cm.

Ławy fundamentowe mogą być wylewane bezpośrednio w gruncie (jeśli grunt nie jest sypki) lub w wykonanym deskowaniu. Ławy zbroi się najczęściej czterema połączonymi prętami. Średnica prętów musi być wskazana w projekcie budowlanym.
Wyróżniamy następujące rodzaje fundamentów:

• płaskie – głębokość posadowienia nie przekracza 4 metrów, w skład tego fundamentu wchodzi stopa fundamentowa, ława fundamentowa oraz płyta fundamentowa,
• głębokie – głębokość posadowienia powyżej 4 metrów, stosuje się wówczas fundamenty podparte (pale).

Fundament możemy zrobić na dwa sposoby. Najczęściej stosowanym materiałem do wykonywania fundamentów jest beton przygotowany w wytwórni. Beton ten zalewa się w deskowaniu, a następnie zagęszcza go i pielęgnuje. Drugi sposób polega na wykonaniu go z bloczków betonowych. W zależności od warunków gruntowych (geotechnicznych – teren podmokły czy piaszczysty) rodzaj fundamentu i sposób jego wykonania jest bardzo istotny.

Fundament musi zostać odpowiednio zaizolowany pod względem wilgotnościowym i termicznym. Jeżeli fundament wykonany jest na gruncie suchym (piaszczystym), wykonanie izolacji termicznej jest łatwiejsze, co ma związek z tym, że będzie posiadał lepsze parametry termiczne niż fundament wykonany na gruncie podmokłym. Sposób jego wykonania powinien zostać określony w projekcie budowlanym.

Ściany fundamentowe najczęściej posiadają taką grubość jak ściany naziemne. Jak już wspomniano, mogą być monolityczne betonowe albo wymurowane z bloczków betonowych lub silikatowych. Jeżeli ściany wykonujemy jako monolityczne, należy wykonać deskowanie, w które z kolei układamy zbrojenie z prętów stalowych i zalewamy betonem klasy C15/20 lub C20/25. Klasa betonu podana jest w projekcie budowlanym.

Ściany fundamentowe oparte są na ławie fundamentowej. W budynkach z piwnicą powinny one być ocieplone do głębokości ławy fundamentowej. Powinny też posiadać izolację poziomą. Poniżej przedstawiono rysunek z opisanymi warstwami izolacji cieplnej i wilgotnościowej.

www.audyt-energetyczny.net

PODŁOGA

Wykonanie podłogi w budynkach mieszkalnych to jeden z ostatnich etapów prac budowlanych. Podłogę wykonujemy, gdy budynek znajduje się w stanie surowym zamkniętym.

Wiele obecnie wznoszonych budynków buduje się bez podpiwniczenia, więc podłoga na gruncie stanowi jednocześnie podłogę kondygnacji mieszkalnej. Podłoga taka powinna być dobrze i starannie wykonana z uwagi na przenikanie ciepła z wnętrza budynku do gruntu oraz zabezpieczona odpowiednio przed podciąganiem wilgoci.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury zmieniającym rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 5 lipca 2013 r.¹ współczynnik przenikania ciepła (U) dla podłóg na gruncie nie powinien być większy niż 0,30 W/m²K. W związku z powyższym podłoga powinna zostać odpowiednio zaizolowana cieplnie i wilgotnościowo. Izolacja cieplna najczęściej ma grubość od 10 do 15 cm.

Wybór materiału uzależniony jest przede wszystkim od zasobów finansowych. Im niższy współczynnik przewodzenia ciepła, tym materiał będzie droższy. Współczynnik przewodzenia ciepła (λ, W/mK) jest parametrem charakteryzującym dany materiał budowlany z punktu widzenia ochrony cieplnej. Im jego wartość jest niższa, tym dany materiał gorzej przewodzi ciepło, a zatem lepiej izoluje przed stratami ciepła.

Do ocieplenia podłogi na gruncie możemy użyć następujących dostępnych materiałów termoizolacyjnych:

• styropian (twardy – polistyren ekspandowany) – materiał ten charakteryzuje się niskim współczynnikiem przewodzenia ciepła oraz niską nasiąkliwością,
• polistyren ekstrudowany XPS – charakteryzuje się współczynnikiem przewodzenia ciepła λ w granicach 0,032-0,038 W/mK, posiada małą nasiąkliwość,
• wełna mineralna – współczynnik przewodzenia ciepła na poziomie λ = 0,039-0,041 W/mK,
• pianka poliuretanowa – współczynnik przewodzenia ciepła na poziomie λ = 0,023-0,025 W/mK,
• keramzyt – najczęściej kupowany w workach i rozsypywany na powierzchni podłogi. Charakteryzuje się dobrą paroprzepuszczalnością. Jest odporny na korozję biologiczną, działanie grzybów i pleśni.

W budownictwie energooszczędnym i pasywnym należy stosować materiały o lepszych parametrach technicznych. Wiąże się to z wyższymi kosztami inwestycyjnymi niż w budynkach tradycyjnych. Jest to jednak inwestycja opłacalna, pozwalająca na znaczne oszczędności energii w dłuższej perspektywie czasu. Podłoga na gruncie powinna składać się z następujących kolejno ułożonych warstw:

Podłoże – zagęszczony mechanicznie żwir lub piasek. Powinno mieć grubość od 15 do 30 cm. Warstwa podłoża (podsypki) znajduje się pomiędzy gruntem, a warstwą betonu. Podsypkę tę należy dokładnie ubić i wyrównać.

Warstwa betonu – jej zadaniem jest rozłożenie obciążeń. W zależności od charakteru może ona posiadać zbrojenie z siatki. Beton wylewa się bezpośrednio na wykonaną warstwę podsypki. Ilość betonu należy przeliczyć po zapoznaniu się z projektem budowlanym, na podstawie którego określimy grubość warstwy wylewanego betonu. Należy również pamiętać, że w warstwie wylewanego betonu musimy umieścić rury kanalizacyjne oraz wodę.

Izolacja przeciwwilgociowa – chroni warstwę mieszkalną przed wilgocią pochodzącą z gruntu. Najczęściej jest wykonywana z papy bitumicznej lub z folii. Powinna być połączona z izolacją poziomą ścian fundamentowych. Gdy poziom wód gruntowych jest wysoki, należy zastosować izolację przeciwwodną. Powinno to zostać opisane w projekcie budowlanym.

Izolacja termiczna – najczęściej stosowanym materiałem do ocieplenia podłogi jest polistyren ekstrudowany – XPS lub wełna mineralna. Ocieplenie wykonujemy w celu zatrzymania ciepła z wnętrza budynku, aby nie przenikało do gruntu. Grubość izolacji nie powinna być mniejsza niż 10 cm.

Szlichta betonowa – cienka warstwa betonu ok. 5–7 cm, szlichta ta powinna zostać wylana na folii budowlanej rozłożonej na izolacji ze styropianu lub wełny. Szlichta betonowa jest ostatnią warstwą podłogi, na którą będziemy kłaść ostateczną warstwę posadzki. Warstwę tę możemy wykonać za pomocą wylewki samopoziomującej lub tradycyjnego betonu. Wykonanie wylewki samopoziomującej ułatwia pracę, natomiast jej koszt jest dość wysoki. Poza tym warstwa szlichty powinna mieć odpowiednią grubość opisaną powyżej, natomiast wylewkę samopoziomującą wykonuje się zazwyczaj o grubości 1–2 cm. Dlatego jeśli chcemy zastosować wylewkę samopoziomującą, to najpierw powinniśmy wykonać zwykły podkład z betonu o grubości ok. 5 cm, a dopiero później wykonać wylewkę samopoziomującą o grubości 1–2 cm. W warstwie szlichty betonowej możemy wykonać ogrzewanie podłogowe.

Warstwa wykończeniowa (posadzka) – wykonujemy ją już po wybudowaniu całego budynku. Posadzka w zależności od rodzaju lub charakteru pomieszczenia będzie inna. Do najczęściej stosowanych materiałów wykończeniowych na podłogę możemy zaliczyć:

• gres – jest to materiał bardzo twardy, mrozoodporny, odporny na ścieranie i może być stosowany zarówno wewnątrz pomieszczeń, jak i na zewnątrz,
• terakotę – powstaje z dobrze oczyszczonej i wypalonej gliny,
• panele laminowane – najbardziej popularne są panele o grubości od 8 do 10 cm; charakteryzują się różną klasą ścieralności, którą powinno się dobierać w zależności od rodzaju i przeznaczenia danego pomieszczenia,
• drewno – drewniane deski wyglądają bardzo oryginalnie i ich trwałość może sięgać nawet 40-50 lat.

Na poniższym rysunku przedstawiono schemat prawidłowego wykonania podłogi na gruncie z zaznaczeniem poszczególnych warstw.

Łukasz Sikora
Krajowa Agencja Poszanowania Energii SA

ChronmyKlimat.pl
Energooszczędne 4 kąty