Program Ryś – termomodernizacja budynków jednorodzinnych, ma na celu ograniczenie strat energii, potrzebnej do ogrzewania domów i tym samym ograniczenie szkodliwych emisji. Do polskich rodzin zostanie skierowana pomoc finansowa na przeprowadzenie inwestycji  w domach jednorodzinnych. Narodowy Fundusz przeprowadzi szeroką edukację wśród mieszkańców i pracowników gmin, by uświadomić im korzyści płynące z termomodernizacji.  Celem programu Ryś jest także rozwój krajowego rynku urządzeń i usług, związanych z efektywnością energetyczną.

- Domy jednorodzinne stanowią prawie połowę wszystkich budynków mieszkalnych w Polsce, jednak do tej pory ich termomodernizacja nie była w znaczący sposób wspierana. Chcemy, by program Ryś stał się pod tym względem przełomem i przekonał Polaków do korzyści, płynących z oszczędzania energii i ograniczenia spalania złej jakości paliw – mówi Małgorzata Skucha, Prezes Zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Warunki dofinansowania

Dofinansowanie obejmie prace dociepleniowe, ale też modernizację instalacji wewnętrznych oraz wymianę źródeł ciepła. Będzie można uzyskać finansowanie do 100 proc. kosztów kwalifikowanych, przy czym dla każdego przedsięwzięcia określono maksymalne, jednostkowe koszty kwalifikowane – czyli ile pieniędzy Narodowy Fundusz może na dane działanie wypłacić.

– Z programu Ryś wsparcie będzie udzielane w formie kredytów bądź pożyczek z dotacją, poprzez banki i wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Zwrotna forma tej  pomocy daje możliwość ponownego wykorzystania środków i dotarcia do większej liczby osób w dłuższej perspektywie czasu – mówi Dorota Zawadzka-Stępniak, Zastępca Prezesa Zarządu NFOŚiGW.

Inwestor może indywidualnie zdecydować o zakresie prac modernizacyjnych. Połączenie najważniejszych działań termoizolacyjnych będzie premiowane wyższą dotacją.

Najwyższa możliwa dotacja wyniesie 40 proc. przy kompleksowych inwestycjach, obejmujących ocieplenie ścian i dachu. W przypadku termoizolacji tylko niektórych elementów, a także zastosowaniu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła czy odnawialnych źródeł energii, właściciel budynku dostanie 20 proc. dotacji.

Dotacja pokryje w całości koszty niezbędnej dokumentacji projektowej a także koszty oceny energetycznej budynku przed realizacją inwestycji i potwierdzenie efektów realizacji przedsięwzięcia. Ocena energetyczna nie będzie wymagała skomplikowanego audytu.

Termoizolacja pojedynczych elementów budynków (okien, podłóg) oraz zastosowanie konwencjonalnych źródeł ciepła będzie dofinansowane wyłącznie w postaci preferencyjnego kredytu bądź pożyczki. Alternatywnie beneficjent może skorzystać z innych programów wsparcia wymiany źródeł ciepła, np. Prosument, Kawka.

Po pierwsze – edukacja

Jeszcze w tym roku planowana jest szeroka akcja edukacyjna, na którą Narodowy Fundusz przeznacza 2,5 mln zł. W październiku 2015 roku  zostanie ogłoszony konkurs na programy aktywnej edukacji, by w ten sposób bezpośrednio dotrzeć do jak najszerszego grona właścicieli domów jednorodzinnych.

Program jest skierowany do osób, posiadających prawo własności domu jednorodzinnego. Do katalogu beneficjentów włączono także jednostki samorządu terytorialnego i organizacje pozarządowe, dysponujące takimi budynkami.

Wsparcie dotyczy realizacji przedsięwzięć w jednorodzinnych budynkach mieszkalnych, a więc takich, w których co najmniej połowa powierzchni całkowitej wykorzystywana jest do celów mieszkaniowych. W przypadku budynków, w których na mniej niż połowie powierzchni jest realizowana działalność gospodarcza (w tym wynajem), dofinansowanie stanowić będzie pomoc de minimis.

Nabór wniosków

Nabór wniosków do programu Ryś prowadzony będzie w trybie ciągłym. Przewiduje się, że mieszkańcy będą mogli rozpocząć składanie wniosków w I kwartale 2016 roku.

– Narodowy Fundusz ma duże doświadczenie w tworzeniu i wdrażaniu programów termomodernizacji budynków  wielorodzinnych, użyteczności publicznej i przemysłowych. Do stworzenia programu Ryś zachęciły nas sukcesy naszej dotychczasowej oferty skierowanej do polskich rodzin: Programu Prosument i programu kolektorów słonecznych – dodaje Małgorzata Skucha.

Budżet programu wynosi 400 mln zł, z czego 120 mln zł w formie bezzwrotnej i 280 mln zł w formie zwrotnej. Program będzie realizowany w latach 2015-2023, z możliwością zawierania umów do końca 2020 roku.

Prace nad programem Ryś są wspierane przez Dyrekcję Generalną Komisji Europejskiej ds. Energii. Realizacja programu ułatwi wypełnianie zobowiązań Polski określonych w Dyrektywie 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej i Dyrektywie 2008/50/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie jakości powietrza i  czystszego powietrza dla Europy CAFE.

Źródło: Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej