Samorządy posiadające najlepsze plany dla poprawy jakości powietrza i ograniczenia zużycia energii będą miały preferencyjne możliwości pozyskania funduszy na inwestycje w latach 2014-2020. Do rozdysponowania jest 10 mln zł. Wnioski można składać już od 2 września i będą one przyjmowane do 31 października. O dofinansowaniu decyduje kolejność zgłoszeń. "Plan gospodarki niskoemisyjnej" w gminie wpłynie na możliwości pozyskania dotacji z Unii Europejskiej w latach 2014-2020 Gospodarka niskoemisyjna to jeden z kluczowych programów Unii Europejskiej, dlatego znaczna część funduszy dla samorządów w latach 2014-2020 będzie skierowana na realizację tego celu.

– Polskie gminy, mające wciąż ogromne potrzeby inwestycyjne często nie myślą o realizacji inwestycji w zakresie redukcji emisji zanieczyszczeń i efektywności energetycznej. Do tego wysokie koszty energii to duże obciążenie finansowe dla gmin, a problem zanieczyszczonego powietrza jest poważnym zagrożeniem dla zdrowia ich mieszkańców. Konieczność działania w zakresie ograniczania emisji jest często postrzegana jako problem, tymczasem gospodarka niskoemisyjna oznacza opłacalne dla gminy inwestycje przynoszące poprawę jakości życia każdego jej mieszkańca, czyli czystsze powietrze, oszczędności w zakresie kosztów energii i bezpieczeństwo energetyczne - mówi Tomasz Pawelec, ekspert ds. gospodarki niskoemisyjnej w Consus Carbon Engineering.

Podkreśla, że znaczna część realizowanych przez gminy inwestycji, takich jak nowe budynki, infrastruktura drogowa, transport publiczny, to tak naprawdę działania w zakresie gospodarki niskoemisyjnej, trzeba je tylko odpowiednio systemowo zaplanować i ocenić ich wpływ na ograniczenie emisji zanieczyszczeń i zużycie energii. Opracowanie systemowych działań związanych z ograniczaniem emisji zanieczyszczeń, efektywnością energetyczną i odnawialnymi źródłami energii, w zatwierdzonej przez radę gminy strategii będzie wkrótce wiązało się z dodatkowymi korzyściami dla samorządów. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) zapowiada, że inwestycje i działania edukacyjne zamieszczone w tzw. "Planie gospodarki niskoemisyjnej" będą mogły łatwo i szybko uzyskać wysokie dofinansowanie unijne już w latach 2014-2020. Szczególnie dla działań w zakresie transportu publicznego i związanej z nim infrastruktury taki plan może być nawet warunkiem ubiegania się o dofinansowanie. W ogłoszonym właśnie przez NFOŚiGW konkursie można uzyskać dotację na opracowanie takiego profesjonalnego planu działań.

O przyznaniu dofinansowania decyduje kolejność zgłoszeń wniosków z deklaracjami gmin o chęci przystąpienia do opracowania planu. Dofinansowanie pokrywa aż 85 procent kosztów planu Ponieważ programy ekologiczne często przerastają możliwości finansowe lokalnych władz NFOŚiGW dofinansuje aż 85 procent kosztów przygotowania "Planu gospodarki niskoemisyjnej" dla gmin lub związków gmin przeznaczając na ten cel 10 mln zł ze środków Funduszu Spójności. Z pozostałej kwoty minimum 5 procent środków musi pochodzić ze środków własnych gminy, a reszta może być ujęta w ramach innych źródeł finansowania (środki zewnętrzne, np. program KAWKA dotyczący ochrony powietrza). Przy przeciętnym koszcie opracowania planu na poziomie kilkudziesięciu tysięcy złotych (dla średniej wielkości gminy), wymagany minimalny wkład własny gminy będzie na poziomie jedynie 1000-3000 złotych. Plan ma precyzyjnie określić jak podnieść efektywność energetyczną, czyli obniżyć koszty zużycia energii, a także jak poprawić jakość powietrza w gminach. Opracowanie takiego planu zwiększa możliwości przyszłego finansowania tych działań. Jak przygotować dobry plan?

– Przygotowanie planu zgodnego ze wszystkimi wytycznymi NFOŚiGW to złożone lecz opłacalne dla samorządów przedsięwzięcie, ze względu na stosunkowo łatwy dostęp do finansowania zawartych w planie projektów. Dużym ułatwieniem dla gmin jest możliwość zlecenia opracowania planu zewnętrznym podmiotom, ponieważ taki koszt jest przewidziany w ramach dofinansowania. Należy pamiętać, że instytucja finansująca może kontrolować rezultaty naszych działań, dlatego kolejne etapy realizacji muszą być precyzyjnie udokumentowane, a efekty prac monitorowane. Plan musi zawierać dokładnie wyliczone obecne poziomy zużycia energii i emisji zanieczyszczeń na terenie gminy, na których podstawie wyznaczane są cele w zakresie ich redukcji oraz wzrostu udziału energii ze źródeł odnawialnych. Dobry plan, podlegający dofinansowaniu, musi uwzględniać konkretne działania w zakresie oszczędności energetycznej gminnej infrastruktury i sposobów monitorowania efektów prac. Istotnym elementem są działania edukacyjne i promocyjne wśród urzędników i mieszkańców, bez czego realizacja takiego planu może okazać się niemożliwa - wyjaśnia Tomasz Pawelec z Consus Carbon Engineering.

Jak zgłosić się do konkursu? Warunkiem przyznania dofinansowania jest złożenie w NFOŚiGW między 2 września a 31 października 2013 r. wniosku zawierającego formalną deklarację rady gminy (uchwałę) o woli opracowania i wdrożenia planu gospodarki niskoemisyjnej wraz z harmonogramem prac. O dofinansowaniu decyduje kolejność zgłoszeń.