Oczekiwanie to wzrosło po przyjęciu w Unii Europejskiej dyrektywy 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych. Choć termin transpozycji tej dyrektywy do prawa krajowego upłynął jednak już dawno, w grudniu 2010 roku, dotychczas rząd nie jest w stanie przedstawić spójnych i gwarantujących zrównoważony rozwój OZE w Polsce, nowych rozwiązań prawnych. Strategicznym celem przyjęcia przepisów implementujących dyrektywę 2009/28/WE powinno być nie tylko zapewnienie odpowiedniego udziału "zielonej energii" w konsumpcji energii finalnej, co najmniej na określonym w dyrektywie poziomie 15% w roku 2020, ale także stworzenie trwałych podstaw dla systematycznego zwiększania tego udziału w następnych dekadach. Niestety, mimo niewątpliwego postępu redakcyjnego, choć nie merytorycznego, jaki nastąpił w okresie od 22 grudnia ubiegłego roku, kiedy Ministerstwo Gospodarki opublikowało pierwszy, mocno kontrowersyjny projekt ustawy, proponowane kolejne wersje nie spełniają tych oczekiwań.

Prezentowane publicznie wyjaśnienia i oświadczenia przedstawicieli rządu nie tylko nie rozwiewają, ale wręcz potęgują wątpliwości. Część z nich zawiera niezgodne ze stanem faktycznym, a co najmniej nierzetelne informacje dotyczące, na przykład, kosztów jakie rzekomo ponosi polski konsument z tytułu wsparcia OZE, wysokości tego wsparcia, czy iluzorycznych oszczędności, jakie osiągnie się poprzez wdrożenie nowych zasad systemowych. Także ostatnia wersja projektu ustawy z 9 października br. nadal budzi zasadnicze wątpliwości, w tym zastrzeżenia natury konstytucyjnej i obawy, iż naruszone może być także prawo europejskie. Najpoważniejsze zarzuty natury konstytucyjnej i dotyczące naruszeń prawa gospodarczego dotyczą:

- nierównego traktowania podmiotów, w tym podważającego zaufanie do władzy publicznej odbierania praw nabytych podmiotom już działającym w tych dziedzinach, bez wskazania, jakie istotne przesłanki społeczne i gospodarcze miałyby być w ten sposób chronione i bez satysfakcjonującego odszkodowania;
- nadmiernego ograniczania swobody działalności gospodarczej, w tym administracyjnego regulowania/ograniczania poziomu cen energii, przy utrzymaniu niepewności przyszłych przychodów z tytułu sprzedaży praw majątkowych, jakim są i mają być zielone certyfikaty;
- nieprawidłowości w mechanizmach i określaniu pomocy publicznej, co może prowadzić do nierównego dostępu do pomocy publicznej oraz do kierowania tej pomocy do źródeł nieuprawnionych, a w konsekwencji narazić zarówno Polskę, jak i podmioty, które z takiej pomocy skorzystają na zarzut naruszania warunków konkurencji na jednolitym rynku europejskim ze wszystkimi tego dotkliwymi konsekwencjami;
- braku przepisów przejściowych w stosunku do inwestycji, których proces realizacji rozpoczął się w oparciu o przepisy prawa obowiązujące. Ponadto poszczególne przepisy i definicje są nadal niedopracowane i niespójne, projekt nie tylko zawiera liczne, już wcześniej wykazywane w konsultacjach, błędy techniczne i redakcyjne, ale także interpretacyjnych. Wszystko to potęguje niepewność co do rzeczywistych intencji Rządu i zwiększa ryzyko inwestowania.

Przyjęcie projektu w proponowanym kształcie nie tylko nie spowoduje utrzymania tempa wzrostu inwestycji w sektorach OZE, które osiągnęły największą dojrzałość technologiczną (mała energetyka wodna, lądowa energetyka wiatrowa, biogazownie), ale wręcz przeciwnie, może przyczynić się do załamania procesu inwestycyjnego w latach 2013-2020. Projekt nie odnosi się bowiem w najmniejszym stopniu do sposobów eliminacji, czy łagodzenia zidentyfikowanych już barier inwestycyjnych, w tym zwłaszcza dostępności przestrzeni i zasobów oraz technicznych warunków przyłączenia do sieci, natomiast wprowadza dodatkowe ryzyko regulacyjne, w postaci nieprzejrzystego i niegwarantującego stabilizacji i przewidywalności cen systemu przyznawania świadectw pochodzenia (zielonych certyfikatów), co może zniechęcać instytucje finansowe do udzielania kredytów dla małych i średnich przedsiębiorców.

Pełną treść stanowiska PIGEO można pobrać ze strony: www.pigeo.org.pl/?menu=stanowiska&id