Odpady to obecnie bardzo poważny problem ekologiczny w Polsce. Ponad 86% zebranych odpadów komunalnych trafia u nas na składowiska (GUS w 2009 r.) – prawie dwukrotnie powyżej średniej europejskiej (w Unii Europejskiej średnio 47%).

Jak poprawić gospodarkę odpadami zapewniającą ochronę środowiska? Na to pytanie ma odpowiedzieć Krajowy plan gospodarki odpadami 2014 (Kpgo 2014). To strategiczny dokument, który wytyczna główne kierunki działań w zakresie gospodarki odpadami.

Obecnie rozpoczęły się konsultacje społeczne tego projektu. Czas na zgłaszanie uwag mija 31.08.2010 r. Projekt dostępny jest pod adresem: http://www.mos.gov.pl/artykul/3340_krajowy_plan_gospodarki_odpadami_2014/12523_kosultacje_spoleczne.html

Kto? co? i jak?

Plan gospodarki odpadami dotyczy odpadów powstających w kraju, a w szczególności odpadów komunalnych, odpadów niebezpiecznych, odpadów opakowaniowych i komunalnych osadów ściekowych oraz odpadów przywożonych na teren kraju. Obejmuje pełny zakres zadań koniecznych do osiągnięcia celu: racjonalnej i sprawnej gospodarki odpadami. Zawiera zarówno program zapobiegania powstawaniu odpadów w odniesieniu do poszczególnych rodzajów odpadów, jak i strategię redukcji składowania odpadów ulegających biodegradacji.

Krajowy plan gospodarki odpadami obejmuje m.in. opis aktualnego stanu gospodarki odpadami, w tym rozmieszczenie istniejących instalacji do zagospodarowania odpadów, a także prognozę zmian w zakresie gospodarki odpadami.

Dokument identyfikuje również problemy oraz wskazuje cele w zakresie gospodarowania odpadami z podaniem terminów ich osiągania, ponadto przedstawia harmonogram i sposób finansowania realizacji zadań w zakresie gospodarki odpadami oraz sposób monitoringu i oceny wdrażania planu.

Konsultowany plan dotyczy okresu 2011-2014 oraz perspektywicznie okresu 2015-2022.

Obowiązek opracowywania planów gospodarki odpadami wynika z ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251, z późn. zm.). Plany podlegają aktualizacji nie rzadziej niż co 4 lata.

Konsultowany Krajowy plan gospodarki odpadami 2014 stanowi aktualizację Krajowego planu gospodarki odpadami 2010 (Kpgo 2010), który został przyjęty uchwałą Nr 233 Rady Ministrów z 29 grudnia 2006 r. (M.P. Nr 90, poz. 946). W 2010 r. mija termin jego aktualizacji.

Dostosowanie gospodarki odpadami w Polsce do standardów europejskich to jedno z głównych wyzwań Ministra Środowiska. Rozpoczęte właśnie konsultacje Kpgo 2014 są jednym z ważnych elementów kształtowania systemu zagospodarowania odpadów w Polsce. Celem jest usprawnienie go tak, żeby gospodarka odpadami była w Polsce racjonalna, opłacalna, zgodna z unijnymi wymaganiami, a co za tym idzie bezpieczna dla środowiska i ludzi.
 

***

Jak Unia Europejska chce sobie poradzić z odpadami?

Strategiczne cele gospodarki odpadami wyznaczone przez Unię Europejską dla wszystkich krajów członkowskich to:

Rozdzielenie wzrostu gospodarczego od ilości wytwarzanych odpadów, rozumiane jako dążenie, przy wzroście gospodarczym, do stałego ograniczenia ilości wytwarzanych odpadów:

1) zerwanie powiązań między wzrostem gospodarczym a wykorzystaniem zasobów;

2) osiągnięcie znacznego zmniejszenia ilości wytwarzanych odpadów poprzez inicjatywy zapobiegania powstawaniu odpadów, lepszą efektywność wykorzystania zasobów i przestawienie się na bardziej zrównoważone wzorce produkcji i spożycia;

Hierarchia sposobów postępowania z odpadami:

3) znaczne zmniejszenie ilości odpadów przeznaczonych do unieszkodliwiania, oraz zmniejszenie ilości wytwarzanych odpadów niebezpiecznych, przy jednoczesnym uniknięciu wzrostu emisji zanieczyszczeń do powietrza, wody i gleby;

4) zachęcanie do ponownego użycia, a w stosunku do odpadów, które są nadal wytwarzane, zmniejszenie ich właściwości niebezpiecznych, tak aby stanowiły możliwie najmniejsze zagrożenie;

5) tworzenie preferencji w celu poddawania odpadów procesom odzysku, w szczególności recyklingu;

6) ilość odpadów przeznaczonych do unieszkodliwiania powinna być minimalizowana i powinny być one unieszkodliwiane w sposób bezpieczny dla ludzi i środowiska;

Zasada bliskości:

7) odpady przeznaczone do unieszkodliwiania powinny być przetwarzane tak blisko miejsca ich wytworzenia jak to możliwe, w stopniu, który nie prowadzi do zmniejszenia efektywności przetwarzania odpadów.

źródło: Ministerstwo Środowiska, fot. www.sxc.hu
www.mos.gov.pl