Celem konkursu jest ukazanie działań proekologicznych realizowanych przez przedsiębiorstwa, a także różnorodnych inicjatyw lokalnych służących ochronie środowiska. Tytułem lidera są honorowane firmy i instytucje, które dzięki działaniom na rzecz środowiska naturalnego osiągają sukcesy gospodarcze i społeczne.

Konkurs organizowany jest w czterech kategoriach: przedsiębiorstwo, wyrób, jednostka samorządu terytorialnego oraz stowarzyszenia i fundacje.

Nad jego przebiegiem czuwa powoływana przez Ministra Środowiska Rada Programowa, w skład której wchodzą przedstawiciele instytucji publicznych, organizacji pozarządowych, samorządowych, środowisk gospodarczych oraz mediów. Podstawowymi kryteriami oceny przedsięwzięć zrealizowanych przez jednostki ubiegające się o tytuł „Lidera Polskiej Ekologii” są uzyskany efekt ekologiczny i społeczny, efektywność ekonomiczna oraz uniwersalność, oryginalność i nowoczesność zastosowanych rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyjnych.

Nowością tegorocznej edycji będzie tytuł „Super Lider Polskiej Ekologii”, pozwalający na dodatkowe wyróżnienie jednostek, których działania na rzecz ochrony środowiska nie są jednorazowe, ale systemowe i długoterminowe.

Od pięciu lat laureaci Konkursu „Lider Polskiej Ekologii” w kategorii przedsiębiorstw mogą uczestniczyć w eliminacjach do Europejskiej Nagrody „Biznes dla środowiska” („European Business Awards for the Environment”), organizowanym przez Komisję Europejską.