Realizacja Krajowego Programu Ochrony Powietrza (KPOP), który został ogłoszony wczoraj podczas Forum Ekonomicznego w Krynicy, ma możliwie szybko skutkować zmniejszeniem zanieczyszczenia powietrza, w tym poprzez zmniejszenie stężenia szkodliwych pyłów będących efektem tzw. niskiej emisji, która jest generowana głównie przez użytkowanie domowych pieców na węgiel oraz przez spaliny z transportu drogowego.  

Ministerstwo Środowiska chce to osiągnąć m.in. dzięki utworzeniu Partnerstwa na rzecz poprawy jakości powietrza. Jego celem będzie intensyfikacja i koordynacja współpracy pomiędzy resortami współodpowiedzialnymi za kreowanie polityk mających wpływ na poprawę jakości powietrza w Polsce.

Resort środowiska zapewnia, że dzięki temu upowszechni się świadomość o bezpośrednim związku ochrony powietrza np. z ochroną zdrowia, planowaniem przestrzennym czy bezpieczeństwem energetycznym.

W ramach partnerstwa powołany zostanie komitet sterujący, któremu przewodniczyć będzie minister środowiska. Przy komitecie powstanie kilka zespołów roboczych, jako pierwszy – międzyresortowy zespół do spraw legislacyjnych, który przeanalizuje możliwości wprowadzenia zmian w prawie wskazanych w KPOP.

– W styczniu ustanowiłem ochronę powietrza tegorocznym priorytetem resortu środowiska. Do dziś sporo już udało się zrobić – działamy na rzecz przyjęcia ustawy antysmogowej, wspieramy finansowo inwestycje ograniczające zanieczyszczenie powietrza, udoskonalamy istniejące programy wsparcia i planujemy kolejne. To oczywiście dopiero początek trudnej drogi do celu, jakim jest czyste powietrze w Polsce. Jestem przekonany, że Krajowy Program Ochrony Powietrza znacznie ułatwi nam jego osiągnięcie – powiedział minister Grabowski.

Resort środowiska zapewnia, że opublikowany dziś dokument uwzględnia znaczną część uwag zgłoszonych w ramach konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych. W KPOP znajdują się szczegółowe propozycje zmian prawnych, w tym dotyczące wymagań technicznych dla nowych kotłów opalanych paliwami stałymi oraz wymagania dotyczące jakości paliw, a także lista możliwych źródeł finansowania działań ujętych w Programie.

Ponadto, KOPP zawiera harmonogram działań potrzebnych do osiągnięcia poprawy jakości powietrza w Polsce, w którym wskazano odpowiedzialne za ich realizację podmioty (na poziomie rządowym i samorządowym). Działania podzielono na krótkoterminowe – do zrealizowania do 2018 r. (niektóre z nich wskazano jako priorytetowe do natychmiastowej realizacji), średnioterminowe (do 2020 r.) i długoterminowe (do 2030 r.);

Aby mieć pewność, że KPOP jest właściwie realizowany, ministerstwo ustaliło wskaźniki, które powinny zostać osiągnięte w latach 2018 i 2020. Dodatkowo, Rada Ministrów będzie informowana co 2 lata o postępie realizacji Programu.

Ministerstwo Środowiska deklarowało wcześniej, że do 2020 r. na ochronę powietrza i ograniczenie zanieczyszczeń rząd wyda ok. 12 mld zł.

Kampania „TworzyMY atmosferę”

Wraz z ogłoszeniem Krajowego Programu Ochrony Powietrza resort środowiska zainaugurował kampanię „TworzyMY atmosferę”, której celem jest kształtowanie właściwych zachowań i postaw oraz włączenie społeczeństwa w działania na rzecz ochrony powietrza. 

Od 9 września w głównych stacjach telewizyjnych będą emitowane spoty kampanii „TworzyMY atmosferę”. Mają one uświadomić odbiorcom, jaki wpływ ich indywidualne wybory mają na jakość powietrza, a co za tym idzie – na stan zdrowia i komfort życia ich samych, a także najbliższych członków rodziny.

Resort podkreśla, że za przekroczone normy dotyczące jakości powietrza w naszym kraju odpowiadają przede wszystkim domowe instalacje grzewcze i transport samochodowy.

Oprócz spotów telewizyjnych (w głównych stacjach telewizyjnych oraz stacjach tematycznych) i radiowych (emisja od października) w ramach kampanii będą realizowane m. in. następujące działania: emisja reklam w internecie, działania na portalach społecznościowych i w blogosferze oraz na stronie internetowej kampanii: www.tworzymyatmosfere.pl.

W Gliwicach, Poznaniu, Sosnowcu, Sopocie i Warszawie odbędą się wydarzenia w przestrzeni miejskiej, na które złożą się happeningi i realizowane w formule rodzinnego pikniku spotkania informacyjno-edukacyjne. Ponadto w Warszawie zostaną przeprowadzone badania spirometryczne (pomiar sprawności układu oddechowego) wśród uczestników i kibiców 37. PZU Maratonu Warszawskiego. Kampania będzie realizowana do końca listopada.

– Kampania pokazuje, że dla poprawy stanu powietrza znaczenie mają nawet drobne decyzje – kupno węgla o odpowiednich parametrach, dbanie o sprawność domowego kotła grzewczego, zaprzestanie palenia śmieci czy rezygnacja z używania samochodu, gdy można skorzystać z transportu publicznego lub roweru. Ma też uświadomić, że większość działań ograniczających emisję zanieczyszczeń nie wiąże się z dodatkowymi kosztami. Przeciwnie – w dłuższej perspektywie może przełożyć się na istotne oszczędności w domowym budżecie. Założeniem kampanii jest więc mówienie o ochronie powietrza w sposób pozytywny – pokazywanie dobrych praktyk, budowanie poczucia sprawczości i współodpowiedzialności – mówi Marcin Korolec, sekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska, pełnomocnik rządu ds. polityki klimatycznej. 

Ustawa antysmogowa 

Ważnym elementem walki o lepszą jakość powietrza w Polsce jest procedowana w Sejmie tzw. ustawa antysmogowa. Ustawę, która zakłada przyznanie władzom województw prawa do wprowadzania zakazów użytkowania domowych pieców węglowych, posłowie poparli już w drugim czytaniu. Przeciwko przygotowanej przez posła PO Tomasza Arkita ustawie głosowały tylko PiS i Zjednoczona Prawica.

Ustawa antysmogowa zawiera regulacje pozwalające sejmikom wojewódzkim na określanie rodzaju i jakość paliw stałych dopuszczonych do stosowania i parametry techniczne lub parametry emisji urządzeń do spalania.

Sejmiki będą mogły zakazywać czasowo stosowania określonych instalacji. Uchwały w tym przypadku będą musiały wskazywać granice obszaru objętego ograniczeniami oraz czas ich obowiązywania. Sejmiki wojewódzkie będą mogły też określić rodzaje podmiotów bądź instalacji, które będą wyłączone z ograniczeń lub zakazów.

W Senacie do ustawy antysmogowej zaproponowano poprawki, które mają zmniejszyć przyjęte przez posłów restrykcje. Senatorowie zaproponowali m.in., aby mieszkańcy ogrzewający mieszkania piecami nie musieli wymieniać całych instalacji i mogli zamiast tego instalować filtry.

Według Światowej Organizacji Zdrowia, z powodu zanieczyszczeń powietrza przedwcześnie umiera w Polsce średnio 45 tys. osób rocznie. Powodem zanieczyszczeń jest tzw. niska emisja, czyli emisja głównie z domowych pieców węglowych, która sprawia, że zanieczyszczenie powietrza w większości polskich miast przekracza w okresach zimowych dopuszczalne normy.

Na negatywne skutki smogu zwracały dotąd uwagę nie tylko organizacje ekologiczne, ale także m.in. Najwyższa Izba Kontroli. Problem niskiej emisji dotyczy zwłaszcza Krakowa, w przypadku którego – według NIK – normy jakości powietrza są przekroczone niemal przez połowę dni w roku.

Dzisiaj minister środowiska Maciej Grabowski wyraził przekonanie, że parlament przyjmie tzw. ustawę antysmogową. Po pierwszym głosowaniu w Sejmie niejasny jest w zasadzie tylko los poprawek zgłoszonych przez Senat. 

Krajowy Program Ochrony Powietrza (link do dokumentu)

Źródło: gramwzielone.pl