Celem akcji jest zwrócenie uwagi na problem ubóstwa energetycznego i roli, jaką w walce z nim odgrywa zwiększenie efektywności energetycznej.

W akcji „Zielone światło” zorganizowanej przez Towarzystwo na Rzecz Ziemi oraz Zielony Instytut, we współpracy z Gminnymi Ośrodkami Pomocy Społecznej i przy wsparciu lokalnych aktywistów, bierze udział 28 rodzin z województw lubelskiego, małopolskiego i śląskiego – 8 rodzin z Łęcznej, 4 ze Spiczyna, 5 z Goczałkowic Zdroju, 5 z Przeciszowa oraz 6 z Woli. Zdecydowana większość z nich należy do grupy najbardziej zagrożonej ubóstwem energetycznym – są to rodziny wielodzietne o niskim poziomie dochodów. Wymiana oświetlenia poprzedzona została dokładną analizą potrzeb poszczególnych gospodarstw domowych. W mieszkaniach i domach rodzin biorących udział w akcji wszystkie żarówki wymienione zostaną na energooszczędne żarówki LED. Dzieci dostaną też od organizatorów nowe lampki biurkowe LED. Dzięki wymianie oświetlenia niektóre z rodzin będą mogły zaoszczędzić na rachunkach za energię elektryczną nawet 300 złotych w ciągu roku, przy założeniu wykorzystania pełnego oświetlenia domu przez zaledwie godzinę dziennie.

– Nasza akcja ma na celu pomóc ubogim rodzinom przynajmniej częściowo wyjść z błędnego koła w jakim się znalazły. Jako, że muszą liczyć każdy grosz, przy wymianie źródeł światła często sięgają po produkt z pozoru tańszy i zamiast energooszczędnych lamp LED wybierają żarówki starego typu. W efekcie płacą znacznie wyższe rachunki za energię elektryczną – powiedział Robert Wawręty z Towarzystwa na Rzecz Ziemi. – Nowe oświetlenie LED to dopiero pierwszy krok i liczymy, że znajdą się środki, które pomogą rodzinom biorącym udział w akcji w wymianie najbardziej energochłonnych urządzeń domowych, takich jak np. nieefektywne lodówki.

Ubóstwo energetyczne to w Polsce poważny problem, który z czasem może jeszcze narastać. Z danych GUS wynika, że tylko w pierwszej dekadzie XXI w. prąd drożał w naszym kraju średnio o 3% rocznie. Z uwzględnieniem parytetu siły nabywczej, energia elektryczna w Polsce należy do najdroższych w UE. Również udział środków przeznaczanych w naszym kraju przez gospodarstwa domowe na energię (łącznie elektryczną i cieplną) w ogólnej kwocie wydatków należy do jednego z najwyższych w UE i wynosi 11% wydatków ogółem. Dla porównania średnia unijna utrzymuje się na poziomie 7%.

Z opublikowanej w czerwcu br. przez Instytut Badań Strukturalnych „Mapy wydatków energetycznych Polaków” wynika, że konsekwencje dalszego wzrostu cen energii elektrycznej poniosą najbardziej liczne gospodarstwa domowe, w szczególności rodziny wielodzietne, takie jak te, które biorą udział w akcji „Zielone światło” TnZ i ZI. Wzrost cen energii cieplnej będzie natomiast najbardziej odczuwalny dla osób zamieszkujących nieocieplone, stare budynki o dużej powierzchni, szczególnie na wsiach i w mniejszych miastach. Zwiększenie efektywności energetycznej gospodarstw domowych – w zakresie energii elektrycznej i energii cieplnej – jest jednym ze sposobów na ograniczenie, a docelowo eliminację ubóstwa energetycznego.

– Wymiana 250 milionów punktów świetlnych na energooszczędne żarówki LED może w skali kraju przynieść oszczędności rzędu 12-15 mld zł/rok. Dla ograniczenia społecznego problemu ubóstwa energetycznego konieczne jest systemowe wsparcie milionów Polek i Polaków nie będących w stanie zapłacić rachunków – powiedział Dariusz Szwed z Zielonego Instytutu. – Zgodnie z obecnie obowiązującą ustawą Prawo energetyczne, gminy mogą dopłacać do rachunków za prąd tzw. dodatek energetyczny. Te publiczne środki trafiają do koncernów energetycznych, a osoby ubogie dalej płacą wysokie rachunki. Konieczna jest zmiana zapisów tej ustawy tak, żeby samorządy mogły gospodarstwom domowym w ubóstwie energetycznym przekazywać żarówki LED. Z uwagi na wielki potencjał oszczędności w tym obszarze byłby to bardzo efektywny sposób zagospodarowania środków publicznych.

Źródło: Towarzystwo na rzecz Ziemi, Zielony Instytut