"Najbardziej prawdopodobnym scenariuszem zmian warunków termicznych w Polsce w latach 2011-2030 jest wzrost średniej temperatury o 1,0 lub nawet o 1,3 stopnia Celsjusza w stosunku do średniej temperatury dwudziestolecia 1971-1990 - mówi PAP prof. Mirosław Miętus z IMiGW, koordynator projektu. - Dotychczasowe tempo zmian temperatury wynosiło 1 stopień Celsjusza na 50 lat, a w przypadku zimy tempo zmian wynosiło 2 stopnie na 50 lat. Możemy więc mówić o przyspieszeniu wzrostu temperatury."

Według prof. Miętusa, w porównaniu z innymi regionami świata, tempo zmiany temperatury w Polsce jest nieco szybsze. To cecha całej Europy Środkowej. Chociaż istnieją rejony, np. na wysokich szerokościach geograficznych, gdzie temperatura wzrasta jeszcze szybciej niż u nas.

Jeśli chodzi o zmiany związane z opadami, z wcześniejszych badań klimatycznych, prowadzonych w ramach innego projektu, wynikło, że w przyszłych dekadach suma opadów w ciągu roku w Polsce może się zmniejszyć. Opady będą zdarzały się rzadko, ale będą intensywne i może dochodzić nawet do takich sytuacji, kiedy w ciągu trzech-czterech dni spadnie tyle, co w zwykle w ciągu całego lata. Polsce będą więc grozić zarówno powodzie, jak i susze.

Czy takie scenariusze są realne? Nad ich weryfikacją pracuje obecnie zespół prof. Miętusa. Naukowiec zaznacza, że wyniki tych prac będą znane nie wcześniej niż wiosną.

Jakie skutki społeczne mogą się wiązać ze zmianami klimatu? "Ograniczenie dostępu do wody może stać się barierą rozwoju społeczeństwa. Być może konieczne będzie sięgnięcie do głębszych złóż wody czy wykorzystanie powierzchniowych zbiorników wodnych. Brak wody może prowadzić również do migracji ludności na tereny z łatwiejszym dostępem do wody" - wymienia prof. Miętus. Jednak szczegółowe analizy wpływu zmian klimatu na społeczeństwo będą prowadzone w dalszej części projektu.

W opracowywaniu scenariuszy zmian klimatu Polski brane są pod uwagę zarówno czynniki związane z działalnością człowieka, jak i inne czynniki. "W prognozach klimatycznych pod uwagę musi być wzięta naturalna zmienność klimatu: procesy astronomiczne związane ze zmianami cech orbity, aktywność słoneczna, aktywność wulkaniczna, aktywność prądów morskich, naturalna fluktuacja koncentracji gazów cieplarnianych w atmosferze" - wylicza prof. Miętus.

Klimatolog zaznacza, że w atmosferze ziemskiej zawsze występowały naturalne gazy cieplarniane. "Gdyby wcale ich nie było, temperatura na Ziemi wynosiłaby -17 stopni Celsjusza. A w związku z ich obecnością mamy naturalny efekt cieplarniany, dzięki któremu średnia temperatura na Ziemi wynosi +15 stopni" - dodaje.

Efekt cieplarniany jest jednak zwiększony przez człowieka, który dodatkowo wprowadza do atmosfery gazy cieplarniane.

Aby móc przewidzieć zmiany klimatu, należy rozważyć różne scenariusze rozwoju społeczno-gospodarczego. Wiadomo, że silne ograniczenie emisji gazów cieplarnianych już teraz, przyniosłoby widoczne efekty pod koniec trzeciej dekady XXI wieku, jednak wiązałoby się z wieloma poważnymi wydatkami i ograniczeniami.

Klimatolodzy zastanawiają się też, jak zmieni się klimat, jeśli na początku przyszłej dekady emisja gazów cieplarnianych się nie zmieni, a dopiero z czasem zacznie spadać. Rozważany jest też najczarniejszy scenariusz: jak zmieni się klimat, jeśli emisja gazów cieplarnianych wcale nie zmaleje, lecz będzie się rozwijać tak, jak do tej pory.

Profesor Mirosław Miętus jest przekonany, że wyniki badań prowadzonych w ramach projektu potwierdzą występowania globalnego ocieplenia.

Projekt "Wpływ zmian klimatu na środowisko, gospodarkę i społeczeństwo" rozpoczął się w 2009 roku, a zakończy się w 2012 r. Jest finansowany w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka.