Nowa analiza krajowych planów i polityk w sześciu krajach Europy Środkowej i Wschodniej ujawnia niewystarczające działania w celu zwalczania ubóstwa energetycznego. W raporcie przygotowanym przez organizacje pozarządowe i naukowców z całej Europy stwierdzono, że Chorwacja, Czechy, Węgry, Polska, Słowacja i Słowenia nie zapewniły jasnej definicji ubóstwa energetycznego w swoich planach krajowych, co jest absolutnym minimum wymaganym przez UE.

Państwa członkowskie są zobowiązane na mocy prawa UE do stosowania krajowych planów w zakresie energii i klimatu (NECP) oraz długoterminowych strategii renowacji (LTRS) w celu określenia definicji i wskaźników, ram czasowych i polityk mających na celu ograniczenie ubóstwa energetycznego. Niedawno Komisja Europejska określiła obywateli dotkniętych ubóstwem energetycznym jako jeden z trzech kluczowych priorytetów dla odbudowy i opublikowała swoje wytyczne w sprawie ubóstwa energetycznego, aby zachęcić państwa członkowskie do działania.

Z niniejszego raportu wynika, że ​​narzędzia, polityki i środki we wszystkich analizowanych krajowych planach w zakresie energii i klimatu nie są w stanie wyeliminować podstawowych przyczyn ubóstwa energetycznego w Europie. Ponadto żaden z krajów objętych raportem, z wyjątkiem Czech, nie przedstawił ostatecznych długoterminowych strategii odbudowy (LTRS). Czeski LTRS nie zawiera również przeglądu środków zwalczania ubóstwa energetycznego, które ma poważny wpływ na regiony węglowe Ústecký i Moravskoslezský .

Ubóstwo energetyczne jest stale palącym problemem dla wszystkich sześciu krajów. Na przykład w Słowenii 22,7% ludności mieszka w mieszkaniach z przeciekającym dachem, zawilgoconymi ścianami, zawilgoconymi podłogami lub zgniłą ramą okienną. W 2017 r. w Chorwacji 17,5% ludności nie było w stanie terminowo regulować rachunków za media z powodu trudności finansowych, podczas gdy średnia UE wynosi 6,6%. Słowacja ma również jeden z najwyższych poziomów wydatków na rachunki za energię w porównaniu z całkowitym wydanym budżetem gospodarstw domowych (23,4%) w UE.

W raporcie wezwano państwa członkowskie do natychmiastowego zajęcia się problemem ubóstwa energetycznego i poprawy jakości życia ludzi, ponieważ trwająca pandemia zmusza miliony ludzi do życia w domach ubogich w energię. Proponuje również rozwiązania i wzywa Komisję Europejską do zapewnienia ambitnego, wyodrębnionego finansowania renowacji mieszkań i zaproponowania środków, które przynajmniej trzykrotnie zwiększyłyby obecny wskaźnik renowacji, dostosowując jednocześnie wszystkie niezbędne przepisy, aby zapewnić dotarcie do gospodarstw domowych dotkniętych ubóstwem energetycznym.

Dołącz do konferencji o raporcie

Przeczytaj Raport

Dyrektor CAN Europe, Wendel Trio powiedział:

„Jest oczywiste, że liderzy Europy Środkowo-Wschodniej muszą natychmiast rozpocząć opracowywanie krajowych polityk i środków ochrony dla najbardziej wrażliwych gospodarstw domowych i połączyć te polityki ze środkami dotyczącymi efektywności energetycznej, energii odnawialnej, renowacji budynków i ochrony wrażliwych konsumentów.Odblokowanie budżetu UE i zwiększenie celu klimatycznego UE na 2030 r. na grudniowym posiedzeniu Rady Europejskiej nie tylko wesprze opracowywanie i wdrażanie tych środków, ale także pomoże UE zbliżyć się o krok do osiągnięcia celów porozumienia paryskiego .

Martha Myers-Lowe, działaczka na rzecz ubóstwa energetycznego Friends of the Earth Europe, powiedziała:

„Gdy kryzys związany z Covid-19 popycha tej zimy miliony europejskich gospodarstw domowych na skraj ubóstwa, ubogich energetycznie w Europie zawodzi seryjna bezczynność. Analiza ta pokazuje, że żaden z analizowanych przez nas krajów nie radzi sobie z powszechnym ubóstwem energetycznym - nie są nawet blisko osiągnięcia podstawowego minimum UE. Wzywamy państwa członkowskie do ponownej oceny ich planów w świetle unijnej fali renowacji, w celu uzyskania zielonego wsparcia priorytetowego dla dotkniętych ubóstwem energetycznym oraz do państw członkowskich, aby wprowadziły rozwiązania, dzięki którym nikt nie zostanie pozostawiony w ciemności i zimnie ”.

Wojciech Szymalski, Fundacja ISD, Polska:

„Ubóstwo energetyczne jest dużym problemem w Polsce i ma silną korelację ze stopniem zanieczyszczenia powietrza. Większość zanieczyszczeń powietrza w Polsce pochodzi z małych pieców węglowych stosowanych w mieszkaniach prywatnych. Piece trzeba wymieniać, ale wielu ludzi na to nie stać. Tutaj ubóstwo energetyczne jest głębsze niż tylko poziom rachunków za energię. Pomimo faktu, że władze krajowe zaczęły rozwiązywać ten problem w ramach programu „Czyste powietrze”, nadal pozostaje wiele do zbadania i zrobienia. Władze lokalne i organizacje społeczne mogłyby być bardziej aktywne w udzielaniu wsparcia, ale wydaje się, że jest to blokowane przez prawo krajowe. Ten lokalny potencjał musi zostać uwolniony. ”

Miljenka Kuhar, DOOR, Chorwacja:

„Ubóstwo energetyczne jest nie tylko pilną kwestią dla milionów obywateli Europy, ale także kwestią, która wymaga wielosektorowego podejścia. Jej przyczyny są głęboko zakorzenione w osobistym statusie społeczno-ekonomicznym, ale jej konsekwencje wykraczają poza finansowe aspekty życia człowieka i powodują znaczne obciążenie emocjonalne oraz wpływ na zdrowie fizyczne i psychiczne. Gdy mówimy o ubóstwie energetycznym, często pomija się kwestie takie jak zdrowie, aspekt płci lub ogólne samopoczucie. Ale dla obywateli żyjących w gospodarstwach domowych ubogich energetycznie są to pilne problemy. Jest to tylko jeden z powodów, dla których należy przełamać granice między sektorami, gdy mówi się o ubóstwie energetycznym i rozpoczyna otwartą i integracyjną dyskusję nie tylko na temat energetycznych aspektów ubóstwa energetycznego, ale także aspektów finansowych, etycznych, płci i zdrowia.

Dušana Dokupilová, Institute for Forecasting, Slovak Academy of Sciences, Słowacja:

„Ubóstwo energetyczne jest problemem, którego bardzo się boimy. Instytucje państwowe boją się uczestniczyć w jego rozwiązaniach. Może to wynikać z bardzo niskiego zrozumienia problemu ubóstwa energetycznego z powodu braku głębokiej analizy krajowej. W tym kontekście słowacki KPK wykazuje bardzo małe zainteresowanie rozwiązaniem problemu ubóstwa energetycznego. Słowacka Akademia Nauk jest jedną z pierwszych instytucji na Słowacji, które podjęły działania mające na celu wyjaśnienie tego złożonego problemu ”.

Tomislav Tkalec, FOCUS Association for Sustainable Development / Friends of the Earth Słowenia:

„Słoweński krajowy plan w dziedzinie energii i klimatu nie zawiera jasnej definicji ubóstwa energetycznego ani żadnych sprecyzowanych celów, stąd postępy i skuteczność środków zapobiegawczych nie mogą być monitorowane. Choć KPK przewiduje, że definicja ubóstwa energetycznego wraz ze wskaźnikami i celami zostanie przyjęta do 2021 r., rząd powinien przyspieszyć ten proces. W ramach projektu EmpowerMed w ramach programu Horyzont 2020, FOCUS będzie nadal dążyć do lepszych rozwiązań politycznych, a także zapewniać praktyczne środki zwalczania ubóstwa energetycznego. Na szczęście trwają też programy rządowe mające na celu walkę z ubóstwem energetycznym, takie jak wspieranie inwestycji w efektywność energetyczną i doradztwo energetyczne w gospodarstwach domowych, prowadzone przez EkoFundusz. ”

Raport „Walka z ubóstwem energetycznym poprzez krajowe plany w zakresie energii i klimatu: priorytet czy pusta obietnica?” Zostanie zaprezentowany na forum „Prawo do energii” w dniu 3 grudnia o godzinie 10:00. Przedstawiciele Komisji Europejskiej, naukowcy i przedstawiciele organizacji pozarządowych, którzy przyczynili się do powstania raportu, będą debatować nad koniecznymi kolejnymi krokami w celu przyspieszenia polityki i środków ochrony Europejczyków dotkniętych ubóstwem energetycznym.

Przeczytaj Raport