Niejednokrotnie, niezamożne gminy wiejskie – gdzie realizowane są inwestycje w energetykę wiatrową – nie mają środków na finansowanie prac nad planami zagospodarowania przestrzennego. Dlatego udział i zaangażowanie inwestora, który chce zbudować farmę wiatrową, jest powszechnie oczekiwane społeczne, podobnie jak podejmowanie innych przedsięwzięć przez na rzecz rozwoju gminy (np. remonty budynków czy inwestycje w infrastrukturę drogową). Eksperci potwierdzają jednoznacznie legalność finansowania zmian z MPZP.

Finansowanie procedury planistycznej w gminie przez podmioty zewnętrzne w orzecznictwie sądów administracyjnych

Wojciech Dmochowski, adwokat:

Podstawę stanowić miałby art. 21 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ("Ustawa"). Przepis ten stanowi, że za wyjątkiem sytuacji określonych w art. 21 ust. 2 Ustawy, koszty sporządzenia planu miejscowego obciążają budżet gminy. Co wynika z powołanego przepisu bardzo przejrzyście wskazane zostało w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 29 października 2008 roku (sygn. akt. II SA/Gd 799/07). W wyroku tym wskazano, że zgodnie z art. 21 ust. 1 Ustawy, gmina nie może domagać się ponoszenia i pokrywania kosztów sporządzenia miejscowego planu np. przez właścicieli nieruchomości objętych postanowieniami planu, czy też od innych zainteresowanych sporządzaniem planu. Pokrycie tych kosztów przez podmioty zewnętrzne jest, zdaniem Sądu, kwestią wewnętrzną Gminy. A zatem w sytuacji, gdy procedura planistyczna została zachowana, udział materialny podmiotu zewnętrznego nie stanowi podstawy stwierdzenia nieważności uchwały o przyjęciu planu.

Tak więc, zdaniem składu orzekającego, norma art. 21 ust. 1 Ustawy nie ustanawia zakazu korzystania przez gminę w ramach procedury planistycznej z pomocy podmiotów zewnętrznych. Gmina nie ma jednak prawa żądania, aby inne podmioty udzieliły jej pomocy przy sporządzaniu miejscowego planu. A zatem gmina może uzyskać wsparcie w przeprowadzaniu procedury planistycznej, o ile wsparcie to ma charakter dobrowolny. W praktyce jedynymi podmiotami chętnymi do pomocy gminie w realizacji procedury planistycznej są osoby zainteresowane uchwaleniem planu (np. w celu realizacji inwestycji). Trudno bowiem wyobrazić sobie, aby ktokolwiek niezainteresowany uchwaleniem planu miejscowego dobrowolnie partycypował w niemałych przecież kosztach jego sporządzenia.

Wobec jednoznacznego i bardzo przejrzystego stanowiska opisanego powyżej niemałym zaskoczeniem było pojawienie się poglądu odrębnego. Pogląd taki wyrażony został w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 10 stycznia 2012 (sygn. akt II SA/Op 471/11), w którym stwierdzono m.in., że skorzystanie przez gminę w ramach procedury planistycznej z pomocy materialnej inwestora zainteresowanego uchwaleniem miejscowego planu może wywoływać uzasadnione wątpliwości co do bezstronnego działania organu, a nadto, że organ gminy, zgodnie z art. 21 ust. 1 Ustawy, powinien był sporządzić samodzielnie wszystkie opracowania do prognozy oddziaływania na środowisko.

Stanowisko WSA w Opolu zostało jednak szybko skorygowane przez Naczelny Sąd Administracyjny. W wyroku z dnia 6 lipca 2012 roku (sygn. akt II OSK 996/12), Naczelny Sąd Administracyjny w pełni podzielił pogląd wyrażony w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, którego treść została omówiona powyżej.

Nie ulega więc kwestii, że, w opinii orzecznictwa, obowiązujące przepisy nie zawierają zakazu korzystania przez gminę z pomocy osób trzecich przy ponoszeniu kosztów procedury planistycznej. A nadto, fakt skorzystania z takiej pomocy, nie może stanowić podstawy stwierdzenia nieważności uchwały rady gminy w sprawie przyjęcie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Gmina nie może być bowiem "karana" za to że jej włodarze wykazują się zaradnością i realizują zadania gminy w ramach planowania przestrzennego z jak najmniejszym obciążeniem budżetu.