Pociągami nie jeździmy zbyt często

Przynajmniej raz w roku z pociągów międzynarodowych, krajowych lub regionalnych korzysta 64% Polaków. Pod tym względem plasujemy się blisko średniej europejskiej, która wynosi 67%. Do tego środka transportu w ciągu roku wsiada najwięcej Niemców (80%) oraz Austriaków (78%). Za kolejami zdecydowanie nie przepadają natomiast Estończycy (39%) oraz Litwini (33%). W tych państwach ani jednej podróży pociągiem w ciągu roku nie odbyło odpowiednio 66 i 61% osób.

Jak często pociągami jeździ 2/3 Europejczyków, czyli ci, którzy w ogóle z nich korzystają? Jeśli dokładniej przyjrzeć się zgromadzonym danym, częstotliwość podróży odbywanych tym środkiem transportu nie napawa optymizmem. Tylko 6% mieszkańców Unii Europejskiej pociągiem pokonuje jakąś odległość przynajmniej raz w tygodniu, 35% – przynajmniej kilka razy w roku i aż 31% – najwyżej raz w roku. Częstotliwość korzystania z kolei jest zatem mała.

Pociągiem co najmniej raz w tygodniu jeździ najwięcej Luksemburczyków – aż 16%. Za nimi plasują się Czesi i Austriacy z 12%. Natomiast tylko 1% Estończyków, 2% Chorwatów, Greków, Łotyszów, Litwinów i Hiszpanów wybiera ten środek transportu podczas krótkich podróży do szkoły, pracy czy sklepu. W Polsce jest niewiele lepiej – pociągiem najrzadziej co tydzień jeździ tylko 3% pytanych osób.

Co musi się zmienić, byśmy chętniej wsiadali do pociągów?

Być może Polacy korzystaliby częściej z kolei, ale nie są z nich zbytnio zadowoleni. Co prawda jeszcze dwa lata temu było 29% ukontentowanych osób. Dziś liczba ta wynosi 39%, ale i tak sporo odbiegamy od pozostałych mieszkańców kontynentu, z których to aż 58% jest zadowolonych z usług przewoźników. Podobnie jak my swoje koleje oceniają Włosi, a gorzej tylko Bułgarzy i Estończycy. Najlepiej transport kolejowy widzą natomiast Finowie – usatysfakcjonowanych jest 80% z nich.

Na wzrost zadowolenia Polaków w ciągu ostatnich dwóch lat wpłynęła prawdopodobnie lepsza dostępność rozkładów jazdy. Zadowolonych z informacji jest 65% ankietowanych w Polsce, tylko o 3% mniej niż w całej UE i aż o 16% więcej niż dwa lata temu. Przy interpretacji tegorocznych wyników podkreśla się jednak, że w 2011 roku sondaż przeprowadzany był niedługo po bardzo źle przygotowanej zmianie rozkładów jazdy. Pasażerowie dobrze jeszcze wtedy pamiętali powstały bałagan.

Polacy podobnie jak pozostali Europejczycy oceniają łatwość zakupu biletów. Zadowolonych jest 63% polskich i 67% europejskich ankietowanych, niezadowolonych zaś odpowiednio 30% i 25%.

Uważamy, że na dworcach kolejowych jest trochę czyściej. 48% Polaków ocenia ten aspekt kolei pozytywnie, dokładnie tyle samo negatywnie. W 2009 roku dużo więcej, bo aż 71% osób stwierdziło, że jest brudno. Gorzej oceniamy czystość pociągów, w tym toalet. W ciągu dwóch lat nastąpił wzrost dobrych ocen o 11% i teraz dobrze o ich utrzymaniu wypowiada się 37% Polaków.

Od reszty Europy różnimy się znacząco, jeśli chodzi o samo funkcjonowanie kolei. Częstość pociągów dobrze ocenia 59% obywateli UE, źle – 22%. Niezadowolona z niej jest natomiast prawie połowa pytanych Polaków (49%), w lepszych barwach widzi ją 39% osób. Jeszcze gorzej jest z punktualnością. Poza naszym krajem pozytywnie wypowiada się o niej 55% mieszkańców. Rozczarowanych solidnością przewoźnika jest 30%. W Polsce pociągi przyjeżdżają punktualnie tylko według 36% respondentów. Niezgodnie z rozkładem kursują zdaniem 56% Polaków. To najgorsze wyniki wśród wszystkich 28 państw Unii Europejskiej. Polski koleje tym samym znalazły się na szarym końcu.

Komisja Europejska mimo wszystko stawia na kolej

Jak doniósł portal Euractiv.pl w dniu prezentacji wyników badań, Unia Europejska i firmy z branży przeznaczą na poprawę jakości kolei prawie 1 mld euro. Oznacza to potrojenie dotychczasowych funduszy badawczo-innowacyjnego programu "Shift2Rail", którego efekty mają przekonać Europejczyków, aby przesiedli się z samochodów i samolotów do pociągów.

Pieniądze na S2R pochodzić będą z budżetu ogólnego unijnego programu wspierania badań i innowacyjności Horyzont 2020. UE przeznaczy 450 mln euro, jednak będzie można z nich skorzystać dopiero, gdy partnerzy prywatni wyłożą co najmniej 470 mln euro. Wprojekcie jak na razie bierze udział 8 firm, m.in. Alstom, Siemens i Bombardier. Wszystkie zobowiązały się już do wyłożenia przynajmniej 30 mln euro na badania. Kolejne firmy mają dołączać do programu w nadchodzących latach.

Koleje to jedna z najbardziej środowiskowoneutralnych form transportu, ale przewożą co roku w Europie tylko 10% wszystkich towarów i 6% pasażerów. Komisja Europejska chce to zmienić.

Wyniki badań "Zadowolenie Europejczyków z usług kolejowych" dostępne są na stronie ec.europa.eu/public_opinion/flash/fl_382a_en.pdf. Ankietę przeprowadzono we wrześniu 2013 r. wśród ponad 26 tys. osób. W każdym z 28 krajów członkowskich Unii Europejskiej o kolej zapytano niecały tysiąc osób.

Urszula Drabińska, ChronmyKlimat.pl
fot. Wojciech Szymalski

Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada Fundacja – Instytut na rzecz Ekorozwoju, poglądy w nim wyrażone nie odzwierciedlają oficjalnego stanowiska Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.