W 28-stronicowym opracowaniu ekspert niezależnego ośrodka badawczo-analitycznego – doktor nauk społecznych i absolwent studiów podyplomowych z zakresu integracji europejskiej wykazuje, że zmianę modelu gospodarki na opartą na innowacjach i ekologicznych technologiach wymusza na Polsce Unia Europejska. Żaden polski rząd nie wypracował i nie przyjął dotychczas długofalowej strategii rozwoju kraju ani polityki rozwoju niskoemisyjnej gospodarki. W takich warunkach wdrożenie unijnego pakietu energetyczno-klimatycznego może okazać się bardzo kosztowne.

Wymagania stawiane przez Wspólnotę Polsce i innym państwom Europy Środkowo-Wschodniej nie uwzględniają specyfiki energetycznej tych krajów. Zaproponowany pakiet wprowadza, w porównaniu do protokołu z Kioto, wyższe zobowiązania i nie uwzględnia redukcji dokonanych w krajach postkomunistycznych w latach 90. Stwarza co prawda szansę lepiej rozwiniętym i dysponującym przewagą technologiczną krajom, ale jednocześnie wymaga poniesienia dużych kosztów przez gospodarki słabsze i opierające się na węglu. Skala koniecznych inwestycji będzie niewspółmierna do stopnia rozwoju ekonomicznego Polski – twierdzi autor publikacji.

Skutkiem implementacji pakietu może być wzrost kosztów produkcji, spadek konkurencyjności gospodarki i w konsekwencji odpływ niektórych przemysłów poza granice kraju. Możliwy jest również spadek tempa wzrostu PKB i zwiększanie bezrobocia.

Ratunkiem mogłoby okazać się złagodzenie unijnego pakietu energetyczno-klimatycznego. Wskutek względnie małej aktywności rządu na arenie międzynarodowej wydaje się to obecnie niemożliwe, konieczna okazuje się więc zasadnicza zmiana modelu polskiej gospodarki. Wymaga to opracowania długofalowej polityki rozwoju niskoemisyjnej gospodarki i będzie sporym wyzwaniem dla polskiego rządu. W Polsce nie ma bowiem tradycji przygotowywania strategii politycznych ukierunkowanych na rozwiązywanie konkretnego problemu, które jednocześnie łączyłyby w sobie działania kilku ministerstw, czego wymagałaby właśnie strategia niskoemisyjnej polityki gospodarczej zintegrowanej z polityką klimatyczną.

Międzyresortowy zespół mający wypracować narodowy program rozwoju gospodarki niskoemisyjnej powołano dopiero w grudniu 2010 roku. Na jesieni bieżącego roku odbędą się wybory parlamentarne, nie jest więc pewne, że wspomniana polityka w ogóle powstanie. Strategią, która w największym stopniu wskazuje na priorytety rządu odnoszące się do niskoemisyjnej gospodarki, jest obecnie "Polityka energetyczna Polski do 2030 roku". Nawiązuje ona bez pośrednio do pakietu energetyczno-klimatycznego, a trzy główne cele zostały z niego bezpośrednio przeniesione do tego dokumentu jako priorytety.

Tymczasem polska polityka energetyczna nie może ograniczać się jedynie do implementacji unijnych wymagań, ale zmierzać przede wszystkim do wzmocnienia konkurencyjności krajowej gospodarki. Nie może też skupiać się jedynie na energetyce, lecz musi obejmować również pozostałe sektory gospodarki. Aby polityka niskoemisyjna była dobrze skoordynowana i realizowana, należy stworzyć odpowiednie instytucje oraz skutecznie zaangażować te już istniejące. Niemałą szansę stwarza również aktualnie sprawowane przez Polskę przewodnictwo w Radzie UE – według autora raportu powinien to być czas wypracowania szczegółowych rozwiązań wdrażających pakiet energetyczno-klimatyczny, jak najbardziej korzystnych dla krajowej gospodarki.

Więcej na temat wpływu europejskiej polityki klimatycznej na działania polskiego rządu oraz rekomendacji dla niego w publikacji Instytutu Spraw Publicznych, dostępnej po zalogowaniu pod adresem: www.isp.org.pl/publikacje,25,474.html.

Urszula Drabińska, ChronmyKlimat.pl

Redakcja ChronmyKlimat.pl zezwala na przedruk tego artykułu, pod warunkiem podania źródła tekstu i zamieszczenia linku do portalu lub podlinkowanego logotypu.