Nowy program NFOŚiGW to pierwszy ogólnopolski instrument wsparcia dla budownictwa energooszczędnego i pasywnego, nawiązujący swoją strukturą do popularnego programu dopłat do kolektorów słonecznych. Wsparcie kierowane jest do osób fizycznych budujących domy jednorodzinne lub kupujących domy albo mieszkania od dewelopera (w tym także od spółdzielni mieszkaniowych). Program realizowany będzie w latach 2013-2018, jednak ze względu na czas budowy zakończenie wydatkowania środków planuje się na rok 2022.

Na dofinansowanie przedsięwzięć poprawiających efektywność wykorzystania energii w nowobudowanych budynkach mieszkalnych NFOŚiGW planuje przeznaczyć 300 mln zł. W ocenie funduszu kwota ta umożliwi wsparcie ok. 12 tys. domów jednorodzinnych i mieszkań w budynkach wielorodzinnych. Uzyskana w ten sposób oszczędność energii (ok. 94 tys. MWh/rok) ma, według szacunków NFOŚiGW, ograniczyć emisję dwutlenku węgla o ok. 32 tys. ton rocznie.

Pomimo wielu korzyści energooszczędne i pasywne budownictwo nie jest w Polsce zbyt popularne. Potencjalnym inwestorom często towarzyszy obawa przed wysokimi kosztami realizacji takich inwestycji. Instytut na rzecz Ekorozwoju rozpoczął właśnie realizację projektu "Energooszczędne 4 kąty", którego głównym celem jest dostarczenie kompleksowych i rzetelnych informacji na temat energooszczędnego i pasywnego budownictwa. Multimedialny poradnik, przygotowywany wraz z ekspertami Krajowej Agencji Poszanowania Energii (KAPE), stanowić będzie cenne źródło informacji, przydatne szczególnie osobom planującym zakup mieszkania lub budowę domu.

Oferowana forma wsparcia

Podobnie jak w przypadku programu dotyczącego kolektorów słonecznych, dopłaty do kredytów na zakup lub budowę energooszczędnych nieruchomości realizowane będą poprzez współpracę z bankami wyłonionymi przez NFOŚiGW w wyniku naboru. Kredyty na energooszczędne mieszkania i domy, do których 300 mln zł dopłaci fundusz, udzielać będzie siedem banków, z którymi w marcu br. podpisano umowy o współpracy. Potencjalny beneficjent, który chciałby skorzystać z programu dopłat musi zatem uzyskać kredyt w jednym z następujących banków: Bank Polskiej Spółdzielczości, SGB-Bank, Bank Ochrony Środowiska, Bank Zachodni WBK, Getin Noble Bank, Nordea Bank Polska, Deutsche Bank PBC.

Dofinansowanie będzie miało formę bezzwrotnej, częściowej spłaty kapitału kredytu bankowego zaciągniętego na budowę albo zakup domu lub mieszkania. Dotacja będzie wpłacana na konto kredytowe beneficjenta po zakończeniu realizacji przedsięwzięcia i potwierdzeniu uzyskania przez budynek wymaganego standardu energetycznego.

Konieczność zaciągnięcia kredytu, krytykowana przy okazji programu dotyczącego zakupu i montażu kolektorów słonecznych, w przypadku nieruchomości wydaje się nie wzbudzać większych zastrzeżeń. Korzystanie z kredytu hipotecznego przy budowie domu lub zakupie mieszkania jest powszechną praktyką – w Polsce ponad 80 proc. takich inwestycji jest finansowana z kredytu. Według badań BIOSTAT, przeprowadzonych na zlecenie NFOŚiGW, 73,3 proc. zainteresowanych planuje budowę ze środków własnych zasilonych kredytem, a 11,7 proc. wyłącznie z zaciągniętego kredytu. Ponadto zgodnie z założeniami programu beneficjent ma obowiązek zaciągnięcia kredytu na kwotę wyższą od wnioskowanej dotacji, co oznacza, że kredyt nie musi pokrywać kosztu całego przedsięwzięcia, a jedynie kwotę przekraczającą wysokość dopłaty.

Wymagane standardy energooszczędności

Do dofinansowania kwalifikować się będą jedynie inwestycje charakteryzujące się odpowiednim standardem energetycznym. Warunkiem otrzymania dopłaty jest osiągnięcie wymaganego wskaźnika rocznego jednostkowego zapotrzebowania na energię użytkową do ogrzewania i wentylacji (EUco), obliczonego zgodnie z wytycznymi NFOŚiGW. Dodatkowo projekt musi spełniać inne warunki techniczne, dotyczące m.in. przenikania ciepła, sprawności instalacji grzewczej oraz przygotowania wody użytkowej.

Wymagania techniczne, jakie musi spełnić każdy budynek, aby zakwalifikować się do programu dopłat zostały opracowane na podstawie ekspertyzy przygotowanej przez Krajową Agencję Poszanowania Energii i są szczegółowo określone w treści programu (załączniku nr 3).

W programie rozróżnia się dwa podstawowe standardy energooszczędności, jakie powinny spełniać dofinansowywane inwestycje. W przypadku budynków energooszczędnych program zakłada wsparcie projektów, w którym roczne zapotrzebowanie na energię cieplną jest niższe niż 40 kWh/m² (standard NF40). Wyższe dofinansowanie możemy uzyskać w przypadku budynków pasywnych, w których roczne zapotrzebowanie na energię cieplną jest mniejsze niż 15 kWh/m² (standard NF15).

Wysokość dofinansowania

Dopłata do kredytu może wynosić maksymalnie 50 tys. zł, jednak wysokość oferowanego przez NFOŚiGW dofinansowania będzie uzależniona od rodzaju nieruchomości oraz standardu energetycznego nowo powstałego budynku.

W przypadku domów jednorodzinnych wielkość dotacji wynosić będzie od 30 tys. zł brutto dla projektów wybudowanych w standardzie NF40 do 50 tys. zł brutto dla budynków o standardzie NF15. Osoby zainteresowane zakupem mieszkań mogą liczyć odpowiednio na 11 i 16 tys. zł dotacji.

Jak informuje NFOŚiGW, w przypadku nie osiągnięcia zakładanego standardu NF15 dotacja może być obniżona do poziomu przewidzianego dla standardu NF40. Zaś w razie nieosiągnięcia zakładanego standardu NF40 dotacja nie zostanie udzielona.

System weryfikacji

Warunkiem otrzymania dofinansowania jest potwierdzenie uzyskania wymaganego standardu energetycznego zrealizowanej inwestycji. Szczególną rolę w kontroli całego systemu odgrywać będzie zespół weryfikatorów, odpowiedzialnych zarówno za ocenę projektu na etapie przygotowania inwestycji oraz jej realizacji, jak i rozliczenia.

Weryfikatorami mogą być tylko osoby posiadające odpowiednie uprawnienia i doświadczenie w dziedzinie budownictwa energooszczędnego. Obecnie trwa jeszcze nabór na weryfikatorów programu, organizowany przez Związek Banków Polskich.

Po zakończeniu rekrutacji na stronie NFOŚiGW ogłoszona zostanie lista weryfikatorów uprawnionych do oceny projektów budowlanych pod kątem założeń programu. Potwierdzenie musi uzyskać także deweloper (lub spółdzielnia mieszkaniowa), który zamierza oferować na rynku mieszkania z dopłatą. Lista dostępnych na rynku nieruchomości pozytywnie zweryfikowanych i kwalifikujących się do dofinansowania będzie umieszczana na stronie NFOŚiGW.

Korzyści dla beneficjenta

Zastanawiając się nad wyborem inwestycji powinniśmy pamiętać, że poniesienie wyższych kosztów początkowych w przypadku nowoczesnych, energooszczędnych rozwiązań przełoży się na obniżenie rachunków za ogrzewanie w całym okresie użytkowania budynku.

NFOŚiGW ocenia, że roczne koszty ogrzewania w budynku o standardzie NF40 kształtują się na poziomie 40% kosztów ogrzewania tradycyjnych budynków, co daje nawet ok. 3-4 tys. zł oszczędności rocznie. Okres zwrotu takiej inwestycji bez dotacji szacowany jest na 14 lat, z dotacją na 5-6 lat.

W przypadku budynków o standardzie NF15 roczne koszty ogrzewania szacowane są na poziomie 15% wydatków, które ponoszą mieszkańcy tradycyjnych domów, czyli nawet ok. 5-6 tys. zł oszczędności rocznie. Okres zwrotu takiej inwestycji bez dotacji NFOŚiGW szacuje na ok. 19 lat, z dotacją zaś na 9 lat.

Dodatkowym argumentem przemawiającym za inwestycjami podwyższonym standardzie energetycznym jest ich wyższa wartość rynkowa w momencie ewentualnej sprzedaży. Jak przekonywali podczas spotkania w NFOŚiGW przedstawiciele banków wytypowanych do współpracy, kredytobiorca inwestujący w budynek energooszczędny ma także możliwość uzyskania korzystniejszych warunków kredytu hipotecznego. Energooszczędne inwestycje wiążą się bowiem z niższym ryzykiem kredytowym (m.in. poprzez lepszy profil ryzyka klienta oszczędnego, wyższą wartość zabezpieczenia kredytu oraz mniejsze wydatki na energię w przyszłości).

Dodatkowe informacje

Treść programu "Dopłaty do kredytów na budowę domów energooszczędnych" do pobrania na stronie NFOŚiGW: www.nfosigw.gov.pl/srodki-krajowe/doplaty-do-kredytow/doplaty-do--kredytow-na-domy-energooszczedne/informacje-o-programie/

Więcej informacji na temat programu na stronie:
www.nfosigw.gov.pl/srodki-krajowe/doplaty-do-kredytow/doplaty-do--kredytow-na-domy-energooszczedne/