Uczestnicy tego wydarzenia poszukiwali odpowiedzi na pytanie, jak przełożyć hasło inteligentny rozwój (smart growth) na konkretne rozwiązania w polskich miastach i ich obszarach funkcjonalnych. W pierwszej części swojego wystąpienia wiceminister Orłowski odniósł się do samej koncepcji inteligentnej metropolii. — Inteligentne metropolie to próba odpowiedzi na przeobrażenia i problemy współczesnej cywilizacji, często kumulujące się właśnie w największych miastach — powiedział. Zdaniem ministra, miasta powinny ukierunkować swoje działania na dalsze rozwijanie funkcji metropolitalnych, kompleksowo rozumianą rewitalizację, łączącą działania typowo inwestycyjne ze społecznymi, rozwijanie połączeń komunikacyjnych (w tym transportu publicznego), efektywne wykorzystywanie zasobów, zmniejszanie zużycia energii i paliw, zmniejszanie emisji szkodliwych substancji do atmosfery oraz poprawę warunków i standardu życia.

Paweł Orłowski podkreślił, że skuteczna polityka rozwoju wymaga współpracy pomiędzy samorządami oraz ich współdziałania z obywatelami. — Samorządy tworzące miejskie obszary funkcjonalne (miasto wraz z otaczającymi je zwartymi przestrzennie obszarami) powinny w partnerski sposób odpowiadać na wspólne wyzwania i wykorzystywać swoje mocne strony, a nie działać jak oderwane od siebie wyspy — stwierdził. — MRR zachęca do nawiązywania takiej współpracy. W przyszłej perspektywie pojawi się promujący i premiujący tę współpracę instrument — Zintegrowane Inwestycje Terytorialne. Duże zainteresowanie samorządów tym instrumentem świadczy, że dostrzegają w nim wiele korzyści z partnerskiego podejścia — dodał.

Miasta i miejskie obszary funkcjonalne będą w latach 2014-2020 jednym z najważniejszych obszarów lokalizacji inwestycji prorozwojowych finansowanych z Unii Europejskiej. Skorzystają ze wszystkich programów polityki spójności. Fundusze przeznaczone zostaną na inwestycje niezbędne do budowania nowoczesnych metropolii, m.in. transport publiczny, systemy upłynniające ruch uliczny, efektywność energetyczną czy rewitalizację.

Wiceminister Orłowski podkreślił, że w przyszłej perspektywie niezwykle cenne będą doświadczenia w dotychczasowym wykorzystywaniu środków zwrotnych, zdobyte w latach 2007-2013. — Jednym z pionierów sięgania po tego typu fundusze jest województwo pomorskie. To tutaj, w ramach inicjatywy JESSICA, realizowanych jest 12 projektów miejskich. Przykładem może być rewitalizacja dworca PKP w Sopocie. Projekt łączy w sobie finansowanie zwrotne oraz partnerstwo publiczno-prywatne — powiedział.

MRR dostrzega znaczenie miast w rozwoju kraju. W resorcie powstaje ‘‘Krajowa Polityka Miejska‘‘ — swoisty przewodnik po pożądanych przez Rząd kierunkach rozwoju ośrodków miejskich. — Dokument ten będzie wskazywał konkretne obszary tematyczne i zagadnienia, w których potrzebne są zmiany i usprawnienia — zapowiedział wiceminister.

Kongres Smart Metropolia skierowany był do samorządowców, planistów, urbanistów, projektantów, naukowców oraz przedsiębiorców oferujących inteligentne systemy i techniki stosowane w miastach. Ideą spotkania było stworzenie stałego forum wymiany myśli i doświadczeń osób oraz podmiotów odpowiedzialnych za jakość życia wspólnot samorządowych w gminach, powiatach, województwach. Dyskusje podczas wydarzenia toczyły się w siedmiu panelach tematycznych — przestrzeń, mobilność, laboratorium innowacji społecznej, zarządzanie, energia, turystyka biznesowa.

Kongres odbywał się 21-22 listopada 2013 r. w Gdańsku. Zorganizowany został przez prezydenta Gdańska we współpracy z marszałkiem województwa pomorskiego.