Projekt EWENT (Oddziaływanie ekstremalnej pogody na europejskie sieci transportowe), który był realizowany od grudnia 2009 r. do maja 2012 r., uzyskał wsparcie w wysokości 1 478 981 EUR z tematu "Transport" Siódmego Programu Ramowego (7PR) UE.

Przedsięwzięcie, którym kierowali naukowcy z Fińskiego Centrum Badań Technicznych VTT, zgromadziło partnerów z Austrii, Cypru, Niemiec, Norwegii i Szwajcarii. Zespół obliczył koszty ponoszone w następstwie skrajnych warunków pogodowych przez transport i jego użytkowników we wszystkich 27 państwach członkowskich.

Wyniki projektu, zaprezentowane w raporcie pt. "Koszty ponoszone przez europejskie systemy transportu z powodu ekstremalnych warunków pogodowych" (The costs of extreme weather for the European transport systems) pokazują, że transport drogowy jest częścią systemu najbardziej wrażliwą na ekstremalną pogodę, a wypadki drogowe odpowiadają w największym stopniu za wzrost kosztów w formie wydatków na naprawy będące następstwem szkód materialnych czy kosztów otoczenia ofiar opieką psychologiczną.

Jest jednak światełko w tunelu, gdyż naukowcy przewidują, że poprawa bezpieczeństwa pojazdów może obniżyć koszty związane z wypadkami drogowymi aż o połowę do roku 2040-2070.

Naukowcy podkreślają również, że jak na ironię, fluktuacje temperatury powodowane przez zmiany klimatu również mogą pomóc w redukcji liczby wypadków drogowych w niektórych częściach UE.

Przyznają jednak, że trudno jest precyzyjnie przewidzieć oddziaływanie zmian klimatu na skrajne zdarzenia pogodowe. W północnych krajach europejskich, w których większość kosztów generowanych przez ruch jest następstwem śniegu i oblodzeń, częstotliwość obfitych opadów śniegu może się tak naprawdę zwiększyć, mimo globalnego ocieplenia. Natomiast w przypadku południowych krajów europejskich należy mieć wzgląd na to, że potencjalne fale upałów w przyszłości mogą stanąć na przeszkodzie próbom zachęcania do przemieszczania się pieszo bądź na rowerze, skłaniając większą liczbę obywateli do sięgnięcia po kluczyki do samochodu. Wyniki badań wskazują również na susze, które prowadzą do burz pyłowo-piaskowych, a ulewne deszcze, które zazwyczaj następują po fali upałów mogą zwiększać ryzyko osuwisk.

W przypadku innych środków transportu, to nie wypadki stanowią największe zagrożenie, lecz koszty związane z czasem przewozu, kiedy pojawiają się opóźnienia. Lotnictwo na przykład jest szczególnie narażone na tego typu koszty w czasie panowania ekstremalnych warunków pogodowych.

Na drogach to transport towarowy najbardziej odczuwa ciężar kosztów związanych z czasem przewozu. W UE klienci przewoźników towarowych ponoszą rok rocznie 6 mld EUR kosztów związanych z czasem przewozu, a wyniki badań przewidują, że mają one jeszcze wzrosnąć. Jest to związane ze wzrostem natężenia ruchu towarowego. Na dodatek, wraz z rosnącą wydajnością łańcuchów produkcyjnych, obecnie na znaczeniu zyskuje trzymanie się rygorystycznych harmonogramów, a zatem wszelkie opóźnienia są kosztowne dla łańcucha produkcyjnego jako całości.

Środek transportu, na który pogoda ma najmniejszy wpływ to transport morski. Aczkolwiek z pewnością nie jest on rozwiązaniem problemu kosztów związanych z czasem przewozu, doświadczanego przez inne środki transportu w Europie, gdyż opłacalność pozostaje decydującym czynnikiem przy wyborze środka transportu.

Towary masowe są najczęściej transportowane koleją lub drogą wodną z niższymi średnimi prędkościami, ale z większą gwarancją ochrony przed ryzykiem związanym z warunkami pogodowymi. Kosztowne towary, wrażliwe na zakłócenia harmonogramu, są przewożone ciężarówkami lub samolotami, które – choć szybsze – pozostają wrażliwe na nieprzewidywalność pogody w Europie.

Więcej informacji:
Fińskie Centrum Badań Technicznych VTT: www.vtt.fi/?lang=en.

źródło: © Unia Europejska 2012 – CORDIS
www.cordis.europa.eu