Często szukamy sposobów na poprawę energooszczędności naszych domów i budynków publicznych, ale rzadko zastanawiamy się nad energią traconą przez źle izolowane obiekty historyczne. Projekt 3ENCULT (Wydajna energia dla unijnego dziedzictwa kulturowego) ma to zmienić.

Przedsięwzięcie pod nazwą 3ENCULT, które otrzymało niemal 5 mln EUR dofinansowania z tematu "Środowisko" Siódmego Programu Ramowego (7PR) UE, gromadzi naukowców z Austrii, Belgii, Czech, Danii, Francji, Hiszpanii, Holandii, Niemiec, Wlk. Brytanii i Włoch.

Pierwszy etap projektu polegał na unowocześnieniu okien Waaghaus (Wagi Miejskiej), budynku zlokalizowanego w Bolzano (Włochy), który liczy sobie siedemset lat.

Renowacja wielu okien w dawnych budynkach została przeprowadzona niepoprawnie a w konsekwencji są one nieestetyczne i niewłaściwe pod względem historycznym. W ramach tego projektu, kustosz budynku Waltraud Kofler-Engl i ekspert ds. projektowania okien Franz Freundorfer dostali wolną rękę na zaprojektowanie nowego, energooszczędnego okna, które dobrze się wpisze w istniejącą fasadę budynku. Wynik ich prac nazwano oknem historycznym SmartWin, którego prototyp wprawiono w budynku Waaghaus w lutym 2012 r.

Alexandra Troi, wiceprzewodnicząca Instytutu Energii Odnawialnej przy Akademii Europejskiej w Bozen/Bolzano (EURAC) i koordynatorka naukowa 3ENCULT, nadzorowała prace nad nowym oknem: "Jesteśmy przekonani, że nasze okno sprawdzi się we wszystkich budynkach historycznych. SmartWin to nie tylko doskonale izolowane okno, które perfekcyjnie wpisuje się w budynki historyczne; jest również przystępne cenowo".

Alexandra Troi dodaje: "Teraz zajmiemy się pomiarami i analizą różnych parametrów tego prototypu i porównamy je z jednym ze starszych okien z lat 50. XX w. Montaż prototypu, który można dotykać i badać, jest dobrym punktem wyjścia do dyskusji interdyscyplinarnych".

Projekt 3ENCULT będzie realizowany do roku 2012. Teraz zespół zajmie się dalszym doskonaleniem kolejnego prototypu, który musi sprostać kryteriom wykonalności i opłacalności.

Jeżeli chodzi o estetyczny punkt widzenia, kustosz Kofler-Engl wskazuje, co można zrobić, aby udoskonalić pierwszy prototyp: "Wąska rama i dwie [szczebliny] dwuskrzydłowego okna prezentują się doskonale. Aczkolwiek moim zdaniem potrójne szyby nie pasują do stylu budynku. Uważam, że szkło stylizowane na zabytkowe, z którego wykonano zewnętrzną szybę jest nieco przesadzone. Być może wystarczyłyby podwójne szyby w środku i prosta, pojedyncza szyba na zewnątrz".