Katarzyna Teodorczuk: Na rynku dostępna jest ogromna ilość urządzeń, które charakteryzuje wiele parametrów, w większości trudnych do zrozumienia dla nabywcy. Czy istnieją inicjatywy producentów, które mają na celu pomoc konsumentom w wyborze odpowiedniego urządzenia?

Wojciech Konecki, dyrektor generalny CECED Polska: Każdy producent zachwala swoje wyroby na własny sposób. Wspólną cechą jest stosowanie etykiet energetycznych, w projektowaniu których CECED brał czynny udział.

Od niedawna na rynku można zaobserwować nowe etykiety. Czym się one różnią od poprzednich?

Dla wygody konsumentów nowe etykiety zachowują stary format, kolorystykę i podstawową zasadę określania klas energetycznych za pomocą alfabetu. Zredukowano jednak część opisową i zastąpiono ją uniwersalnymi piktogramami. Dodano nowe klasy powyżej A (A+, A++, A+++) i usunięto jednocześnie kategorie najniższe. Włączono także nowe parametry pokazujące np. poziom hałasu lodówki. Zrezygnowano z doklejanego paska i zintegrowano tym samym wszystkie elementy naklejki.

Jak się będą wyglądać oznakowania sprzętów, które wkrótce klasę A+++ wyprzedzą?

Producenci zrzeszeni w CECED proponowali zamiast dodatkowych plusów na klasie A, zastosowanie klasy numerycznej, która dzięki niekończącej się skali miałaby ciągłe zastosowanie. W obecnym systemie niestety wkrótce znów będziemy mieć problem z nowymi kategoriami.

Jak są przyjmowane przez producentów nowe dyrektywy europejskie odnośnie oznakowania produktów?

Producenci sprzętu AGD już teraz dobrowolnie stosują nowe etykiety, pomimo że obowiązek ten będzie ich dotyczył dopiero od 2012 roku. Nowe lodówki, pralki i zmywarki są dzisiaj bardzo innowacyjne i ich wytwórcom zależy na informowaniu konsumentów o korzyściach wynikających z nabycia takiego sprzętu. Jeszcze zanim wprowadzono nowe przepisy dotyczące etykietowania, europejscy producenci zawarli dobrowolne porozumienie regulujące sposób informowania klientów o wydajności sprzętu w przypadku, gdy znacząco przewyższała ona poprzednią skalę z etykiety energetycznej od G do najwyższej klasy A.

O ile producenci dokładają wszelkich starań, aby dostosować się do nowych dyrektyw, a nawet mobilizują siebie nawzajem do podnoszenia standardów, o tyle nadal problemem pozostaje świadomość konsumentów o etykietach energetycznych. Jest tu jeszcze dużo do zrobienia.

Czy inicjatywa Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych „Energy Star", której celem jest promowanie energooszczędnych urządzeń biurowych cieszy się w Polsce zainteresowaniem producentów?

Oznakowanie „Energy Star" jest stosowane w Unii Europejskiej na podstawie umowy z USA, gdzie jest z powodzeniem używane dla całej gamy produktów. W Europie dotyczy ono jedynie urządzeń biurowych. Popularna gwiazdka jest używana przez wielu producentów takiego sprzętu, ponieważ w przepisach unijnych nie przewidziano innego oznakowania.

Argumentem za stosowaniem znaku „Energy Star" są także zamówienia publiczne, które coraz powszechniej uwzględniają kryteria środowiskowe.

CECED reprezentuję branżę AGD, a więc sprzęt niemieszczący się w zakresie „Energy Star". Popieramy oczywiście każdą inicjatywę podnoszenia świadomości o naszych produktach. Jednak naszej branży dotyczą etykiety energetyczne oraz dobrowolne oznakowanie Ecolabel i z powodu ich czytelnego dla konsumentów przekazu nie chcielibyśmy wprowadzać dodatkowych oznaczeń.

Czy producenci są zainteresowani podnoszeniem wiedzy pracowników sklepów, by ci byli w stanie udzielić klientowi profesjonalnych informacji na temat urządzeń i ich koszcie eksploatacji?

Dla producentów AGD poziom wiedzy sprzedawców jest kluczową sprawą. Jeżeli do tego dołożymy traktowanie efektywności energetycznej jako priorytetu, to obydwa fakty uświadamiają nam, jak dużą rolę przypisują producenci poprawnej informacji przekazywanej konsumentom, dla których koszty eksploatacji stały się drugą po cenie detalicznej podstawą decyzji zakupowej.

Z obserwacji rynkowych wynika, że konkurencja pomiędzy producentami dużego AGD w głównej mierze skupia się na wprowadzaniu coraz bardziej efektywnych urządzeń. To właśnie ta walka doprowadziła do sytuacji, w której inżynierowie wyprzedzili urzędników opracowując modele niemieszczące się w obecnych klasach energetycznych. Tak powstały kategorie powyżej klasy A.

Przeciętny konsument nie uświadamia sobie faktu, że owa klasa A jest dziś w przypadku lodówek najgorszą możliwą do sprzedaży kategorią. Tu zaczyna się kluczowa rola sprzedawcy i dlatego jego wyszkolenie jest niezwykle ważne.

Ponieważ CECED organizuje odzysk sprzętu elektrycznego i elektronicznego na podstawie art. 57 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r., chciałabym zapytać, jakie są efekty tej pracy. Czy odzysk jest ekonomicznie opłacalny?

Członkowie CECED Polska są klientami trzech największych organizacji odzysku. Nasza organizacja jest też głównym udziałowcem największej z nich, która działa według statutu na zasadach non-profit.

Rezygnacja z dywidendy i przeznaczanie wszelkich ewentualnych korzyści na rozwój systemu nie oznacza, że w tej branży nie można zarobić. Wręcz przeciwnie. Cały łańcuch serwisowy (zbiórka, przetwarzanie, recykling) jest w znakomitej większości realizowany przez firmy prywatne, które z natury rzeczy dążą do maksymalizacji zysku. Jeżeli do tego dołączymy firmy marketingowe i logistyczne to otrzymamy obraz rynku osiągającego roczne obroty rzędu 100 mln złotych.

Dodać należy, że Unia przygotowuje już nowelizację Dyrektywy, która zapewne nakaże zwiększenie poziomów zbierania. Oznacza to, że rynek w ciągu kilku lat zwiększy się o kilkadziesiąt procent.

W tym miejscu wypada jednak wspomnieć, że zmorą operatorów systemu zużytego sprzętu elektrycznego jest szara strefa i tzw. handel kwitami skutecznie zabijający część pozytywnej przedsiębiorczości.

Jakie działania prowadzi CECED Polska w zakresie propagowania idei zrównoważonego rozwoju?

Są to przede wszystkim inicjatywy związane z wymienionymi wcześniej sprawami środowiskowymi, czyli efektywnością energetyczną i elektroodpadami. Poza tym, na poziomie europejskim, bierzemy udział w pracach nad przepisami związanymi z ekoprojektowaniem, dyrektywą dotycząca wprowadzanych na rynek chemikaliów (REACH) oraz dyrektywą o substancjach niebezpiecznych (RoHS). O drugiej stronie tego zagadnienia, czyli sprawach związanych z promowaniem przedsiębiorczości już nie wspomnę, bo to tak naprawdę sedno naszej działalności.

Dziękuję za rozmowę.

Rozmowę przeprowadziła Katarzyna Teodorczuk.

Związek pracodawców CECED Polska należy do Europejskiego Stowarzyszenia Producentów AGD. CECED (Conseil Europeen de la Construction d'Appareils Domestiques) to komitet europejskich producentów AGD, założony w 1958 roku. Członkami związku są takie firmy jak Amica, Beko, BSH, Candy, Ciarko, Electrolux, FagorMastercook, Gorenje, Indesit Company, Miele, Philips, Samsung, Groupe SEB, Whirlpool. W Polsce członkowie CECED zainwestowali kilkaset milionów euro w budowę 24 fabryk. Znaczna część produkcji przeznaczona jest na eksport. Dzięki tym inwestycjom Polska stała się na mapie AGD najważniejszym, obok Włoch i Niemiec, krajem producenckim Europy.

Wywiad został przygotowany w ramach projektu "Z energetyką przyjazną środowisku za pan brat" i ukaże się w broszurze pt. "Urządzenia konsumujące energię" – jednej z cyklu 11 broszur. Każda broszura jest produktem edukacyjnym wykorzystującym wkład wiedzy fachowej partnerów projektu KAPE i IEO oraz InE. Broszury służyć mają przybliżeniu czytelnikowi danego produktu lub usługi opartej na innowacyjnych rozwiązaniach w zakresie energetyki przyjaznej środowisku.

W cyklu ukażą się następujące broszury: Bezodpadowa biogazownia, Dom pasywny, Energia w gospodarstwie rolnym, Energetyka rozproszona: systemy hybrydowe i lokalne grupy bilansujące, Energooszczędny dom i mieszkanie, Inteligentne systemy zarządzania użytkowaniem energii, Samochód elektryczny, Urządzenia konsumujące energię, Zielona energia, Zrównoważone miasto.

Wszystkie broszury są bezpłatne i są dostępne w formie drukowanej Instytucie na rzecz Ekorozwoju, a wkrótce będą do pobrania w formie PDF ze strony www.ine-isd.org.pl.

Projekt "Z ENERGETYKĄ PRZYJAZNĄ ŚRODOWISKU ZA PAN BRAT" finansowany jest ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.