Kolejną transzę środków Unia Europejska zobowiązała się przekazać krajom rozwijającym do 2012 roku. Pieniądze przeznaczane będą na przedsięwzięcia prośrodowiskowe i będą pochodzić z funduszu Fast Start Financing. W Polsce środki na te cele będzie przekazywał Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy "Prawo ochrony środowiska", który daje możliwość przeznaczenia funduszy NFOŚiGW na wspieranie realizowanych zagranicą projektów i inwestycji dotyczących ochrony środowiska i gospodarki wodnej.

Polska przekaże środki z budżetu NFOSIGW i będą one równoważne 10% sumy od wartości umów, którą kraj zyskał sprzedając globalne uprawnienia do emisji CO₂, tzw. jednostki AAU. Do tej pory Polska zarobiła w ten sposób ponad 100 mln euro, które przeznacza na inwestycje w ochronę środowiska. W ubiegłym roku Polska przekazała na Fast Start Financing ponad 3 mln euro w ramach pomocy rozwojowej m.in. dla Gruzji, Ukrainy, Afganistanu i Białorusi.

– Polska aktywnie włącza się w globalną politykę ochrony klimatu jako kraj członkowski Unii Europejskiej. Finansowanie działań chroniących kraje rozwijające się przed klęskami środowiskowymi związanymi ze zmianami klimatu jest jednym z najważniejszych postanowień po Konferencji klimatycznej ONZ w Kopenhadze. Realizacja tych postanowień oznacza wzmocnienie pozycji UE w globalnych negocjacjach. Zależy nam na jak największym postępie w globalnych uzgodnieniach jak chronić klimat i na sukcesie Konferencji w Durbanie – podkreśla minister środowiska Andrzej Kraszewski.

Zgodnie z projektem środki NFOŚiGW będzie można przeznaczyć na pomoc państwom rozwijającym się - które nie są wymienione w załączniku I do ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu - na projekty i inwestycje z zakresu ograniczania lub unikania emisji gazów cieplarnianych, pochłaniania lub sekwestracji dwutlenku węgla i adaptacji do zmian klimatu (obecnie w załączniku I znajdują się: Australia, Austria, Białoruś, Belgia, Bułgaria, Kanada, Czechosłowacja, Dania, Wspólnota Europejska, Estonia, Finlandia, Francja, Niemcy, Grecja, Węgry, Islandia, Irlandia, Włochy, Japonia, Łotwa, Litwa, Luksemburg, Holandia, Nowa Zelandia, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia, Federacja Rosyjska, Hiszpania, Szwecja, Szwajcaria, Turcja, Ukraina, Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Północnej Irlandii i Stany Zjednoczone Ameryki).

Ponadto zaistnieje możliwość ich wpłacania instytucjom międzynarodowym, które zapewniają funkcjonowanie mechanizmów finansowych Konwencji klimatycznej. Wpłaty będzie można dokonywać na rzecz m.in. Funduszu Adaptacyjnego i Zielonego Funduszu – na działania w zakresie ograniczania emisji gazów cieplarnianych, pochłaniania lub sekwestracji CO₂, wzmocnienia instytucjonalnego, adaptacji do zmian klimatu w krajach rozwijających się.

Projekt może przyczynić się do zwiększenia efektywności transferu polskich technologii środowiskowych do krajów rozwijających się. Ma służyć promowaniu zasady zrównoważonego rozwoju w krajach rozwijających się, a także rozwojowi gospodarczemu i poprawie warunków życia w tych krajach.

Przypomnijmy, że Ustawa Prawo Ochrony Środowiska z 2001 roku określa zasady ochrony środowiska oraz warunki korzystania z jego zasobów, z uwzględnieniem wymagań zrównoważonego rozwoju. Wprowadzenie zmian w ustawie z 2001 roku wynika z potrzeby spełnienia międzynarodowych zobowiązań wskazanych w Porozumieniu Kopenhaskim zawartym w Danii 18 grudnia 2009 roku podczas Konferencji Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu.

Zgodnie z postanowieniami tego porozumienia kraje rozwinięte są dawcami (donorami) finansowej pomocy klimatycznej „Fast start financing", natomiast kraje rozwijające się są biorcami tej pomocy. Należy zapewnić odpowiednią równowagę w procesie finansowego wsparcia przedsięwzięć służących redukcji emisji gazów cieplarnianych z przedsięwzięciami służącymi adaptacji do zmian klimatu. W przypadku przedsięwzięć adaptacyjnych sprawą priorytetową powinny być działania na rzecz krajów najbardziej narażonych na skutki zmian klimatu, w tym krajów najmniej rozwiniętych, małych rozwijających się krajów wyspiarskich oraz działania w Afryce.

Unia Europejska zobowiązała się do zapewnienia w ramach środków na FSF kwoty 2,4 mld EUR rocznie w latach 2010-2012, czyli w sumie 7,2 mld EUR.

Polska zredukowała emisje gazów cieplarnianych w porównaniu z rokiem 1988 (rok bazowy dla Polski zgodnie z Protokołem z Kioto) o 30 proc. wobec zobowiązań wynoszących 6 proc. W tym samym czasie PKB Polski zwiększył się o 70 proc. Nadwyżka jednostek AAU, jaką posiada Polska jest przede wszystkim wynikiem trudnej i kosztownej restrukturyzacji polskiej gospodarki przeprowadzonej po 1990 r., ale też systemowych działań na rzecz środowiska.

***

Zgodnie z porozumieniem kopenhaskim, czyli dokumentem wypracowanym podczas konferencji klimatycznej ONZ w Kopenhadze w 2009 r., w latach 2010-2012 kraje rozwinięte mają wspólnie zapewnić nowe i dodatkowe finansowanie „Fast start financing" w wysokości do 30 miliardów USD z przeznaczeniem na działania w zakresie adaptacji, mitygacji, redukcji emisji wylesiania i degradacji lasów (REDD+), a także wzmocnienia instytucjonalnego oraz transferu technologii w krajach rozwijających się.

W Polsce przekazywanie środków będzie się odbywać w trybie zgodnym z rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie gospodarki finansowej NFOŚiGW i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska.

Projekt ustawy o zmianie ustawy "Prawo ochrony środowiska" dostępny jest na stronie Ministerstwa Środowiska.